top

Ιερώτατε Μητροπολίτα Ιταλίας και προσφιλέστατε εν Xριστώ αδελφέ και συλλειτουργέ κύριε Σπυρίδων,
Ηγαπημένα τέκνα της Εκκλησίας εξ Αμερικής,

Θερμότατα ευχαριστούμεν υμίν δια την χαράν τής επικοινωνίας και το δείπνον τούτο, το οποίον παραθέτετε προς τιμήν ημών. Η αγάπη και η αφοσίωσις υμών προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ηθέλησε νά εκδηλωθή δια μιαν εισέτι φοράν εντός ολίγων ημερών καί η Μήτηρ και τροφός και υμών Αγία του Xριστού Μεγάλη Εκκλησία μετά συγκινήσεως δέχεται τον νέον τούτον ασπασμόν εκ μέρους των πιστών αυτής τέκνων.

Ως ήδη είπομεν προηγουμένως εν Ρώμη, υμείς είσθε η καύχησις ημών εν Xριστώ, υμείς αποτελείτε το κύριον στήριγμα του Αγιωτάτου Οικουμενικού Θρόνου. Η Ομογένεια της Αμερικής υπήρξεν όντως τό πολυτιμώτερον δώρον, το οποίον εχάρισεν ο Κύριος εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον ακριβώς κατά την εποχήν τής μεγαλυτέρας δοκιμασίας αυτού.

Επί μακράν σειράν αιώνων το ποίμνιον τού Οικουμενικού Πατριαρχείου ευρίσκετο κυρίως εν Μικρά Ασία και Βαλκανίοις. Όμως η διαδοχική δημιουργία αυτοκεφάλων Εκκλησιών εν Βαλκανίοις, τελικώς δε και η αποχώρησις των ελληνικών πληθυσμών εκ της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης εστέρησαν τήν Μητέρα Εκκλησίαν των εγγύς τέκνων αυτής και κατέλιπον αυτήν σχεδόν άνευ επιτοπίου ποιμνίου.

Τότε εχάρησαν οι εχθροί της Ορθοδοξίας· τότε έγραψεν είς εξ αυτών εν τη Δυτική Ευρώπη, ότι ο αιωνόβιος θεσμός έσβυσεν, ότι κατέστη “σκιά της σκιάς” (ombre de l'ombre).

Αλλά τότε ακριβώς απέστειλεν ο Θεός εξ ουρανών τό πνεύμα Αυτού και έδωκε νέαν ζωήν εις την σκιάν. Καί τότε ο δικέφαλος αετός έστη πάλιν ορθός καί υπερήφανος και εξέτεινε τας πτέρυγας αυτού μέχρι τών περάτων της οικουμένης, δια να περιλάβη κάτωθεν αυτών τά νέα τέκνα, τα οποία τότε εχάρισεν ο Θεός εις τήν Μητέρα Εκκλησίαν. Τότε ακριβώς, κατά τα έτη 1922 έως 1924, εδημιουργήθησαν αι νέαι εκκλησιαστικαί επαρχίαι Αμερικής, Δυτικής Ευρώπης και Αυστραλίας· τότε ακριβώς εζήτησαν και υπήχθησαν υπό τό Οικουμενικόν Πατριαρχείον άλλοι Ορθόδοξοι λαοί, Φιλλανδοί, Τσέχοι, Εσθονοί.

Αντί, λοιπόν, των απολεσθεισών αρχαίων εκκλησιαστικών επαρχιών ανέδειξεν ο Θεός νέας τοιαύτας εν πάση σχεδόν τη οικουμένη, τοιουτοτρόπως δε το Οικουμενικόν Πατριαρχείον προσέλαβε και δια τούτο οικουμενικόν χαρακτήρα. Εξ όλων δε των νέων επαρχιών μεγίστη καί περιφανεστάτη υπήρξεν ευθύς εξ αρχής η Αρχιεπισκοπή Αμερικής Βορείου και Νοτίου, της οποίας η σπουδαιότης έκτοτε καθίσταται διαρκώς αυξάνουσα και προοδεύουσα.

Δοξάζομεν τον Θεόν, διότι εντός της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Θρόνου ευρίσκεται η μεγάλη αύτη Αρχιεπισκοπή, περιλαμβάνουσα εν αυτή τό δυναμικώτερον και ζωτικότερον μέρος του παγκοσμίου Ελληνισμού. Δικαίως δε καυχώμεθα δι' υμάς, τα εν Αμερική πιστά και αφωσιωμένα τέκνα της Μητρός Αγίας τού Xριστού Μεγάλης Εκκλησίας, διότι αποτελείτε μίαν εκ των ισχυροτέρων εθνικών ομάδων εν τη πολυεθνική χώρα υμών, ασκούντος τεραστίαν επίδρασιν εις τήν πολιτικήν και οικονομικήν ζωήν αυτής. Οι Πρόεδροι τών Ηνωμένων Πολιτειών αλλάζουν, αλλ' η ελληνική δυναμική παρουσία παραμένει αμετάβλητος. Η στενή προσωπική φιλία του Ιερωτάτου Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ. Ιακώβου μετά του τέως Προέδρου κ. Βush, η βαθεία εμπιστοσύνη του νυν Προέδρου προς τον υιόν ενός ελληνοαμερικανού ιερέως, η παρ' ολίγον ανάδειξις εις τό Προεδρικόν αξίωμα του ομαίμονος Κυβερνήτου τής Μασσαχουσέτης, πάντα ταύτα αποκαλύπτουν το μέγεθος τής επιρροής υμών των ελληνοαμερικανών εις τα ανώτατα επίπεδα της Αμερικανικής εξουσίας. Εκ τούτου δ' απέρρευσαν και αι καταπληκτικαί τιμαί, αι αποδοθείσαι υπό τής Αμερικανικής Κυβερνήσεως, της Γερουσίας και τής Βουλής, αι εις τον υπέρτατον πνευματικόν ηγέτην τών Ελληνοαμερικανών, τον αείμνηστον και αλησμόνητον προκάτοχον ημών Πατριάρχην Δημήτριον κατά τήν επίσκεψιν αυτού εις Αμερικήν.

Xαίρει, λοιπόν, το Οικουμενικόν Πατριαρχείον δια τήν υψηλήν θέσιν υμών εν τη Αμερικανική κοινωνία καί διά τας επιδόσεις και προόδους υμών εις όλους τούς τομείς, καυχάται δε δικαίως όπως καυχώνται πάντοτε αι μητέρες δια τας επιτυχίας των τέκνων αυτών.

Όμως σήμερον, ευρισκόμενοι εν τη θρυλική πόλει τού Αγίου Μάρκου, τη άλλοτε βασιλίσση των θαλασσών, δέν δυνάμεθα να λησμονήσωμεν ότι πρό τινων αιώνων τήν πρώτην θέσι μεταξύ των κοινοτήτων του αποδήμου Ελληνισμού κατείχεν η ενταύθα πλουσία καί πολυάνθρωπος και εις πολλά πρωτοπόρος Ελληνική κοινότης. Εν τη λαμπρά ταύτη πόλει, τη άλλοτε ναυτική και εμπορική πρωτευούση της Ευρώπης, τής οποίας η δόξα ενέπνευσεν ωρισμένα πασίγνωστα αριστουργήματα του Shakespeare, οι ενταύθα έλληνες ίδρυσαν τα πρώτα ελληνικά τυπογραφεία, ενταύθα ήδρευεν η μοναδική τότε εν Δυτική Ευρώπη εκκλησιαστική Μητρόπολις του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ενταύθα ελειτούργησαν τα καλλίτερα εκπαιδευτικά Ιδρύματα του τότε Ελληνισμού, τό Ελληνικόν Γυμνάσιον της Βενετίας και κατόπιν τό Φλαγγινιανόν Φροντιστήριον. Εξ άλλου μέχρι σήμερον οι λεγόμενοι “Κήποι των Παπαδοπούλων” (Giardini di Papadopoli) διατηρούν εις την μνήμη των Βενετών τόν παροιμιώδη πλούτον μιας ενταύθα Ελληνικής οικογενείας.

Οι Έλληνες της Βενετίας θα ηδύναντο από πολλών απόψεων να παραβληθούν προς τους σημερινούς Έλληνας τής Αμερικής.

Και όμως απέμειναν εξ εκείνων μόνον ένδοξοι αναμνήσεις και ολίγα υλικά κατάλοιπα, όπως είναι ο λαμπρός Ναός του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου καί οι καλλιτεχνικοί θησαυροί του “Ελληνικού Ινστιτούτου”.

Βεβαίως δεν χρειάζεται να θρηνήσωμεν σήμερον δια τήν διάλυσιν της άλλοτε περιφανούς Ορθοδόξου Ελληνικής Κοινότητος της Βενετίας. Γνωρίζομεν όλοι, ότι εν τή ροή της ιστορίας πολυάριθμοι ανθηραί εστίαι τού Ελληνισμού παρήκμασαν ή εξηφανίσθησαν, αντ'εκείνων όμως ανεδείχθησαν πολυάριθμοι άλλαι νεώτεραι.

Όμως υπάρχει μια τοιαύτη αιωνόβιος εστία, η οποία αληθώς είναι μοναδική και αναντικατάστατος και διά τούτο δεν πρέπει ν’ αφεθή να εξαφανισθή. Είναι η ιστορική Καθέδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, είναι τό ιερόν κέντρον της παγκοσμίου Ορθοδοξίας.

Όλοι γνωρίζετε ότι το εν τη πόλει ημών Ορθόδοξον ποίμνιον φθίνει διαρκώς. Η Αγία του Xριστού Μεγάλη Εκκλησία, η πνευματική μήτηρ όχι μόνον των Ελλήνων, αλλά και όλων των άλλων λαών, τους οποίους αύτη εγέννησεν εν Xριστώ δια του βαπτίσματος είτε εκράτησεν επί αιώνας εν τη γνησία χριστιανική πίστει, η Μήτηρ των εκατοντάδων εκατομμυρίων Ορθοδόξων της Οικουμένης, κινδυνεύει ν’ απομείνη άνευ τέκνων εν τη ιστορική αυτής Καθέδρα.

Θ’ αφεθή να σβύση το εν τη πόλει ημών “μικρόν ποίμνιον” (Λουκ. 12, 32), όπως συνερικνώθη η Ορθόδοξος Ελληνική Κοινότης;

Όχι! Διότι ο Θεός δεν εγκαταλείπει το θεοστήρικτον Κέντρον της Ορθοδόξίας, όπως δεν το εγκατέλιπε κατά τάς πολλάς δοκιμασίας του παρελθόντος. Αυτός ενεργεί μυστικώς εντός της ανθρωπίνης ιστορίας και τελικώς ανατρέπει τας προβλέψεις των ανθρώπων.

Πιστεύομεν ότι η πορεία προς ένα κόσμον άνευ κρατικών συνόρων, τον οποίον θέλει ο θεός της ειρήνης, καί του οποίου η Ευρωπαϊκή Ένωσις αποτελεί τό υπαρκτόν πρότυπον, θ’ ανατρέψη τας δυσμενείς συνθήκας, αι οποίαι επέφερον την παρακμήν του εν τη Πόλει ποιμνίου ημών, και θα επιτρέψη την επιστροφήν τών τέκνων εις την οικίαν της Μητρός αυτών.

Τούτο αποτελεί ένα επί πλέον λόγον να υποστηρίζωμεν ενθέρμως την Ευρωπαϊκήν ενοποίησιν και να ευχώμεθα ολοψύχως όπως η Ευρωπαϊκή Ένωσις επεκταθή πρός Ανατολάς, ώστε να περιλάβη εντός αυτής και τήν Τουρκίαν. Οιαδήποτε προβλήματα και αν υπάρχουν, οφείλει ο Δυτικός κόσμος ν’ ανταποκριθή θετικώς εις τόν σημερινόν ευρωπαϊκόν προσανατολισμόν της μεγάλης πλειοψηφίας του Τουρκικού λαού. Όσοι επιμένουν νά παρεμποδίζουν την Τουρκικήν προσέγγισιν προς τήν Ευρώπην, όχι μόνον δεν επιλύουν τα υπάρχοντα προβλήματα, αλλά συντελούν εις την στροφήν μεγάλων λαϊκών μαζών προς την αντιευρωπαϊκήν εξτρεμιστικήν ιδεολογίαν του Ισλαμικού Φονταμενταλισμού, ο οποίος ήδη πολλά προβλήματα δημιουργεί εις πολλάς περιοχάς τής γής. Πρέπει να κατανοηθή ότι η ενίσχυσις τού τοιούτου ρεύματος εν τη Τουρκία αποτελεί κίνδυνον, ο οποίος κατά πολύ υπερβαίνει τα όρια της Τουρκίας καί βεβαίως θα πλήξη αμέσως τους αμέσους γείτονας αυτής.

Πιστεύομεν ότι υμείς, τα εν Αμερική πιστά τέκνα τής Μητρός Εκκλησίας, δύνασθε ν’ αντιληφθήτε καλώς, οποίαν ειδικήν σημασίαν δια την Μητέρα υμών έχει τό ζήτημα τούτο. Προτρεπόμεθα, λοιπόν, πατρικώς υμάς νά διαφωτίζετε καταλλήλως εκείνους, οι οποίοι έχουν τήν δυνατότητα να διαφωτίσουν εν συνεχεία άλλους δυναμένους να επιδράσουν εις την εξέλιξιν τών πραγμάτων.

Πέραν τούτων βεβαίως αποθέτομεν τας ελπίδας ημών εις τόν Θεόν, ο οποίος όχι μόνον θέλει την ενότητα καί ειρήνην των λαών, αλλά και μόνος Αυτός δύναται νά επιλύση τα υπάρχοντα προβλήματα. Όταν δε τά παρεμβαλλόμενα εμπόδια φαίνωνται ανυπέρβλητα, δέν απελπιζόμεθα, γνωρίζοντες ότι “τά αδύνατα παρά ανθρώποις δυνατά παρά τω Θεώ εστιν” (Λουκ. 18, 27).

[ Ψηφιακό αρχείο Ι. Μητροπόλεως Ιταλίας ]