top

ΑΡΘΡΟ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ “ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ”
28 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1997

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΛΕΡΟΥ, ΚΑΛΥΜΝΟΥ ΚΑΙ ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ
κ.κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΜΙΛΑΕΙ ΣΤΗΝ “Α.τ.Κ.”

Το Πατριαρχείο πρέπει να μείνει οικουμενικό
Η Εκκλησία δεν μπορεί να δουλεύει σήμερα με μεθόδους του χθες

Συνέντευξη στη ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΟΝΤΑΡΑΚΗ

Τον τελευταίο καιρό πολλά άρθρα και σχόλια γράφτηκαν γύρω από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τον Οικουμενικό Πατριάρχη, κ.κ. Βαρθολομαίο, τις Νέες Χώρες, τα Δωδεκάνησα, την Εκκλησία Κρήτης κ.λ.π.

ΣΕ ΟΛΑ τα παραπάνω τοποθετείται σήμερα, με συνέντευξή του στην “Α.τ.Κ.” ο Μητροπολίτης Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας κ. κ. Νεκτάριος.


- Που αποδίδετε το γεγονός ότι οι υπέρμαχοι του διεθνισμού κατακρίνουν τον Πατριάρχη;

- Σήμερα η τεχνοοικονομία έφερε την πλανητοποίηση, “παγκόσμιο χωριό”, όπως λέμε. Δεν μπορεί, λοιπόν, η Εκκλησία να δουλεύει ακόμη με μεθόδους του παρελθόντος. Πρέπει και εκείνη να εργάζεται “καθολικά” για την ενότητα των πάντων, “και ανθρώπων και στοιχείων”, όπως γράφουν τα λειτουργικά κείμενα. Είναι φυσικό οι υπέρμαχοι του διεθνισμού να κατακρίνουν τον Πατριάρχη, επειδή πιστεύει ακράδαντα στην οικουμενική παρουσία του Ελληνισμού που την έχει παντρέψει με την ευρωπαϊκή νεωτερικότητα. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχει κληρονομιά πολιτιστικής υπερδύναμης που δεν ταυτίζεται, αλλά μόνο διακονείται από την κρατική υπόσταση. “Αν αυτό που παρήγαγε η αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο το φυλακίσεις”, γράφει ο Χρ. Γιανναράς, “στα όρια του έθνους-κράτους ή της φυλής, αν το μεταφράσεις σε δυτικού τύπου εθνικισμό το έχει κιόλας αναιρέσει και εξαλείψει”.

- Ναί, αλλά μήπως κινδυνεύει ο ελληνικός χαρακτήρας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως;

- Όχι ο ελληνικός, διότι ελληνικός σημαίνει οικουμενικός, αλλά ο ελλαδικός. Αυτό φοβούνται δυστυχώς και πολλοί από τους σημερινούς επικριτές του Πατριαρχείου. Ενώ όσο ανταποκρίνεται το Πατριαρχείο στον οικουμενικό χαρακτήρα του, τόσο είναι ανεκτίμητη η προσφορά του στο μαρτυρικό γένος των Ελλήνων. Πλανητοποιεί το γένος μας η οικουμενικότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Αντίθετα, εάν ταυτισθεί με τα καθημερινά προβλήματα, τότε ο αιωνόβιος αυτός θεσμός θα νεκρωθεί προς μεγάλη ζημία του Ελληνισμού. Στους κλάδους του ευσκιόφυλλου δένδρου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πρέπει να κτίζουν φωλιές “πάσαι αι φυλαί και γλώσσαι της γής”.

- Εδώ λέτε να οφείλεται και η ψυχρότης της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως με την Εκκλησία της Ρωσίας;

- Από τον 17ο αιώνα, υπάρχει το κίνημα της σλαβοφιλίας του Κομιάκοφ και μέχρι σήμερα ομιλούν ανεύθυνα μερικοί ανιστόρητοι περί της Μόσχας, ως τρίτης Ρώμης κλπ. Έτσι βλέπουν πολλοί, κάθε ενέργεια του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου που είναι σύμφωνη με τα απαράγραπτα δίκαια του Πατριαρχείου, όπως π.χ. στην περίπτωση της Εκκλησίας της Εσθονίας, ως αντίθετη προς τους Ρώσους, άρα αντίθετη και προς τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα της Ελλάδος.

- Ναι, πράγματι έτσι βλέπουν μερικοί.

- Όμως, κριτήριο στις αποφάσεις της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας δεν είναι το πρόσκαιρο οικονομικό ή πολιτικό συμφέρον οιουδήποτε, αλλά το Κανονικό Δίκαιο και η ζώσα αποστολική και πατερική παράδοση της Εκκλησίας, που διέπει τις σχέσεις των εκκλησιών και που διαχρονικά συμφέρει όλους τους ορθοδόξους λαούς. Και όπως γνωρίζετε, ερρυθμίσθη το θέμα της Εσθονίας και οι σχέσεις των Εκκλησιών Κωνσταντινουπόλεως και Ρωσίας είναι σήμερα άριστες.

- Δεν υπάρχουν σήμερα δυσαρεστημένοι; Δεν διαβάζετε, φαίνεται, τον καθημερινό Τύπο και τα πικρά σχόλια εναντίον του Πατριάρχου.

- Υπάρχουν επικριτές, εκκλησιαστικοί ή πολιτικοί, που θα προτιμούσαν το Οικουμενικό Πατριαρχείο σαν εργαλείο στις εφήμερες επιδιώξεις των. Αυτή, όμως δεν είναι εκκλησιαστική πολιτική, είναι κοντόφθαλμη μικροπολιτική που τελικά θα ζημιώσει το έθνος.

- Ναι, αλλά καταλογίζουν εις τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και ως αποτυχία την εκλογή του Αρχιεπισκόπου Αμερικής κ.κ. Σπυρίδωνος.

- Απορώ πως μπορούν να εξάγουν συμπεράσματα για τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής μόνον από τόσο λίγο χρονικό διάστημα ποιμαντορίας του εις την Αμερική. Ο κ. Σπυρίδων είναι Δωδεκανήσιος, έχει παιδεία ευρύτερη, είναι πολύγλωσσος, αμερικανογεννημένος και αμερικανοσπουδασμένος, επιτυχημένος εις την προηγουμένη θέση του με το περίφημο ελληνικό μοναστήρι που ίδρυσε και ακμάζει σήμερα στη Ν. Ιταλία. Διατί, λοιπόν, τον κατηγορούν;

- Επειδή δεν θέλει να είναι εθνάρχης και λέγουν ότι του το απηγόρευσε ο Βαρθολομαίος;

-Λάθος. Αν και είναι νέος εις την Αμερική, έχει ήδη κάνει παρεμβάσεις για γενικότερα εθνικά θέματα, όπως τότε εις την δολοφονία των Κυπρίων αγωνιστών Τάσου Σολωμού και Σολωμώντα Σολωμού ή την επαναλειτουργία της Χάλκης, κ.ά. Ο Αρχιεπίσκοπος κ.κ. Σπυρίδων, είμαι βέβαιος, μόλις τελειώσει με τα οργανωτικά, θα έχει και περισσότερο χρόνο για τα εθναρχικά του καθήκοντα. Ως Δωδεκανήσιος γνωρίζει ότι Χριστός, Φανάρι και Ελλάδα, είναι το τρίπτυχο κάθε ορθόδοξου Έλληνα.

- Και για τις Νέες Χώρες, τι λέτε;

- Πρέπει να εφαρμόζεται ο τόμος του 1928 που έχει κύρος διεθνούς συνθήκης και είναι και συνταγματική επιταγή του ισχύοντος Συντάγματος.

-Για τα Δωδεκάνησα;

- Οσοι νομίζουν, ότι μπορεί να αλλάξει το εκκλησιαστικό καθεστώς των Δωδεκανήσων δεν έχουν παρά να δοκιμάσουν. Το 1935 έγινε κίνημα και χύθηκε αίμα εις την Κάλυμνο δια να παραμείνουν τα Δωδεκάνησα εις την δικαιοδοσία του Φαναρίου και τούτο το γεγονός εορτάζεται επίσημα από τις αρχές και τον λαό κάθε χρόνο. Αλλά και πρόσφατα Μητροπολίτες, δήμαρχοι, φορείς, τοπικός Τύπος, σκεφθείτε μόνον από την Κάλυμνο διεμαρτηρύθησαν 40 σωματεία εναντίον των εχθρών του Πατριαρχείου. Νομίζω δε, ότι είναι και προδοτικό να αναστατώνεται ο λαός σε ακριτικές περιοχές και μάλιστα υπό τις σημερινές συνθήκες.

- Το επιχείρημα που διετυπώθη, το γνωρίζετε. Γράφουν να μην υπάγονται τα Δωδεκάνησα εις το Οικουμενικό Πατριαρχείο που είναι τουρκικό ίδρυμα και πρέπει να υποταχθούν στην Εκκλησία της Ελλάδος.

-Τα περί “τουρκικού ιδρύματος” τα υποστηρίζουν οι Τούρκοι και όχι εμείς, εκτός από μερικούς αδιάβαστους ή ανθέλληνες. Είναι βαριές εκφράσεις, αλλά είναι φοβερό να αναφέρεται σε μερικές, ευτυχώς ολίγες ελληνικές, εφημερίδες, ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι “τουρκικό ίδρυμα” και να δίδονται έτσι επιχειρήματα από εμάς τους ίδιους εις τους Τούρκους. Ακόμη είναι απαράδεκτο να θεωρούν εμάς τους Δωδεκανήσιους και τους Κρητικούς ως αγωνιστάς μειωμένης εθνικής αντιστάσεως επειδή υπαγόμεθα εκκλησιαστικώς εις το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σε ένα Πατριαρχείο που έχει να επιδείξει τόσους μάρτυρες Πατριάρχες, Μητροπολίτες και δεκάδες άλλους ιερωμένους.


Για την Κρήτη

-Μα, ο πόλεμος, Σεβασμιώτατε, είναι προσωπικός εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχου;

- Κατανοείτε την αιτία, διότι δεν ημπορεί να απαντήσει. Ενώ είναι εκείνος που επεσκέφθη ως Οικουμενικός Πατριάρχης την Ίμβρο και φανερώθηκε διεθνώς το σημερινό έγκλημα της Τουρκίας εναντίον των δύο νήσων, που προστατεύονται από τη συνθήκη της Λωζάννης, ενώ μέχρι τότε οι πάντες ετήρουν σιγήν ιχθύος. Και άλλα πολλά θα ημπορούσα περί Βαρθολομαίου να αναφέρω, αλλά δεν συμφέρει τώρα, θα τα καταγράψει η ιστορία.

- Και δια την Κρήτη; Και εκεί, λέγουν, επεμβαίνει ο κ.κ. Βαρθολομαίος για να τερματιστεί η εξουσία του κυβερνητικού επιτρόπου εις την Ιεράν Σύνοδον της Κρήτης.

- Μα, αυτό, αγαπητή μου, το επιζητεί επίμονα η ημιαυτόνομος Εκκλησία της Κρήτης. Αλίμονο να ζούμε ακόμη εις την εποχή του Μάουερ και των Βαυαρών. Όπως κατηργήθη ο θεσμός του Βασιλικού Επιτρόπου εις την Εκκλησία της Ελλάδος, έτσι είναι φυσικό να καταργηθεί και εις την Κρήτη.

- Έτσι όπως ομιλείτε, Σεβασμιώτατε, παρουσιάζετε τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ειρηνοποιό και ενοποιό μέσα στον ορθόδοξο χώρο, ενώ όπως ξεύρετε, γράφουν ότι επιθυμεί να είναι ο Πάπας της Ανατολής.

- Ουδέν αναληθέστερον τούτου. Έχω επαναλάβει πολλές φορές, ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος καταδικάζει την μονοφωνία εις την Εκκλησία και προσομοιάζει εις τον παπισμό, δεν επιθυμεί την πολυαρχία που προσιδιάζει στον προτεσταντισμό και αγωνίζεται μόνο δια την συμφωνία όλων των ορθοδόξων εκκλησιών. Είναι ακαταμάχητος εις την προάσπισιν της Ορθοδοξίας και δια τούτο ήλθε εις οξείαν αντίθεσιν με τον σημερινό Πάπα, που ενισχύει την Ουνία στην Ουκρανία και αλλαχού. Είναι ανυπέρβλητος στα δημοκρατικά φρονήματα και δια τούτο οι στενές σχέσεις του με όλες τις προοδευτικές δυνάμεις και όλους της καλής θελήσεως ανθρώπους. Και είναι ασυναγώνιστος στην προάσπιση του ποιμνίου του, όπου ζει αυτό και κάτω από οιασδήποτε συνθήκας. Δια τούτο αγωνίζεται δια την σωτηρία του περιβάλλοντος, υποστηρίζει τα δίκαια αιτήματα των νέων ανθρώπων, έχει στοργή δια τα θύματα της ανεργίας των ναρκωτικών και του AIDS και προπάντων εργάζεται και προσεύχεται για την ειρήνη του κόσμου. Δια τούτο όσοι τον γνωρίσουν εκ του πλησίον γίνονται αμετακίνητοι υποστηρικτές των θέσεών του.

- Σε όλα τα ερωτήματα που σας έθεσα, βλέπω ότι υπάρχει και μία απάντηση που δεν τη γνωρίζομε εδώ στην Αθήνα. Μήπως θα έπρεπε το Πατριαρχείο να έχει ένα γραφείο ενημέρωσης εδώ στην μητρόπολη του Ελληνισμού, ίσως και μία επιτροπή;

- Έχετε δίκιο, αυτό είναι το αίτημα προς τον Κύριο. Η Αλεξάνδρεια, τα Ιεροσόλυμα, το Σινά, έχουν τέτοια μετόχια και είναι παράδοξο που μόνον το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν έχει. Κάποτε όταν ζητούσε κάτι ο Οικουμενικός Πατριάρχης η απάντηση του αρχηγού του κράτους ήταν: “Η διαταγή σας εξετελέσθη”. Σήμερα άλλαξαν οι εποχές. Δια τούτο ίσως χρειάζεται και μία επιτροπή, αν και ένας άνθρωπος με μεγάλη πείρα, όπως π.χ. ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος θα έφθανε.

- Μη μου πείτε, ότι ο κ. Γιαννόπουλος τα καταφέρνει και στα εκκλησιαστικά;

- Νομίζω, ότι είναι καλύτερος και στο χώρο μας από πολλούς, ακόμη και ρασοφόρους.

[ ALITHEIA-ΑΛΗΘΕΙΑ | www.alitheia.org/GT-EL&&.HTM  -  28 Δεκεμβρίου 1997 ]