top

Έκθεση στον Μητροπολίτη Ιταλίας Σπυρίδωνα
του Πρωτοσύγκελλου της Μητρόπολης Ιταλίας,
Αρχιμανδρίτη Πολύκαρπου Σταυρόπουλου,
για την εκκλησιαστική κατάσταση στην Bologna

( 22 Ιουνίου 1993 )

Τῷ Σεβ. Μητροπολίτῃ Ἰταλίας
κ.κ. Σπυρίδωνι,
ἐνταῦθα.


Σεβασμιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα,

Θεωρῶ καθῆκον ἐπιβεβλημένον ὅπως ἀναφέρω τῇ Ὑμετέρᾳ πολυσεβάστῳ μοι Σεβασμιότητι τἀκόλουθα, σχετικῶς μὲ τὴν ἐν Βολωνίᾳ (Bologna) ἐκκλησιαστικὴν ὅλως ἰδιαιτέραν κατάστασιν :

Τὸν Μάϊον τοῦ παρελθόντος ἔτους μετέβην εἰς Βολωνίαν πρὸς τέλεσιν τοῦ Γάμου ἕλληνός τινος μονίμου κατοίκου τῆς περιοχῆς μετ' ἐντόπιας ἰταλίδος ἐν τῷ μοναδικῷ ὀρθοδόξῳ Ναῷ τῆς πόλεως ταύτης, τιμωμένῳ ἐπ' ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Βασιλείου καὶ ὑπαγομένῳ τῷ δὲ νῦν εἰς τὴν οὕτω καλουμένην Ὑπερόριον Ρωσσικὴν Ἐκκλησίαν ἐχούσης τὴν ἕδραν αὐτῆς ἐν Η.Π.Α. Παρενθετικῶς ἀναφέρω ὅτι ὁ Ναὸς οὗτος ἀνῆκε προηγουμένως εἰς τὸ Πατριαρχεῖον Μόσχας, ἱδρυθεὶς περὶ τὰς ἀρχὰς τῆς δεκαετίας τοῦ 1970 ὑπὸ τοῦ τότε ὑπαγομένου τῷ Πατριαρχείῳ τούτῳ περιβόητου ἱερομονάχου Εὐλογίου, νῦν δὲ “Μητροπολίτου Μιλάνου καὶ πάσης Λογγομβαρδίας”.

Κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ γαμηλίου γεύματος ἔσχον μακρὰν συνομιλίαν μετὰ τοῦ νῦν ἐφημερίου τοῦ εἰρημένου Ναοῦ Ἀρχιμανδρίτου Μάρκου Davitti, παροτρύνας αὐτὸν ὅπως τακτοποιήσῃ τὰ τῆς κανονικότητος αὐτοῦ, προτείνας μάλιστα ὅπως ἐνταχθῇ εἰς τὰς τάξεις τοῦ ἱεροῦ κλήρου τῆς καθ' Ὑμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας, δεδομένου ὅτι α) ἐγένετο ὀρθόδοξος κληρικὸς ἐν Ἀμερικῇ ὑπὸ τοῦ ὑπαγομένου τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριαρχείῳ, διὰ τῆς αὐτόθι Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς τοῦ Θρόνου, Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Εὐκαρπίας κυροῦ Ἀνδρέου, τῆς Οὐκρανικῆς ἐν Η.Π.Α. Ἐπισκοπῆς καὶ β) κατὰ τὴν ἐπιστροφὴν αὐτοῦ ἐν Ἰταλίᾳ τῇ κανονικῇ ἐγκρίσει καὶ ἀδείᾳ τοῦ τότε Ἐξάρχου Ἰταλίας καὶ Μητροπολίτου Αὐστρίας κ. Χρυσοστόμου διηκόνησεν, ἱεραποστολικῷ ὡς λέγεται τῷ ζήλῳ, τὴν ἑλληνικὴν Παροικίαν τῶν περιοχῶν Τοσκάνης καὶ Ἐμιλίας-Ρωμανίας, εἰς τὴν συντριπτικὴν αὐτῆς πλειοψηφίαν ἀποτελουμένης τότε ἐξ ὑπὲρ τῶν δέκα καὶ πέντε χιλιάδων φοιτητῶν, λειτουργῶν ἐν Πίζῃ, Φλωρεντίᾳ, Βολωνίᾳ, Μοδένῃ, Πάρμᾳ καὶ Φερράρᾳ.

Μετ' ὀλίγα ἔτη τῇ πιέσει, ὡς λέγεται καὶ ὡς ἐπισήμως ἐγράφη, τῆς Γραμματείας ἐπὶ τῆς Ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν τοῦ Βατικανοῦ, ἀλλὰ κατὰ πολλοὺς ἄλλους καλῶς κατέχοντας τὰ πράγματα (ὅπερ φαίνεται καὶ τὸ ἐπικρατέστερον), τοῦ τότε Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου τῆς περιοχῆς Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου κ. Νικήτα Μαντᾶ διὰ λόγους προσωπικῆς ἀντιζηλείας, ἀφηρέθη, δολίῳ τῷ τρόπῳ, ὑπὸ τοῦ ἐν λόγῳ Ἀρχιμανδρίτου, τῇ ἐγκρίσει τοῦ Μητροπολίτου Χρυσοστόμου, ἡ δοθεῖσα τῷ π. Μάρκῳ κανονικὴ γραπτὴ ἄδεια ἐξυπηρετήσεως τῶν ἀναγκῶν τοῦ ἑλληνορθοδόξου ποιμνίου τῆς περιοχῆς καὶ τοιουτοτρόπως οὗτος ἔμεινεν ἀκάλυπτος καὶ ἕρμαιος κανονικῆς δικαιοδοσίας. Μετὰ τοῦτο τῇ βοηθείᾳ τοῦ Εὐλογίου ὑπήχθη τῷ Πατριαρχείῳ Μόσχας καὶ οὕτω εἰσῆλθεν εἰς τὸν ὡραιότατον Ναὸν τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, πλὴν ὅμως μετ' ὀλίγον, ἐντελῶς ξαφνικὰ καὶ ἄνευ γνωστοποιήσεως τῶν πρὸς τοῦτο λόγων, μετεπήδησεν εἰς τὴν Ὑπερόριον Ρωσσικὴν Ἐκκλησίαν μὲ ἀποτέλεσμα αὐτός τε καὶ ὁ Ναὸς νὰ ἀνήκουν πλέον εἰς τὴν ἀντικανονικὴν ταύτην Ἐκκλησίαν, ὑπαγόμενοι διοικητικῶς εἰς τὴν μὲ ἕδραν τὴν Γενεύην Ἀρχιεπισκοπὴν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης, μὲ Ἀρχιεπίσκοπον τὸν ἡλικίας 83 ἐτῶν Σεβασμιώτατον κ. Ἀντώνιον.

Κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς διακονίας τοῦ παρὰ τοῖς ἕλλησι φοιτηταῖς ἔσχεν τὴν εὐκαιρίαν τῆς γνωριμίας μετὰ πλείστων ἐξ αὐτῶν, παρασχὼν αὐτοῖς καὶ διαφόρους ἐξυπηρετήσεις ἔναντι τῶν αὐτόθι πανεπιστημιακῶν καὶ πολιτειακῶν Ἀρχῶν, πολλοὶ δὲ ἐξ αὐτῶν ἐνυμφεύθησαν μετ' ἐντοπίων ἰταλίδων καὶ τοιουτοτρόπως ἐγκατεστάθησαν μονίμως εἰς τὴν περιοχήν. Μεταξὺ αὐτῶν, μάλιστα, ἐδημιούργησεν ἕνα στενὸν κύκλον ἀνθρώπων φερομένων περὶ αὐτὸν καὶ ἀνεμειγμένων εἰς τὰ τοῦ Ναοῦ κυρίως ὡς Ψάλται καὶ δευτερευόντως ὡς Ἐπίτροποι.

Ὁ ἐν λόγῳ ἰταλὸς Ἀρχιμανδρίτης ἐπισήμως τυγχάνει Ἐφημέριος τῆς Ὀρθόδοξου Ρωσσικῆς Ἐκκλησίας τοῦ Ἁγίου Νικολάου Βάρης (Bari), ἡ ὁποία μετὰ τῶν παρακειμένων αὐτῇ κτηρίων, ἐκτίσθη περὶ τὰ τέλη τοῦ περασμένου αἰῶνος τῇ δαπάνῃ τῆς Τσαρικῆς οἰκογενείας πρὸς ἐξυπηρέτησιν τῶν πολυαρίθμων ρώσσων προσκυνητῶν τῶν ἱερῶν καὶ μυροβλήτων λειψάνων τοῦ Ἁγίου Νικολάου, Πάτρωνος τοῦ ρωσσικοῦ λαοῦ, ἐκκλησίας ἡ ὁποία πρό τινων ἐτῶν ὑπήγετο τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριαρχείῳ διὰ τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς τῶν Ὀρθοδόξων Ρωσσικῶν Παροικιῶν τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης. Μετὰ τὴν δωρεὰν ὁλοκλήρου τῆς περουσίας ταύτης εἰς τὸν Δῆμον Βάρης, ὁ Δῆμος ἀνέλαβεν τὴν μισθοδοσίαν καὶ κοινωνικὴν ἀσφάλισιν τοῦ ἱερέως καὶ τοῦ νεωκόρου τοῦ ἐν λόγῳ Ναοῦ. Ὡς ἐκ τούτου ὁ π. Μᾶρκος ἔχει μισθὸν ἐν Βάρῃ, ποίμνιον δὲ ἐν Βολωνίᾳ· δύο Κυριακὰς λειτουργεῖ ἐν Βάρῃ καὶ δύο ἐν Βολωνίᾳ. Τὰς Κυριακὰς ἔνθα ἀπουσιάζει εἰς Βάρην λειτουργεῖ εἰς Βολωνίαν ὑπέργηρός τις ἕλλην συνταξιοῦχος ἱερεὺς ὀνόματι Κωνσταντῖνος, ὅστις μετὰ τὸν θάνατον τῆς πρεσβυτέρας αὐτοῦ διαμένει παρὰ τῇ αὐτόθι νυμφευθείσῃ θυγατρὶ αὐτοῦ, ὅταν δὲ οὗτος δὲν αἰσθάνεται καλῶς μεταβαίνει ἰταλός τις κληρικὸς ὀνόματι Ἀμβρόσιος, διαμένων ἐν Γενούῃ, ἀνθοπώλης τῷ ἐπαγγέλματι, ἀνήκων καὶ οὗτος τῇ ἰδίᾳ μὲ τῇ τοῦ π. Μάρκου ἐκκλησιαστικῇ δικαιοδοσίᾳ.

Μετὰ ταῦτα ἐπανέρχομαι εἰς τὸ θέμα τῆς ὑπαγωγῆς τοῦ ἐν λόγῳ κληρικοῦ εἰς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Ἰταλίας. Ὥς μοι ἐδήλωσε, δὲν ἔχει οὐδεμίαν ἀντίρρησιν διὰ τὸ τοιοῦτον· ἀπέμενεν ἵνα ζητήσῃ καὶ λάβῃ τὴν σχετικὴν κανονικὴν ἔγκρισιν τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀντωνίου καὶ ἐντὸς τοῦ θέρους θὰ εἰδοποιοῦσε τὴν Μητρόπολιν, μάλιστα ἦτο πρόθυμος νὰ ἔλθῃ εἰς Βενετίαν πρὸς συνάντησιν τῆς Ὑμετέρας Σεβασμιότητος. Τὸ αὐτὸ ὑπεσχέθη καὶ ἡ πολιτικὴ “Κοινότης” Βολωνίας τόσον εἰς τὴν Ὑμετέραν Σεβασμιότητα, ὅτε ἀντιπροσωπεία αὐτῆς μετέσχε τῆς κηδείας τοῦ ἀειμνήστου πρώην Προέδρου τῆς ἐνταῦθα Κοινότητος Μιχελῆ Γεωργοπούλου τὸν Ἰανουάριον τοῦ 1992, ὅσον εἰς τὸν εὐλαβῶς ὑποσημειούμενον κατὰ τὴν διάρκειαν τοῦ γαμηλίου γεύματος, ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος ὁ Πρόεδρος τῆς “Κοινότητος” ταύτης τὸν Σεπτέμβριον τοῦ 1992 ἐνώπιον τοῦ ἐντιμ. Προξένου τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα κ. Στυλιανοῦ Πούλου-Λύτρα, ἐν Ρίμινι κατὰ τὴν ἐπιμνημόσυνον δέησιν τῶν ἐν τῇ ὁμωνύμῳ μάχῃ πεσόντων Ἑλλήνων στρατιωτικῶν.

Τὸ τοιοῦτον, ὡς κάλλιστα γνωρίζετε, δὲν ἐπραγματοποιήθη καὶ ὅταν περὶ τὰ τέλη Νοεμβρίου τοῦ 1992 ἐτηλεφώνησα εἰς τὸν π. Μᾶρκον διὰ νὰ πληροφορηθῶ τὴν ἐξέλιξιν τοῦ ὅλου πράγματος μὲ καθύβρισε λέγων μοι ἐπὶ λέξει: “νὰ πεῖς στὸν Ἐπίσκοπόν Σου νὰ μὴν ἀναμένει τίποτε ἀπὸ μένα, διότι δὲν ἐγκαταλείπω τὴν Ἐκκλησίαν καὶ τὸν Ἐπίσκοπον, οἱ ὁποῖοι μὲ τίμησαν καὶ μὲ ἔκαναν Ἀρχιμανδρίτη· ἄλλωστε καὶ τὸ ποίμνιόν μου εἶναι εὐχαριστημένον ἀπὸ τὴν Ὑπερόριον Ρωσσικὴν Ἐκκλησίαν. Ὑπεράνω τῶν δικαιοδοσιῶν ὑφίσταται ἡ Ὀρθοδοξία τὴν ὁποίαν ἐσεῖς οἱ σχισματικοὶ ἐπουλήσατε διότι ὁ Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Μελίτων ἐξεδίωξε διὰ τῆς Ἀστυνομίας τοὺς ἐξ Ἀμερικῆς καὶ εἰς τὴν Ὑπερόριον Ρωσσικὴν Ἐκκλησίαν ἀνήκοντας μοναχοὺς τῆς Σκήτης τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος· ὁ Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ ἐχειροτόνησεν εἰς τὴν Μονὴν τῆς Ὀρμυλίας τρεῖς γυναίκας διακόνους καὶ ἐσεῖς τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὁμιλεῖτε κακῶς διὰ τοὺς ἰταλοὺς ὀρθοδόξους καὶ τὴν ἰταλικὴν Ὀρθοδοξίαν. Αὐτὰ νὰ πεῖς εἰς τὸν Ἐπίσκοπόν Σου καὶ εἰς τὸ ἑξῆς οὐδεμία ἱεροπραξία δική Σας, οὔτε γάμον οὔτε βάπτισιν ἐδῶ εἰς τὸν Ναὸν τῆς Bologna” καί μοι ἔκλεισεν ἀπρεπῶς τὸ τηλέφωνον.

Μετ' ὀλίγον ἐτηλεφώνησα εἰς τὸν κ. Χρῆστον Δάβαρην, ἕναν ἐκ τῶν ἱεροψαλτῶν τοῦ Ναοῦ καὶ Γραμματέα τῆς “Κοινότητος” καὶ μέγα ὑποστηρικτὴν τοῦ π. Μάρκου καὶ τοῦ ὑφισταμένου ἐν Βολωνίᾳ ἀντικανονικοῦ ἐκκλησιαστικοῦ καθεστῶτος, αἰτῶν τὸ τηλέφωνον τοῦ Προέδρου διὰ νὰ ἐκθέσω τὸν διάλογον καὶ διαμαρτυρηθῶ κατά τινα τρόπον διὰ τὴν ἀπρεπῆ συμπεριφορὰν τοῦ “παπᾶ των”. Μοὶ εἶπεν νὰ ἐξηγήσω εἰς τὸν ἴδιον τὰ καθ' ἕκαστα, ὅπερ καὶ ἔπραξα. Μοὶ ἀπήντησε μὲ θράσος ὅτι “ἔχει ἀπόλυτον δίκαιον ὁ π. Μᾶρκος· τόσα χρόνια τὸ Πατριαρχεῖο δὲν ἔκανε τίποτε γιὰ τοὺς Ἕλληνες τῆς Bologna, ἐνῷ αὐτὸς ἐργάσθηκε δραστήρια, ἂν δὲ τελικῶς φύγει ἀπὸ τὴν Ὑπερόριον Ρωσσικὴν Ἐκκλησίαν ποιὸς θὰ τὸν πληρώνει;”. Ὅταν τοῦ ἀπήντησα ὅτι ὁ ἐν λόγῳ ἱερεὺς μοὶ ἀνέφερεν ὅτι ἠμπορεῖ νὰ ζήσῃ ἀνέτως ἐκ τῶν χρημάτων τοῦ Ναοῦ καὶ τὰς μεταφράσεις, ὁ ψάλτης μοῦ εἶπεν ὅτι “ὁ Ναὸς δὲν ἔχει εἰσοδήματα”. Τέλος, τοῦ εἶπον ὅτι ἀφοῦ δὲν ἠμπορεῖ νὰ ρυθμισθῇ ὁμαλῶς τὸ ὅλον θέμα διὰ τῆς ἐντάξεως τοῦ π. Μάρκου εἰς τὴν Μητρόπολιν, αὕτη θὰ ἀποστείλῃ ἕλληνα ἱερέα τονίσας μάλιστα ὅτι ἐνδιαφέρεται νὰ ἔλθῃ ἐν Βολωνίᾳ διὰ νὰ κάμῃ εἰδικότητα εἰς τὴν ὀρθοπεδικὴν ἰατρὸς Ἀρχιμανδρίτης ἐξ Ἀθηνῶν ὀνόματι Μάξιμος. Τότε πλήρης θυμοῦ μοὶ ἀπήντησεν “εἴτε θέλετε, εἴτε δὲν θέλετε ἡ Bologna ἔχει παπᾶ καὶ αὐτὸς εἶναι ὁ παπα-Μᾶρκος”. Σὲ παρατήρησή μου ὅτι ὁ π. Μᾶρκος ἠμπορεῖ νὰ συνεχίσῃ τὸ ἔργον του, μοὶ ἀπήντησεν ξεφωνίζων ἐπὶ λέξει “νὰ μὴν πατήσει τὸ πόδι του Ἕλληνας παπᾶς στὴ Bologna, γιατὶ θὰ γίνει τὸ σῶσε”. Μάλιστα ἀνερωτήθη διατὶ “σκαλίζουμε τὰ πράγματα” καὶ ἀπείλησεν ὅτι “ἂν συνεχίσετε, θὰ ξεσηκώσει τὸν κόσμο καὶ θὰ γράψει στὴν Πρεσβεία καὶ στὶς ἐφημερίδες στὴν Ἑλλάδα”, λέγων ἐν τέλει ὅτι “ἐμᾶς δὲν μᾶς ἐνδιαφέρουν οἱ δικαιοδοσίες, αὐτὰ εἶναι δικά σας· ἐμεῖς ἔχουμε παπᾶ κανονικὸν καὶ μάλιστα ἕλληνα στὴν ψυχή” καὶ ἔκλεισε θυμωμένος τὸ τηλέφωνον.

Κατὰ τὸ Σάββατον 23ην Ἰανουαρίου ἐ.ἔ. μετέβην εἰς Φερράραν πρὸς τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας χάριν τῶν αὐτόθι ἑλλήνων φοιτητῶν. Ὁ ὑπεύθυνος αὐτῶν κ. Σπυρίδων Μπαντάνας, τελειόφοιτος τῆς ἰατρικῆς καὶ ἄτομον τῆς Ἐκκλησίας, μοὶ εἶπεν ὅτι συνήντησεν ἐν Βολωνίᾳ μέλος τινα τοῦ Δ.Σ. τῆς “Κοινότητος” ὀνόματι Ἀχιλλέα Μέτσον, φαρμακοποιὸν τῷ ἐπαγγέλματι, ὅστις μεταξὺ ἄλλων ἀνέφερεν αὐτῷ καί τινα ἀφορῶντα τὴν αὐτόθι παροικιακὴν ἡμῶν κατάστασιν. Κατευθυνόμενος ἀπὸ Φερράρα διὰ Περούτζια πρὸς τέλεσιν τὴν ἑπομένην ἡμέραν Κυριακὴν 24ην Ἰανουαρίου 1993 τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ ἐκεῖθεν πρὸς Ρώμην ἵνα ἐκπροσωπήσω τὴν Ὑμετέραν Σεβασμιότητα κατὰ τὴν Παπικὴν Θείαν Λειτουργίαν εἰς τὴν Βασιλικὴν τοῦ Ἁγίου Παύλου ἐκτὸς τῶν Τειχῶν, ἐτηλεφώνησα εἰς τὸν ἐν λόγῳ ὁμογενῆ φαρμακοποιὸν καὶ συνηντήθημεν εἰς τὸν σιδηροδρομικὸν σταθμὸν τῆς Βολωνίας. Μοὶ ἀνέφερεν ὅτι οἱ ἕλληνες δὲν ἐκκλησιάζονται εἰς τὸν π. Μᾶρκον, ἐκτὸς μερικῶν φοιτητῶν καὶ τῆς “γνώστης παρέας”· συμπεριφέρεται ἄσχημα εἰς τοὺς ἕλληνας· εἶναι κλονισμένη ἡ ὑγεία του διότι πάσχει ἐκ σκληρύνσεως τοῦ ἐγκεφάλου· προσφάτως εἶχε προβλήματα μὲ τὸν Δῆμον ὅστις τυγχάνει ὁ ἰδιοκτήτης τοῦ Ναοῦ καὶ ἐλυπήθησαν αὐτὸν καὶ ἐβοήθησαν σχετικῶς, ὅπως βοηθοῦν καὶ ὅταν ἀποστέλῃ εἰς τὰς οἰκίας τῶν ἑλλήνων φακέλλους, ζητῶν οἰκονομικὴν ἐνίσχυσιν πρὸς κάλυψιν τῶν ἐξόδων τοῦ Ναοῦ. Τέλος μοὶ εἶπεν ὅτι ἐπιθυμία τῶν εἶναι ὁ διορισμὸς ἐν Βολωνίᾳ ἕλληνος ἱεροδιδασκάλου, δεδομένου ὅτι τὰ σχολικῆς ἡλικίας τέκνα τῆς Παροικίας ὑπερβαίνουν τὰ 80 εἰς τὸν ἀριθμόν. Δὲν ὁμιλοῦν ὅμως διότι δὲν θέλουσι νὰ καταστραφῶσι αἱ ἰσορροπίαι μὲ τὰ ἄτομα ποὺ ὑποστηρίζουν τὸν π. Μᾶρκο καὶ μετέχουν καὶ τοῦ Δ.Σ. τῆς “Κοινότητος”.

Εἰς τηλεφωνικὴν ἐπικοινωνίαν, ἣν ἔσχον μετ' ὀλίγας ἡμέρας καὶ δι' ὑπηρεσιακοὺς λόγους μετὰ τοῦ ἐν Γενούῃ Ἱερατικῶς ἡμῶν Προϊσταμένου Πανοσ. Ἀρχιμανδρίτου κ. Εὐθυμίου Κουλουμπῆ, οὗτος μοὶ ἀνέφερεν ὅτι τὸν ἐπισκέφθη κατ' αὐτὰς ὁ β΄ ψάλτης τῆς Βολωνίας ὀνόματι Πέτρος, ἔμπορος ὑποδημάτων, καὶ ἐθίχθη καὶ τὸ θέμα τοῦ π. Μάρκου. Ὁ ψάλτης ἀπήντησεν ὅτι εἶναι εὐχαριστημένοι ἀπὸ τὸν ἱερέα των· ἡ Bologna ὑπάρχοντος τοῦ π. Μάρκου δὲν ἔχει ἀνάγκη ἕλληνος ἱερέως, ἄλλωστε τὸ τοιοῦτον οὐδόλως ἐνδιαφέρει τὴν “Κοινότητα” ἡ ὁποία ἐπιθυμεῖ νὰ ἔχῃ κάλας σχέσεις μετὰ τῆς Πρεσβείας τῆς Ἑλλάδος διότι ἡ τελευταία χρηματοδοτεῖ τὸ σχολεῖον καὶ τὰς διαφόρους πολιτιστικὰς ἐκδηλώσεις (διάβαζε φαγοπότια) καὶ ὄχι νὰ βάλῃ τὴν Μητρόπολη καὶ τὸν Μητροπολίτη μεταξὺ τῶν ποδῶν αὐτῆς. Εἰς ἐρώτησιν τοῦ π. Εὐθυμίου σχετικῶς μὲ τὸ σχολεῖον ὁ ψάλτης ἀπήντησεν ἀορίστως ὅτι ὑπάρχουσιν ἀρκετοὶ μαθηταί, μάλιστα δὲ πρὸς συγκέντρωσιν των διατίθεται ὑπὸ τῆς “Κοινότητος” μικρὸν λεωφορεῖον. Ποιὸς ὁ ἀριθμὸς τῶν μαθητῶν καὶ διδασκάλων καὶ ποὺ λειτουργεῖ τὸ ἐν λόγῳ σχολεῖον δὲν ἐλέχθη.

Καὶ ἐνῷ ἐγράφετο ἡ ἔκθεσις αὕτη ἦλθεν ἐνταῦθα ἐκ Βολωνίας τὸ ζεῦγος Κασσιωτάκη, τοῦ συζύγου τυγχάνοντος μέλους τῆς αὐτόθι “Κοινότητος” καὶ ἐζήτησε νὰ βαπτισθῇ ὑπὸ τοῦ εὐλαβῶς ὑποσημειουμένου εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Ἁγίου Βασιλείου τὸ ἄρρεν τέκνον αὐτῶν καὶ τοῦτο διὰ τὸν φόβον μὴ ἀναγνωρίσεως πολιτειακῶς τῆς σχετικῆς ἱερολογίας, ἐὰν αὕτη θὰ ἐτελεῖτο ὑπὸ τοῦ π. Μάρκου. Ἐτόνισα εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς τὰ ἐμπόδια ἅτινα ὑπάρχουσι λόγῳ τῆς ἐχθρότητος τοῦ ἐν λόγῳ ἱερέως πρὸς τὴν Ἑλληνικὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, πλὴν ὅμως προσέθεσα ὅτι θὰ ἐπικοινώνουν μετ' αὐτοῦ ὅπως ἐπιτρέψῃ τὴν τέλεσιν τῆς βαπτίσεως ἐν τῷ εἰρημένῳ Ναῷ. Πράγματι ἐτηλεφώνησα εἰς αὐτὸν καὶ ἐχθρικώτατα μοὶ ἀπήντησεν: “ὄχι εἰς τὸν Ἅγιον Βασίλειον· ἐγὼ δὲν εἶμαι β΄ κατηγορίας ἱερεύς” καὶ ἔκλεισεν ἀποτόμως τὸ τηλέφωνον.

Μεθ’ ἑβδομάδα περίπου συνέβη ἕτερον κροῦσμα. Ἐτηλεφώνησεν ἀπὸ τῶν Γραφείων τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὁ π. Κυριακὸς Τσουρός, ἐπὶ δωδεκαετίαν ὅλην ἐφημέριος ἐν Νεαπόλει, λέγων ὅτι ἐνορίτης τις αὐτοῦ, ἰατρὸς τῷ ἐπαγγέλματι, νυμφευθεῖσα μεθ’ ἕλληνός τινος κατὰ τὰ ἐν Βολωνίᾳ ἔτη τῶν σπουδῶν αὐτῆς ἱερολογηθέντος τοῦ μυστηρίου ὑπὸ τοῦ π. Μάρκου καὶ χωρὶς νὰ δηλώσῃ τὸν Γάμον εἰς τὸ ἁρμόδιον Προξενεῖον τῆς Ἑλλάδος ἢ εἰς τὸ ἐν Ἀθήναις Εἰδικὸν Ληξιαρχεῖον τοῦ Ὑπουργείου τῶν Ἐσωτερικῶν, ἀλλὰ καὶ χωρὶς νὰ τελέσῃ ἐν Ἰταλίᾳ πολιτικὸν γάμον, ἐνεφανίσθη αἰτοῦσα τὴν διάλυσιν τοῦ ἐν λόγῳ Γάμου. Ἀλλὰ πρὸς ἔκδοσιν Διαζυγίου ἀνάγκη ἐστὶ δηλώσεως τοῦ Γάμου, ἀφοῦ ἐπικυρωθεῖ προηγουμένως ἡ ὑπογραφὴ τοῦ τελέσαντος τὸ μυστήριον ἱερέως. Τὸ τοιοῦτον πρέπει νὰ πραγματοποιηθῇ μέσῳ τοῦ ἐνταῦθα Ἑλληνικοῦ Προξενείου εἰς τὸ ὁποῖον ὑπάγεται διοικητικῶς ἡ Βολωνία καὶ ἀκολούθως νὰ δηλωθῇ ὁ Γάμος εἰς τὸ προαναφερθὲν Εἰδικὸν Ληξιαρχεῖον. Ἐπειδὴ εἶχον ὑπ' ὄψιν μου ἐγκύκλιόν τινα τοῦ τότε Ὑπουργοῦ τῶν Ἐξωτερικῶν κ. Καρόλου Παπούλια διὰ τῆς ὁποίας ἀνεγνωρίζοντο πολιτειακῶς πᾶσαι αἱ ἐν τῷ ἐξωτερικῷ ἱερολογηθεῖσαι ληξιαρχικαὶ πράξεις ἀνεξαρτήτως κανονικῶν καὶ δικαιοδοσιακῶν κριτηρίων διὰ τοὺς τελέσαντας αὐτὰς κληρικούς, ἐτηλεφώνησα εἰς τὴν Διεύθυνσιν Ἐκκλησιῶν τοῦ Ὑπουργείου τῶν Ἐξωτερικῶν εἰς τὸν κ. Καβαλλιερᾶτον, ὅστις με παρέπεμψεν εἰς τὸν εἰδικὸν Σύμβουλον τῆς ἐν λόγῳ Διευθύνσεως θεολόγον κ. Βαφειάδην, ὅστις μοι ἀνέφερεν ὅτι οὐδεμία ἑλληνικὴ διπλωματικὴ Ἀρχὴ δύναται νὰ ἐπικυρώσῃ ὑπογραφὴν κληρικοῦ (ἐκτὸς περιπτώσεως γνωστοῦ καὶ μὴ ἐξαιρετέου τοιούτου) ἄνευ τῆς προτέρας γνώμης καὶ ἐπιβεβαιώσεως τῆς οἰκείας ἐκκλησιαστικῆς Ἀρχῆς, περὶ τῆς κανονικότητος τοῦ ἐν λόγῳ ἱερέως. Τὸ τοιοῦτον διεβίβασα ἀμέσως ἀπὸ τηλεφώνου εἰς τὴν ἁρμόδιον ἐπὶ τοῦ Ληξιαρχείου ὑπάλληλον τοῦ ἐνταῦθα Προξενείου τῆς Ἑλλάδος κ. Ἰωάννα-Φανήν Δεσιώτου, ἡ ὁποία μοι ἀνέφερεν ὅτι τὸ Προξενεῖον ἔχει γνῶσιν τοῦ πράγματος καὶ τῶν σχετικῶν προβλημάτων, ἀλλὰ καλὸν θὰ ἦτο νὰ ἔχῃ ἐπὶ τούτῳ μίαν ἐγκύκλιον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας. Ὅταν ἐτηλεφώνησα εἰς τὸν π. Κυριακὸν διὰ νὰ τοῦ εἴπω ὅτι δὲν γίνεται νὰ ἐπικυρωθῇ ἀπὸ τὸ Προξενεῖον ἡ ὑπογραφὴ τοῦ π. Μάρκου, ὡς μὴ κανονικοῦ κληρικοῦ, καὶ ὅτι ἡ μόνη λύσις εἶναι ἡ ἀκύρωσις τοῦ ἐν λόγῳ Γάμου ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὡς μήποτε ἱερολογηθέντος, μοὶ ἀπήντησεν ὅτι ἐτηλεφώνησεν ὁ ἴδιος εἰς τὸ ἐνταῦθα Προξενεῖον καὶ ὑπάλληλός τις ὀνόματι Δανιηλίδης εἶπεν αὐτῷ ὅτι γνωρίζῃ προσωπικῶς τὸν ἐν λόγῳ ἱερέα καὶ νὰ ἀποστείλῃ ἡ ἐνδιαφερομένη τὸ πιστοποιητικὸν εἰς τὸ Προξενεῖον πρὸς ἐπικύρωσιν τῆς ὑπογραφῆς αὐτοῦ. Ἐτηλεφώνησα καὶ πάλιν εἰς τὴν κ. Δεσιώτου λέγων νὰ μὴν ἐπικυρωθῇ ἡ ὑπογραφὴ τοῦ π. Μάρκου καὶ νὰ ζητηθῇ ἡ ἐπὶ τούτῳ γνώμη τῆς οἰκείας ἐκκλησιαστικῆς Ἀρχῆς, ὡς ἄλλωστέ μοι ἀνέφερεν ὁ κ. Βαφειάδης τοῦ ΥΠΕΞ. Ἡ κ. Δεσιώτου ἐπεφυλάχθη ἅμα τῇ ἀφίξει εἰς τὸ Προξενεῖον τοῦ ἐν λόγῳ Πιστοποιητικοῦ Γάμου νὰ ἀπευθυνθῇ εἰς τὴν Διεύθυνσιν Ἐκκλησιῶν τοῦ ΥΠΕΞ ἀναμένουσα σχετικὰς ὁδηγίας. Εἰς τὸ σημεῖον τοῦτο παρέμεινον τὰ πράγματα.


ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ἐκ τῶν ἀνωτέρω ὁ εὐλαβῶς ὑποσημειούμενος ἐξάγει τὰ ἑξῆς συμπεράσματα :

1. Ὑφίσταται μία μικρὰ ὁμὰς ἡ ὁποία ἐλέγχει τὸν Ναὸν ἐν γνώσει τοῦ π. Μάρκου, δεδομένου ὅτι ὁ ἴδιος τυγχάνει οἰκονομικῶς αὐτάρκης ὡς μισθοδοτούμενος ὑπὸ τοῦ Δήμου Βάρης, ἀλλὰ καὶ ἐργαζόμενος ὡς μεταφραστής. Τὸ τοιοῦτον ἐπέτρεψεν αὐτῷ τὴν ἀπόκτησιν ἰδιοκτήτου πολυτελοῦς διαμερίσματος ἐν Βολωνίᾳ καὶ ἐπιτρέπει νὰ μετακινῆται ἀνέτως μεταξὺ Βάρης καὶ Βολωνίας καὶ νὰ ταξιδεύῃ εἰς Ἑλλάδα, Η.Π.Α. καὶ ἀλλαχοῦ. Ἄλλωστε διαχειρίζεται ἐν λευκῷ τὰ τεράστια χρηματικὰ πόσα ἅτινα ἀποστέλλουν εἰς τὸν Ἅγιον Νικόλαον Βάρης χιλιάδες ρώσσων ὀρθοδόξων πιστῶν, κυρίως ἐξ Ἀμερικῆς, ὑπὲρ τῶν ἑαυτῶν ζώντων τε καὶ τεθνεώτων, ἐκδιώξας προηγουμένως ἀπὸ τὴν διοίκησιν τῆς ἐκκλησίας τοὺς λιγοστοὺς (5-6) ἡλικιωμένους ρώσσους κατοίκους τῆς πόλεως. Ἡ ἀνωτέρω ὁμάς, κατὰ πᾶσαν πιθανότητα, ἔχει πείσει τὸν π. Μᾶρκον ὅτι οὗτοι συγκεντρώνουν τὸ ποίμνιον καὶ εἰς ἀντάλλαγμα ἐλέγχουν τὰ οἰκονομικὰ τοῦ Ναοῦ, ὁ ὁποῖος διόλου ἀπίθανον νὰ ἐπιχορηγῆται ὑπὸ τοῦ Δήμου καὶ τῆς Νομαρχίας Βολωνίας καὶ ἴσως καὶ ἀπὸ τὴν Πρεσβείαν τῆς Ἑλλάδος.

2. Ἡ αὐτόθι “Κοινότης” τηρεῖ φαινομενικῶς ἀδιάφορον στάσιν, ἀλλὰ κατ' οὐσίαν ἐπικροτεῖ καὶ συντηρεῖ τὴν ἀνώμαλον ταύτην ἐθνικοθρησκευτικὴν ἐν Βολωνίᾳ κατάστασιν διὰ τρεῖς κυρίως λόγους: α) διὰ νὰ μὴν ἔλθῃ εἰς ρῆξιν μὲ τὴν ὁμάδα τοῦ Ναοῦ καὶ τοὺς περὶ αὐτὴν ὁμογενεῖς (φοιτητάς τε καὶ μονίμους κατοίκους)· ἄλλωστε δὲν πρέπει νὰ διαφεύγῃ ἡμῖν τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ α΄ ψάλτης τοῦ Ναοῦ τυγχάνει Γραμματεὺς αὐτῆς, ἐνῷ Ἐπίτροπος αὐτοῦ τυγχάνει μέλος τοῦ Δ.Σ. αὐτῆς· β) διότι φοβεῖται μήπως περικοποῦν ἢ καὶ σταματήσουν αἱ ἐκ τῆς Πρεσβείας πρὸς αὐτὴν ἐπιδοτήσεις, γνωστῆς τυγχανούσης τῆς ἀνὰ τὴν Ἰταλίαν ἀντορθοδόξου καὶ ἀντεκκλησιαστικῆς δράσεως τῶν ἰθυνόντων αὐτῆς καὶ γ) διότι ἡ παρουσία καὶ δρᾶσις ἐν Βολωνίᾳ ἕλληνος ἱερέως θὰ θέσῃ ἀναμφιβόλως εἰς τὸ περιθώριον αὐτήν, ἀντικαθισταμένης ὁσημέραι ὑπὸ μιᾶς Ἐνορίας μὴ ἐλεγχομένης ὑπ' αὐτῆς.

3. Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας θὰ πρέπῃ ἐπὶ τοῦ προκειμένου νὰ δράσῃ τριπλῶς: α) ἐνημεροῦσα ἐν συνεργασίᾳ μετὰ τῆς Διευθύνσεως Ἐκκλησιῶν τοῦ ΥΠΕΞ τὰς ἀνὰ τὴν Ἰταλίαν ἑλληνικὰς καὶ κυπριακὰς διπλωματικὰς Ἀρχὰς περὶ τῆς ἀκυρότητος πολιτειακῶς τῶν, ὑπὸ τοῦ π. Μάρκου καὶ τῶν λοιπῶν μὴ ἀνηκουσῶν αὐτῇ κληρικῶν, τελουμένων Γάμων καὶ Βαπτίσεων ἑλλήνων ὑπηκόων· β) ἐνημεροῦσα τὸν Δῆμον (ἰδιοκτησία τοῦ ὁποίου τυγχάνει ὁ Ναός), τὴν Νομαρχίαν καὶ τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν Ἀρχιεπισκοπὴν Βολωνίας περὶ τῆς ἀντικανονικότητος τοῦ ἐν λόγῳ ἱερέως καὶ γ) προσπαθοῦσα ἐὰν ὄχι νὰ ἐπιτύχῃ αὐτόθι τὸν διορισμὸν ἕλληνος ἱεροδιδασκάλου, τοὐλάχιστον νὰ ἐξυπηρετῇ δύο Κυριακὰς τὸν μῆνα τὰς θρησκευτικὰς ἀνάγκας τοῦ ἐν τῇ πόλει καὶ περιοχῇ ταύτῃ πολυπληθοῦς ἑλληνορθοδόξου ἡμῶν ποιμνίου.


Ταῦτα τῇ Ὑμετέρᾳ πολυσεβάστῳ μοι Σεβασμιότητι ἀναφέρων καὶ ἑξαιτούμενος τὰς θεοπειθεῖς Αὐτῆς πατρικὰς εὐχὰς καὶ εὐλογίας, διατελῶ μετ' ἀφθίτου υἱϊκῆς ἀγάπης, ἀφοσιώσεως καὶ σεβασμοῦ.

Ἐν Βενετίᾳ τῇ 22ᾳ Ἰουνίου 1993,

[ ὑπογραφή ]

(Ἀρχιμανδρίτης Πολύκαρπος Σταυρόπουλος)