top

Τῷ Σεβ. Μητροπολίτῃ Ἰταλίας
κ.κ. Σπυρίδωνι,
ἐνταῦθα.


Σεβασμιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα,

Σεπτῇ ἐντολῇ τῆς Ὑμετέρας Σεβασμιότητος ἀνεχώρησα τὴν Παρασκευὴν 30ὴν Ἀπριλίου ἐ.ἔ. ἐκ Βενετίας διὰ Καλαβρίαν, προκειμένου ὡς ἐκπρόσωπος Αὐτῆς “παραλάβω” τὸν ὑπὸ τοῦ Δήμου Gerace τῆς ἐπαρχίας Ρηγίου “παραχωρηθέντα” τῇ κατ' Αὐτὴν Ἱερᾷ Μητροπόλει Ναὸν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου (συνημ. 1), διὰ τῆς τελέσεως ἐν αὐτῷ τῆς Θείας Λειτουργίας τὴν Κυριακὴν 2αν Μαΐου, τῶν Μυροφόρων.


Α)  ΤΑ ΤΟΥ ΤΑΞΕΙΔΙΟΥ

Ἀφιχθεὶς σιδηροδρομικῶς εἰς Ρώμην περὶ τὴν 13ην μ.μ. ὥραν τῆς Παρασκευῆς 30ῆς Ἀπριλίου καὶ ὑπαντηθεὶς ὑπὸ τῆς γραμματέως τῆς αὐτόθι ἑλληνορθοδόξου ἡμῶν Κοινότητος δίδος Ζωῆς Κουτσούκου, ἦλθον πάραυτα εἰς τηλεφωνικὴν ἐπικοινωνίαν μετὰ τοῦ ἐκ Καλαβρίας ὁρμωμένου καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου κ. Giorgio Barone, ἑνὸς τῶν κυριωτέρων συντελεστῶν τῆς “παραχωρήσεως” τοῦ ἐν λόγῳ Ναοῦ. Συνεννοηθεὶς διὰ τὴν εἰς Καλαβρίαν ἀναχώρησιν ἡμῶν καὶ ὁρισθέντος ὡς σημείου ἐκκινήσεως τῆς οἰκίας αὐτοῦ, περὶ τὴν 17ην ἀπογευματινὴν ὥραν ἀνεχωρήσαμεν ὁδικῶς δι' αὐτήν, ὁδηγὸν ἔχοντες τὸν εὐσεβῆ φοιτητὴν τῆς ἰατρικῆς ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ τῆς Ρώμης κ. Βασίλειον Παπασπυρόπουλον. Τοῦ αὐτοκινήτου ἐπέβαινεν ἐκτὸς τοῦ καθηγητοῦ Barone καὶ ὁ ἐκ Καλαβρίας ὁρμώμενος ἀνώτερος ὑπάλληλος τῆς Προεδρίας τῆς Ἰταλικῆς Κυβερνήσεως δικηγόρος Antonello Agostini.


Β)  ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΤΗΣ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ

Περὶ τὴν 3ην πρωϊνὴν ὥραν τοῦ Σαββάτου 1ης Μαΐου ἀφίχθημεν αἰσίως εἰς τὴν παράλιον τοῦ Ἰονίου Πελάγους κωμόπολιν Marina di Gioiosa Jonica, τὴν Μυστρίαν τῆς ἑλληνο-ρωμαϊκῆς περιόδου, καὶ κατελύσαμεν εἰς ὡραιότατον διαμέρισμα ἰδιοκτησίας τῆς οἰκογενείας Agostini. Εἰς τὴν ἰδίαν πολυκατοικίαν ἀλλ' εἰς ἕτερον ὄροφον καὶ εἰς ἐξ ἴσου ὡραιότατον διαμέρισμα τῆς αὐτῆς ὡς ἄνω ἰδιοκτησίας εἶχον καταλύσει ἀπὸ τῆς 22ας νυκτερινῆς ὥρας τῆς Παρασκευῆς οἱ ἁγιορεῖται πατέρες Μάξιμος ἱερομόναχος καὶ Κοσμᾶς μοναχός. Οὗτοι ἀφίχθησαν αὐτόθι προερχόμενοι ὁδικῶς ἐξ Ἀθηνῶν τῇ συνοδείᾳ δύο εὐσεβῶν κυρίων, ἐξ ὧν ὁ εἷς ὀνόματι Κωνσταντῖνος γνωστός μου, καθ' ὅσον τυγχάνει σύζυγος παλαιᾶς συμφοιτητρίας μου. Οὗτοι εἶχον φέρει ἐξ Ἀθηνῶν εἰκόνας, σκεύη, καλύμματα, βιβλία καὶ ἅπαντα τὰ σχετικὰ διὰ τὴν τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας καί τινα στοιχειώδη πρὸς ἐξοπλισμὸν τοῦ Ναοῦ.

Περὶ τὴν 10ην πρωϊνὴν ὥραν τοῦ Σαββάτου ἀνήλθομεν εἰς Gerace (Ἱέρακα κατὰ τὴν ἑλληνο-ρωμαϊκὴν περίοδον, Ἁγίαν Κυριακὴν κατὰ τὴν βυζαντινὴν τοιαύτην), κωμόπολιν κτισθεῖσαν ἐπὶ ἀκροπόλεως διὰ τὸν φόβον τῶν Σαρακηνῶν, ἀπέχουσαν 10 χιλιόμετρα ἐκ τῆς παραλίου πόλεως Locri, τοὺς Ἐπιζεφυρίους Λοκροὺς τῆς ἑλληνο-ρωμαϊκῆς περιόδου. Αὐτόθι συνηντήθημεν μετὰ τοῦ ἁρμόδιου δημοτικοῦ Συμβούλου κ. Giacomo Oliva, ἀρχαιολόγου εἰς τὰς σπουδάς, ὅστις ὡδήγησεν ἡμᾶς εἰς τὸν Ναὸν τοῦ San Giovannello διὰ τοὺς ἐντοπίους, ἀνακαινισθέντος προσφάτως ὑπὸ τοῦ ἰταλικοῦ Κράτους, ἰδιοκτησία τοῦ ὁποίου τυγχάνει. Οὗτος ἀποτελεῖ ἓν κομψὸν βυζαντινὸν κτίσμα τοῦ 10ου αἰῶνος (συνημ. 2) εὑρισκόμενον εἰς τὸ κέντρον τῆς πόλεως, ἀπέχον μερικὰς δεκάδας μέτρων ἐκ τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ αὐτῆς, ἐπὶ μακρὰν δὲ σειρὰν ἐτῶν παρέμενεν κλειστός. Τυγχάνει ρυθμοῦ βασιλικῆς, διαθέτει ἓξ μικρὰ παράθυρα, τρία εἰς τὴν βόρειον καὶ τρία εἰς τὴν νότιον πλευράν, ἐπὶ τῆς ὁποίας εὑρίσκεται καὶ ἡ σημερινὴ θύρα αὐτοῦ, τῆς ἀρχικῆς τοιαύτης, εὑρισκόμενης εἰς τὴν δυτικὴν πλευρὰν καὶ μικροτέρας ταῖς διαστάσεσιν οὔσης, κτισθείσης, ἐφ' ἧς καὶ τὰ ἐρείπια τοῦ ἄλλοτε ὑψουμένου ἐπ' αὐτῆς μικροῦ κωδωνοστασίου. Εἰς τὴν ἀνατολικὴν πλευρὰν ἐξέχει ὡραία κόγχη τοῦ ἱεροῦ μετὰ μικροῦ παραθύρου, ἑκατέρωθεν δὲ αὐτῆς ὑπάρχουν ὁμοιόμορφαι ἐντετοιχισμέναι κόγχαι τῆς προθέσεως καὶ τοῦ διακονικοῦ ἀντιστοίχως. Παρὰ τὴν κόγχην τοῦ ἱεροῦ εὕρημεν ἕτοιμον πρόχειρον ἁγίαν Τράπεζαν ἐκ ξύλου τύπου “νοβαπάν”, ἡ ὁποία ηὐπρεπίσθη διὰ καλυμμάτων ὑπὸ τοῦ μοναχοῦ Κοσμᾶ, ὅστις καὶ ἡτοίμασεν γενικῶς τὸν Ναὸν διὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν τῆς ἑπόμενης, Κυριακῆς 2ας Μαΐου.

Εἰς τὸν κ. Oliva ἐπέδωσα τὴν ἐπιστολὴν τῆς Ὑμετέρας Σεβασμιότητος, οὗτος δὲ ἐξέφρασεν τὴν χαρὰν τοῦ διὰ τὴν αὐτόθι ἔλευσιν ἡμῶν καὶ τὰς εὐχαριστίας του πρὸς Αὐτὴν διὰ τὴν σχετικὴν Αὐτῆς ἀνταπόκρισιν, τονίσας τὴν σημασίαν τοῦ γεγονότος διὰ τὴν πόλιν καὶ τὸν λαὸν τοῦ Gerace. Ἀνεφέρθη εἰς τὴν ἐξ Ἑλλάδος τουριστικὴν κίνησιν, τονίσας συγκεκριμένως ὅτι τὴν παρελθοῦσαν ἑβδομάδα ἐπεσκέφθη τὴν πόλιν ὅμιλος φοιτητῶν ἐκ τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν καὶ ὅτι ἑβδομάδα παρ' ἑβδομάδα ἀφικνοῦνται ἕλληνες ἐπισκέπται. Ἄλλωστε τὸ τοιοῦτον ἀπετέλεσεν καὶ τὸν κυριώτερον λόγον “παραχωρήσεως” τοῦ Ναοῦ, ἔχοντες κατὰ νοῦν τὴν λειτουργικὴν ἐξυπηρέτησιν τῶν ἑλλήνων ὀρθοδόξων ἐπισκεπτῶν τῆς πόλεως καὶ τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς. Ἡ τοιαύτη ἐξυπηρέτησις δύναται νὰ πραγματοποιῆται εἴτε δι' ἀποστολῆς ἱερέως ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας, εἴτε διὰ τῆς ὑπ' αὐτῆς παροχῆς κανονικῆς ἀδείας πρὸς τοὺς τυχὸν συνοδεύοντας τοὺς ἕλληνας ἐπισκέπτας τοῦ τόπου κανονικοὺς κληρικούς. Εἰς περίπτωσιν ὑπάρξεως τοῦ τοιούτου συνεφωνήσαμεν νὰ ἀναφέρηται τὸ γεγονὸς διὰ τηλεαντιγραφήματος εἰς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Ἰταλίας καὶ αὕτη ἀποστέλῃ κληρικόν τινα ἢ ὑπάρχοντος τοιούτου μεταξὺ τῶν ἐπισκεπτῶν, ἐλέγξασα προηγουμένως τὴν κανονικότητα αὐτοῦ, παραχωρῇ διὰ τηλεαντιγραφήματος τὴν σχετικὴν κανονικὴν ἄδειαν πρὸς τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας. Πρὸς τοῦτο ἐτονίσθη κατηγορηματικῶς εἰς τὸν κ. Oliva καὶ φαίνεται ὅτι κατέστη πλήρως κατανοητὸν καὶ ἀποδεκτόν, ὅτι τῆς χρήσεως τοῦ Ναοῦ ἀποκλείονται οἱ Οὐνῖται κληρικοὶ καὶ σχισματικοὶ (π.χ. παλαιοημερολογῖται) τοιοῦτοι, πρὸς τοῦτο καὶ ἡ ἀναγκαιότης τῆς σχετικῆς ἐνημερώσεως καὶ κανονικῆς ἀδείας ἐκ μέρους τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας.

Ἀκολούθως ὁ κ. Oliva ἐξενάγησεν ἡμᾶς εἰς τὸν Καθεδρικὸν Ναὸν τῆς πόλεως, ὅστις τυγχάνει ὁ μεγαλύτερος Καθεδρικὸς Ναὸς τῆς Νοτίου Ἰταλίας, ἀναγόμενος εἰς τὴν βυζαντινο-νορμανδικὴν περίοδον. Οὗτος κοσμεῖται δι' ὡραιοτάτων κιόνων τῆς πρώτης βυζαντινῆς περιόδου, οἵτινες, ὡς ἐξήγησεν ἡμῖν ὁ κ. Oliva, μετεφέρθησαν αὐτόθι ἐκ Συρίας, ἐκ τῆς ὁποίας μετηνάστευσεν πλῆθος ὀρθοδόξων μοναχῶν, διὰ νὰ ἀποτελέσωσιν ἐν συνεχείᾳ τοὺς προδρόμους τοῦ μεγάλου μοναχισμοῦ τῆς Καλαβρίας. Εἰς τὸν Ναόν, τὴν Καθέδραν τοῦ ὁποίου κατέλαβε μεταξὺ ἄλλων καὶ ὁ περίφημος πολέμιος τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ Βαρλαὰμ ὁ Καλαβρός, ὑπάρχει ὁ τάφος τοῦ ἐκ Κωνσταντινουπόλεως ὁρμωμένου Ἐπισκόπου τῆς πόλεως Ἀθανασίου Χαλκαιοπούλου τοῦ Βατοπεδινοῦ, μετ' ἐπιγραφῆς ὅτι οὗτος ἐν ἔτει 1468ῳ μετέστρεψεν τὴν Ἐπισκοπὴν Ἱέρακος “ἐκ τῆς ἑλληνικῆς ἐκκλησίας εἰς τὴν ἁγίαν ρωμαϊκὴν ἐκκλησίαν”.

Συνεννοηθέντες μετὰ τοῦ κ. Oliva διὰ τὸ πρόγραμμα τῆς Κυριακῆς, ἐπεστρέψαμεν εἰς Marina di Gioiosa Jonica ἔνθα ἐγευματίσαμεν εἰς τὴν οἰκίαν τῆς οἰκογενείας Agostini. Τὸ ἀπόγευμα ἐπεσκέφθημεν τὰς ἑλληνο-ρωμαϊκὰς ἀρχαιότητας τῶν Ἐπιζεφυρίων Λοκρῶν (Locri), καὶ τὰς ἐν τῇ περιοχῇ τοῦ χωρίου Στῦλος (Stilo) ἐρειπωμένας μονὰς τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεριστοῦ (εἰς ἣν πραγματοποιοῦνται ὑποτυπώδεις ἀναστηλωτικαὶ ἐργασίαι), ἔνθα ἐτελέσαμεν τὸν Ἑσπερινὸν τῆς Κυριακῆς, τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, τῆς Παναγίας Καθολικῆς καὶ τὸ Προσκύνημα τῆς Παναγίας Σπηλαιωτίσσης, ἀνακαινισθέντος προσφάτως ὑπὸ τῆς εἰς ἣν ἀνήκει Ἐπισκοπῆς Locri-Gerace.

Τὸ ἑσπέρας τῆς ἰδίας ἡμέρας ἀφίχθησαν ὁδικῶς εἰς Marina di Gioiosa Jonica προερχόμενοι ἐκ Ρώμης οἱ ἡμέτεροι θεολόγοι ὑπότροφοι τοῦ Βατικανοῦ κ.κ. Μιχαὴλ Φουντούλης καὶ Θεμιστοκλῆς Χριστοδούλου μετὰ δύο ἰταλῶν, ἑνὸς δικηγόρου κυβερνητικοῦ ὑπαλλήλου καὶ ἑνὸς ἰατροῦ ὁμοιοπαθητικῆς ὁρμωμένων ἐκ Λέτσε Ἀπουλίας καὶ Σάμου Καλαβρίας ἀντιστοίχως, οἵτινες καὶ κατέλυσαν εἰς διαμέρισμα τῆς διπλανῆς πολυκατοικίας καὶ τοῦτο ἰδιοκτησίας τῆς οἰκογενείας Agostini. Τὸ βράδυ ἐδειπνήσαμεν εἰς παραδοσιακὸν καλαβρὸν ἑστιατόριον ἔξω τῆς κωμοπόλεως.


Γ)  ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗΝ

Τὴν Κυριακὴν 2αν Μαΐου περὶ τὴν 9ην πρωϊνὴν ἀνήλθομεν εἰς Gerace πρὸς τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας εἰς τὸν “παραχωρηθέντα” Ναόν. Τὴν Θ. Λειτουργίαν ἐτέλεσεν προεξάρχουσα ἡ ταπεινότης μου μετὰ τοῦ ἁγιορείτου ἱερομονάχου Μαξίμου καὶ ἐπὶ Πατριαρχικοῦ Ἀντιμηνσίου. Ὁ χορὸς ἀπετελεῖτο ἐκ τοῦ μοναχοῦ Κοσμᾶ, τοῦ θεολόγου Θεμιστοκλέους Χριστοδούλου, τοῦ καθηγητοῦ Barone καὶ τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν συζύγου τῆς πρώην συμφοιτητρίας μου.

Συμφώνως τῷ ὑπὸ τοῦ κ. Oliva τῇ συνεργασία τοῦ μοναχοῦ Κοσμᾶ καὶ τοῦ καθηγητοῦ Barone καταρτισθέντι ἤδη προγράμματι, τὸ ὁποῖον τελικῶς ἐδέχθην καὶ ὁ ἴδιος, πρὸ τῆς Θείας Λειτουργίας θὰ ἐτελεῖτο ἡ Ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ καὶ μάλιστα διὰ τοῦ σταυροῦ-κειμηλίου τοῦ Καθεθρικοῦ Ναοῦ. Πρόκειται περὶ ἑνὸς μικροῦ σταυροῦ εὐλογίας ἐπενδυμένου διὰ μαργαριτῶν καὶ περιέχοντος τίμιον Ξύλον, μεταφερθέντος εἰς Gerace ὑπὸ τοῦ ἐξωμότου Ἐπισκόπου Ἀθανασίου Χαλκαιοπούλου.

Οὕτω ψαλλομένου τοῦ ἀργοῦ “Ἅγιος ὁ Θεός” τῆς Δοξολογίας, ἐξήλθομεν τοῦ Ναοῦ πρὸς τέλεσιν τοῦ Ἁγιασμοῦ. Τὸν σταυρὸν τοῦ Χαλκαιοπούλου μετέφερεν ἐν πομπῇ ὁ Ἀρχιπρεσβύτερος (Arciprete) τοῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ, ὅστις παραδώσας μοι αὐτὸν εἶπεν, ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ, ὀλίγα τινὰ περὶ τῆς σταυρικῆς θυσίας τοῦ Κυρίου καὶ περὶ τῆς, εἰς τὴν βυζαντινὴν περίοδον ἀγομένης, παραδόσεως τῆς λατρείας τῶν τοπικῶν ἁγίων, μὴ παραλείψας νὰ κατατάξῃ μεταξὺ τῶν ἁγίων καὶ τὸν Χαλκαιόπουλον, τὸ σῶμα τοῦ ὁποίου, ὡς εἶπεν, εὑρέθη ἀκέραιον ὅτε πρὸ 70 ἐτῶν ἀνοίχθη ὁ τάφος αὐτοῦ. Ἀπήντησα ἐκφωνήσας ἰταλιστὶ σύντομον λόγον, ἀναφερθεὶς εἰς τοὺς αἰωνίους ἱεροὺς δεσμοὺς μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ Καλαβρίας, ἰδιαιτέρως δὲ μεταξὺ ΚΠόλεως καὶ τοιαύτης, εὐχαριστήσας ἐν τέλει δεόντως (συνημ. 3). Ἀκολούθως τὸν λόγον ἔλαβεν ὁ κ. Oliva, χαιρετίσας κατ' ἀρχὰς ἐν τῷ προσώπῳ μου τὴν Ὑμετέραν Σεβασμιότητα ἐκ μέρους τοῦ λαοῦ τοῦ Gerace. Ἐν συνεχείᾳ ἀνεφέρθη εἰς τὴν ἱστορίαν τοῦ Ναοῦ, τὴν βυζαντινὴν θρησκευτικὴν παράδοσιν τῆς πόλεως, τῆς ὁποίας πολιοῦχοι τυγχάνουν οἱ ἅγιοι Παρασκευὴ καὶ Παντελεήμων καὶ ἀνέγνωσε τὴν ἐπιστολὴν τῆς Ὑμετέρας Σεβασμιότητος, ἥτις καὶ προὐκάλεσε μεγάλην ἐντύπωσιν εἰς τὸ πλῆθος τῶν παρευρεθέντων (συνημ. 4). Τέλος ὁ ἑλληνόφων καθηγητὴς Domenico Minuto, γαμβρὸς τοῦ γνωστοῦ ρωμαιοκαθολικοῦ καθηγητοῦ ἐν Ρώμῃ Vittorio Peri καὶ ἐκ τῶν πρωτεργατῶν τοῦ κινήματος τῶν ἑλληνοφώνων (Grecanici) τῆς ἐπαρχίας Ρηγίου, ἀνέγνωσεν ἰταλιστὶ κείμενον μὲ τὴν ὑπογραφὴν “Un pellegrino greco di Calabria” (Εἷς ἕλλην προσκυνητὴς τῆς Καλαβρίας), τοῦ ὁποίου συντάκτης, ὡς ἀντελήφθην, ὑπῆρξεν ὁ ἰταλομαθὴς ἁγιορείτης μοναχὸς Κοσμᾶς, φιλόλογος εἰς τὰς σπουδὰς καὶ παλαιὸς ὑπότροφος τοῦ Κρατικοῦ Ἱδρύματος Ὑποτροφιῶν τῆς Ἑλλάδος ἐν τῇ αἰωνίᾳ πόλει (συνημ. 5). Περατωθέντος τοῦ Ἁγιασμοῦ καὶ ἁγιασθέντος ἐξωτερικῶς τε καὶ ἐσωτερικῶς τοῦ Ναοῦ, ἤρχισεν ἡ Θεία Λειτουργία, τοῦ ἀποστολικοῦ καὶ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος τῆς ἡμέρας ἀναγνωσθέντων καὶ εἰς τὴν ἰταλικήν, παρουσίᾳ πλήθους λαοῦ ἐκ τοῦ Gerace καὶ τῶν παραλίων τοῦ Ἰονίου πόλεων, ἐπικεφαλῆς ἔχοντος τὸν Ἀρχιπρεσβύτερον τοῦ Gerace, καθὼς καὶ ἀρκετῶν ἑλληνοφώνων, κυρίως ἐκ τοῦ γειτονικοῦ χωρίου Βούα (Bova), ἐπικεφαλῆς ἐχόντων τὸν εἰρημένον καθηγητὴν Minuto. Τὴν Θείαν Λειτουργίαν παρηκολούθησεν καὶ “οὐνίτης” τις κληρικὸς ὀνόματι Κυριακὸς (Domenico), ὅστις κατάγεται ἐκ τοῦ ἑλληνοφώνου χωρίου Βούα, τουτέστιν οὐχὶ “ἀρβανίτης”, καὶ λειτουργεῖ κατὰ τὸ ἑλληνορθόδοξον τυπικὸν εἴς τινα μικρὰν σκήτην κτισθεῖσαν ὑπ' αὐτοῦ ἔξωθεν τοῦ χωρίου τούτου καὶ μόνον εἰς αὐτήν, καθ' ὅσον, ὡς ἐπληροφορήθην ἐξωδίκως, τὸ Βατικανὸν ἀπέρριψεν αἴτησιν διατυπωθεῖσαν μόλις πρὸ ὀλίγων ἐτῶν ὑπὸ τῆς ὑπὸ τὸν καθηγητὴν Minuto ὁμάδος ἐκ τῶν ἑλληνοφώνων τῆς περιοχῆς πρὸς λῆψιν τοῦ “ἑλληνικοῦ” λειτουργικοῦ τυπικοῦ. Ἄξιον εἰσέτι παρατηρήσεως τυγχάνει τὸ γεγονὸς ὅτι, κατὰ τὸ τέλος τοῦ Ὄρθρου ἐνεφανίσθη ἄτομόν τι ὀνόματι Ἰωάννης Μερκούρης, κομίζων ἐξ Ἀθηνῶν εἰκόνας τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Παναγίας καὶ ἅπαντα τὰ λειτουργικὰ τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν βιβλία, προσφορὰ τοῦ ἐκδοτικοῦ οἴκου “Ἀκρίτας”, ὁ ὁποῖος ἑτοιμάζει, ὡς ἤκουσα, τὴν ἔκδοσιν ἑλληνιστὶ τε καὶ ἰταλιστὶ βιβλίου μὲ τὰς συντόμους βιογραφίας πάντων τῶν Καλαβρῶν ἁγίων. Ὁ ἐν λόγῳ κύριος (Giovanni Mercuri) τυγχάνει τῇ καταγωγῇ ἐκ Βούας Καλαβρίας καὶ γνωστὸς τοῦ κ. Oliva. Νυμφευθεὶς μεθ’ ἑλληνίδος, ἀπὸ εἰκοσαετίας εἶναι μονίμως ἐγκατεστημένος εἰς Ἀθήνας, ἔνθα ἀσκεῖ τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ταξειδιωτικοῦ πράκτορος, τυγχάνει μᾶλλον προσήλυτος ἀλλὰ τοῦ χειρίστου εἴδους, ἐνδιαφερόμενος ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον διὰ τὸ οἰκονομικὸν του ὄφελος. Κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη διοργανώνει ἐκδρομὰς εἰς τὴν Μεγάλην Ἑλλάδα, τὸ δὲ γεγονὸς τῆς παραχωρήσεως τοῦ Ναοῦ ἐν Gerace ἀποτελεῖ δι' αὐτὸν μοναδικὴν εὐκαιρίαν πρὸς διεύρυνσιν τῶν ἐπαγγελματικῶν του ἐπιδιώξεων. Μάλιστα τὸ πρακτορεῖον τοῦ ἐν λόγῳ κυρίου διεφήμισε τὸ γεγονὸς ἐν Ἀθήναις, ἐπρόκειτο δὲ νὰ ἀφιχθῇ ὅμιλος ἐξ εἴκοσι καὶ δύο ἑλλήνων ἐπισκεπτῶν, ὅπερ δὲν ἐπετεύχθη τελικῶς λόγῳ κακῆς ὀργανώσεως τοῦ πράγματος. Τὸ ἐν λόγῳ ἄτομον διὰ τῆς ἐπιπολαίου συμπεριφορᾶς αὐτοῦ κατέλιπεν ἐντύπωσιν τυχοδιώκτου, ἀρνούμενος εἰς σχετικὰς συστάσεις τοῦ καθηγητοῦ Barone νὰ κατανοήσῃ τὴν λεπτότητα τοῦ ὅλου θέματος. Περατωθείσης τῆς Θείας Λειτουργίας, πάντες προσῆλθον καὶ ἠσπάσθησαν τὸν τίμιον Σταυρόν, ὁ δὲ καθηγητὴς Barone διένειμεν ἀναμνηστικόν τι τῶν “θυρανοιξίων” τοῦ Ναοῦ (συνημ. 6). Πάντες ἐξέφρασαν τὴν ἱκανοποίησίν των διὰ τὸ γεγονός, ἰδιαιτέρως δὲ οἱ ἑλληνόφωνοι. Μετ' ἐκπλήξεως διεπίστωσα ὅτι οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν τελευταίων ὡμίλουν ἀρίστως τὴν νέαν ἑλληνικήν, μάλιστα δὲ μερικοὶ ἐξ αὐτῶν παρηκολούθησαν μαθήματα εἰς τὸ Πανεπιστήμιον Θεσσαλονίκης.

Τὸ ὅλον γεγονὸς ἐκαλύφθη τηλεοπτικῶς καὶ δημοσιογραφικῶς ὑπὸ πάντων τῶν τηλεοπτικῶν σταθμῶν καὶ ἐφημερίδων τῆς Καλαβρίας, ὡς δέ μοι ἐδήλωσεν τηλεφωνικῶς τὴν μεθεπομένην ἡμέραν ὁ καθηγητὴς Barone, ἡ τοπικὴ τηλεόρασις RAI 3 ἀφιέρωσεν ὁλόκληρον δεκάλεπτον τῆς ὥρας.

Ἀκολούθως ὡδηγήθημεν ὑπὸ τοῦ κ. Oliva εἰς παραδοσιακὸν ἑστιατόριον τῆς πόλεως, ἔνθα τὸ Διοικητικὸν Συμβούλιον τοῦ γυναικείου θρησκευτικοῦ Σωματείου “Santa Margarita Regina di Savoia” παρέθεσεν εἰς ἡμᾶς καὶ τοὺς ἰταλοὺς φίλους τὸ γεῦμα. Κατ' αὐτὸ ἡ Πρόεδρος τοῦ ἐν λόγῳ Σωματείου εὐχαρίστησεν διὰ τὰς “ὡραίας πνευματικὰς στιγμάς” τὰς ὁποίας ἔζησαν, ὁ κ. Oliva εἶπεν ὀλίγα τινά, μὴ παραλείψας νὰ ἀναφερθῇ εἰς τὴν Ὑμετέραν Σεβασμιότητα καὶ εὐχαριστήσῃ ἐκ νέου Αὐτὴν διὰ τὴν ἀνταπόκρισιν Αὐτῆς ταύτην καὶ τέλος ἡ ταπεινότης μου εὐχαριστήσας καταλλήλως καὶ δωρήσας εἰς τὸν κ. Oliva κάδρον περιέχων ἀντίγραφον χαλκογραφίας τοῦ ἐν Βενετίᾳ Ἱ. Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ἑλλήνων.

Περὶ τὴν 16ην ἀπογευματινὴν ὥραν ἐπεσκέφθημεν εἰς Λοκροὺς ἐν τῷ Ἐπισκοπείῳ τὸν Ἐπίσκοπον Λοκρῶν καὶ Ἱέρακος κ. Ἀντώνιον Ciliberti, ὅστις ἔδειξεν ἐνήμερος τῶν πάντων. Ἠρώτησεν ἐὰν ἅπαντα ἐξελίχθησαν καλῶς, ἀνεφέρθη εἰς τὸν “συμπατριώτην” αὐτοῦ ἅγιον Νεῖλον ἐκ Rossano καὶ τοὺς ἀσκητὰς τοῦ Aspromonte. Δὲν παρέλειψε νὰ τονίσῃ τὸν “οἰκουμενιστικόν” χαρακτῆρα τῆς “παραχωρήσεως” τοῦ Ναοῦ, εὐχηθεὶς ὅπως οὗτος παραχωρηθῇ ὁριστικῶς, δεδομένου ὅτι τὸ τοιοῦτον συμφέρει εἰς τὸ Κράτος, διότι ἐκεῖνος ὅστις λαμβάνει κατὰ παραχώρησιν τοιούτου εἴδους μνημεῖα, εἶναι κατὰ νόμον ὑπεύθυνος καὶ διὰ τὴν συντήρησιν αὐτῶν. Πάντως μοὶ ἐφάνη πολὺ συγκρατημένος ὡς πρὸς τὴν τελικὴν ἔκβασιν τοῦ ὅλου πράγματος. Λαβὼν τὸν λόγον ηὐχαρίστησα τὸν Θεοφιλέστατον καὶ διὰ τὴν ἰδικὴν του συμβολὴν εἰς τὸ γεγονὸς τῆς “παραχωρήσεως” τοῦ Ναοῦ, ἀφοῦ ὡς ἐτόνισεν κατ' ἀρχὰς τῆς συναντήσεως ταύτης ὁ κ. Oliva, τὸ τοιοῦτον ἔτυχε τῆς εὐλογίας αὐτοῦ. Ὁ Ἐπίσκοπος διένειμεν ἡμῖν τὴν ποιμαντορικὴν αὐτοῦ ἐγκύκλιον ἐπ' εὐκαιρίᾳ τοῦ ἁγίου Πάσχα (συνημ. 7), ὁ δὲ καθηγητὴς Barone τὸ ἀναμνηστικὸν τῶν “θυρανοιξίων” τοῦ Ναοῦ. Ὡς ἐπληροφορήθην ὕστερον ὑπὸ τοῦ κ. Agostini πρόκειται περὶ “ἑνὸς δυναμικοῦ ἀνθρώπου μὲ λαμπρὸν μέλλον”, τυγχάνει δὲ ὁ κυριώτερος ἀλιεὺς ψήφων τοῦ Χριστιανοδημοκρατικοῦ κόμματος (Democrazia Cristiana) καὶ τῆς κἄποιας εἰσέτι δυνάμεως αὐτοῦ εἰς τὴν περιοχήν.

Περατωθείσης τῆς εἰς Καλαβρίαν ἀποστολῆς μου ταύτης καὶ ἀποχαιρετήσας πάντας τοὺς αὐτόθι πλήρης εὐχαριστιῶν, ἰδιαιτέρως δὲ πρὸς τὴν οἰκογένειαν Agostini, περὶ τὴν 18ην ἑσπερινὴν ὥραν ἀνεχώρησα ὁδικῶς διὰ Ρώμην τῇ συνοδείᾳ τῶν κ.κ. Μιχαὴλ Φουντούλη, Θεμιστοκλέους Χριστοδούλου καὶ Βασιλείου Παπασπυροπούλου, τοῦ καὶ ὁδηγοῦ ἡμῶν, ἀφιχθεὶς περὶ τὴν 4ην πρωϊνὴν τῆς ἑπόμενης, Δευτέρας 3ης Μαΐου. Μετὰ δίωρον ἀνάπαυσιν εἰς τὴν οἰκίαν τοῦ κ. Παπασπυροπούλου, τὴν 7ην πρωϊνὴν ἀνεχώρησα σιδηροδρομικῶς ἐπιστρέφων εἰς τὸν τόπον τῆς ταπεινῆς διακονίας μου, αἰνῶν τὸν Θεὸν διὰ τὴν εὐλογίαν τοῦ εἰς τὴν ἁγιασμένην γῆν τῆς Καλαβρίας προσκυνήματός μου καὶ εὐχαριστῶν υἱϊκῶς τὴν Ὑμετέραν Σεβασμιότητα διὰ τὴν ἐμπιστευθεῖσάν μοι λεπτὴν ἀποστολὴν ταύτην.


Δ)  ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1.  Ὡς μέχρι τοῦδε διεπιστώσατε τοποθετῶ πάντοτε ἐντὸς εἰσαγωγικῶν τὴν λέξιν παραχώρησιν. Πράττω τὸ τοιοῦτον διότι κατ' οὐσίαν δὲν πρόκειται περὶ ὁριστικῆς παραχωρήσεως τοῦ ἐν λόγῳ Ναοῦ εἰς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Ἰταλίας. Ἐπειδὴ ὁ Ναὸς τυγχάνει βυζαντινὸν μνημεῖον χρειάζεται ἡ ἐπὶ τούτῳ ἔγκρισις τῆς Κυβερνήσεως. Ὥς μοι ἐτόνισαν οἱ κ.κ. Oliva καὶ Barone ὑφίσταται ἡ ἔγκρισις διὰ τὴν παραχώρησιν τοῦ Ναοῦ ἐπὶ ὡρισμένῳ πάντοτε χρονικῷ διαστήματι (maximum 10 ἐτῶν ἀνανεουμένων), συνεπαγομένη βεβαίως καὶ τὴν εὐθύνην συντηρήσεως αὐτοῦ, δέον ὅμως ἵνα τὸ τοιοῦτον πραγματοποιηθῇ διὰ τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου τῆς πόλεως τὸ ὁποῖον ἀναμένεται νὰ ἐκλεγῇ περὶ τὰ μέσα τοῦ μηνὸς Ἰουνίου ἐ.ἔ. Μέχρι τότε ὁ Δῆμος διοικεῖται ὑπὸ Νομαρχιακοῦ Ἐπιτρόπου. Ὥς μοι διαβεβαίωσεν ὁ κ. Oliva τὸ τοιοῦτον τυγχάνει καθαρῶς γραφειοκρατικῆς ὑφῆς θέμα καὶ οὐδεὶς ὑφίσταται φόβος περὶ μὴ παραχωρήσεως τελικῶς τοῦ Ναοῦ. Βεβαίως ἡ πορεία τοῦ ὅλου πράγματος ἐξαρτᾶται ἐκ δύο τινῶν: α) ἐκ τῆς ἐξ Ἑλλάδος τουριστικῆς κινήσεως καὶ β) ἐκ τῆς ὅλης ἐμφανίσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας εἰς τὴν περιοχήν. Περὶ τῆς πρώτης δὲν ἠμποροῦμε νὰ εἴπωμεν ἄλλον τι ἐκτὸς τῆς εὐχῆς ἡ κίνησις αὕτη νὰ εἶναι συχνὴ καὶ διαρκής· διὰ τὸ δεύτερον ἔχω νὰ προτείνω ταπεινῶς τὴν πραγματοποίησιν δὶς τοῦ ἔτους πανιταλικοῦ ὀρθοδόξου προσκυνήματος ἐν Gerace διὰ τῆς τελέσεως αὐτόθι ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας. Ἡ πρώτη φορὰ θὰ ἠμποροῦσε κάλλιστα νὰ εἶναι ἑκάστη γ΄ Κυριακὴ ἀπὸ τοῦ Πάσχα κατὰ τὴν ὁποίαν ἡ ἀνὰ τὴν Ἰταλίαν Ἑλληνορθόδοξος Ἐκκλησία θὰ ἑορτάζῃ τὴν σύναξιν πάντων τῶν Καλαβρῶν ἁγίων καὶ διατὶ ὄχι καὶ τὸ πανορθόδοξον, σχετικὴ τῆς Ὑμετέρας Σεβασμιότητος εἰσηγήσει πρὸς τὴν Ἁγίαν καὶ Ἱερὰν Σύνοδον τοῦ πανσέπτου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἐπιμελουμένης τῆς κατ' Αὐτὴν θεοσώστου Ἐπαρχίας καὶ τῆς ἐκδόσεως σχετικῆς ἱερᾶς Ἀκολουθίας, μάλιστα πρὶν προλάβῃ ὁ Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης καὶ ἡ δευτέρα ἑκάστη 13η Νοεμβρίου, μνήμη τοῦ ἐν Ἁγιοις Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης.

Θὰ ἐπρότεινον, τέλος, τὴν ἐπανίδρυσιν Μονῆς τινος ἢ τὴν ἀπ' ἀρχῆς ἵδρυσιν Μονυδρίου τινός, ἐξασφαλιζομένης προηγουμένως τῆς ἐπανδρώσεως αὐτῆς τοὐλάχιστον δι' ἑνός, ἱεραποστολικῷ τῷ ζηλῷ, ἱερομονάχου, ὅστις ἔχων ὡς βάσιν τὴν περιοχὴν θὰ ἠδύνατο ἀνέτως νὰ ἐξυπηρετῇ τὰς θρησκευτικὰς ἀνάγκας τῶν ὑπὲρ τῶν χιλίων τὸν ἀριθμὸν ἡμετέρων πιστῶν τῶν πόλεων τῆς Μεσσήνης καὶ τῆς Κατάνης ἐν τῇ Ἀνατολικῇ Σικελίᾳ, ἀπεχουσῶν δι' αὐτοκινήτου ἀπ' ἐκεῖθεν μίαν καὶ ἡμίσειαν καὶ δύο ὥρας ἀντιστοίχως, ἀλλὰ πρὸς τὸ παρὸν καὶ δι' ἀρκετὸν εἰσέτι χρονικὸν διάστημα τὸ τοιοῦτον μοί φαίνεται πρᾶγμα ἀκατόρθωτον.

2.  Ὡς διεπίστωσα ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας εἰσῆλθεν εἰς τὴν ὅλην ὑπόθεσιν τελευταία καὶ δὴ τὴν παραμονὴν ἀκριβῶς τοῦ γεγονότος. Τὰ πάντα εἶχον προσχεδιασθῆ ἐν ἀγνοίᾳ αὐτῆς, ἴσως δὲ “ὁ φόβος τῶν Ἰουδαίων” ἐπέβαλεν αὐτὴν τὴν μυστικότητα καὶ ὁ αὐτὸς φόβος τὴν ἐκ τοῦ ἀσφαλοῦς φανέρωσιν τοῦ πράγματος. Εἰς τὴν ὅλην ὑπόθεσιν ἔλαβον μέρος πλεῖστοι ὅσοι παράγοντες ὡς τὸ Assessorato al Culto e ai Beni Culturali e Ambientali (κ. Oliva)· τουριστικὰ γραφεῖα ἐν Ἑλλάδι (π.χ. Μερκούρης)· ἁγιορεῖται πατέρες (π.χ. π. Κοσμᾶς)· ἐκδοτικοὶ οἶκοι (π.χ. Ἀκρίτας)· θρησκευτικὰ σωματεῖα (π.χ. ἡ νεοϊδρυθεῖσα ἐν Θεσσαλονίκῃ Ἀδελφότης τοῦ Ἁγίου Φαντίνου τοῦ ἐκ Καλαβρίας)· ἑλληνόφωνοι (π.χ. καθ. Minuto) καὶ ἐντόπιοι ἀστοὶ (π.χ. οἰκογένεια Agostini). Θεωρῶ ἐνδεικτικὸν ἵνα ἀναφέρω τὰ ἑξῆς: Ὁ π. Κοσμᾶς τυγχάνει πολὺ γνωστὸς τῶν κ. Oliva, καθ. Minuto, οἰκογ. Agostini καὶ πολλῶν κατοίκων τῆς περιοχῆς, τινὲς τῶν ὁποίων κατέχουν αὐτόθι ὑψηλὰς θέσεις. Γνωρίζει πολὺ καλῶς τὴν περιοχὴν καὶ τὴν ἐν αὐτῇ ἐπικρατοῦσαν κατάστασιν, μάλιστα δὲ διῆλθε τὰ Χριστούγεννα εἰς Marina di Gioiosa Jonica φιλοξενούμενος τῆς οἰκογενείας Agostini εἰς ἓν τῶν πολλῶν αὐτῆς παραθαλασσίων πολυτελῶν διαμερισμάτων, τὰ ὁποῖα ἐνοικιάζει εἰς τοὺς παραθεριστάς. Εἰς τὴν συνείδησιν πολλῶν ἀνθρώπων τῆς περιοχῆς εἶναι ὁ μοναχὸς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ὅστις ζεῖ ἐργαζόμενος καὶ προσευχόμενος εἰς τὸ δάσος, ὅπως ἀκριβῶς αἰῶνας πρὶν οἱ ἅγιοι ἀσκηταὶ τοῦ τόπου των εἰς τὰ σπήλαια τῶν γειτονικῶν ὀρέων. Οὗτος ἐφιλοξένησε τὸν κ. Oliva καὶ τὸν υἱὸν Agostini εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἄξιον ὁμολογίας τυγχάνει ἡ διακριτικότης καὶ προσεκτικότης μὲ τὰς ὁποίας δρᾷ. Κινεῖται ὡς φίλος καὶ ὁμιλεῖ διὰ τὴν μεγάλην μοναστικὴν παράδοσιν τῆς Καλαβρίας, ἐκμεταλλευόμενος τὸ γεγονὸς ὅτι εἰς τὸν λαὸν ζεῖ εἰσέτι ἔντονος ἡ μνήμη τῶν μεγάλων ἀσκητῶν ἁγίων των, ἀποφεύγων συστηματικῶς πᾶσαν θρησκευτικὴν καὶ δογματικὴν ἀναφορὰν καὶ κριτικὴν εἰς τὴν Ρωμαιοκαθολικὴν Ἐκκλησίαν. Τὸ μόνον σημεῖον ἀναφορᾶς του τυγχάνει, ἐπαναλαμβάνω, οἱ μεγάλοι ἅγιοι τῆς Καλαβρίας, πλεῖστοι τῶν ὁποίων συνδέονται μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ ἰδιαιτέρως τὴν Θεσσαλονίκην καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἐπίσης λίαν διαδεδομένη εἰς τὴν περιοχὴν καὶ τοὺς κατοίκους αὐτῆς τυγχάνει ἡ λατρεία τῆς Παναγίας τῆς Ὁδηγητρίας, μεταλαμπαδευθεῖσα αὐτόθι ἐκ Κωνσταντινουπόλεως κατὰ τὴν διάρκειαν τῶν δυσκόλων καιρῶν τῆς εἰκονομαχίας.

3.  Εἰς τὴν Ἑλλάδα ἤρχισεν ἐσχάτως ἀναπτυσσόμενον μεγάλον ἐνδιαφέρον διὰ τὴν Καλαβρίαν. Ἀνακαλύπτονται οἱ ἅγιοι αὐτῆς· ἐκδίδονται οἱ βίοι των (ἐκδόσεις “Ἀκρίτας”)· ἱδρύθη ἐν Θεσσαλονίκῃ Ἀδελφότης ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου Φαντίνου, ἑνὸς τῶν μεγαλυτέρων ἁγίων τῆς Καλαβρίας, τοῦ ὁποίου ἡ μνήμη ἑορτάσθη πανηγυρικῶς ἐφέτος διὰ πρώτην φορὰν τὴν Κυριακὴν 2αν Μαΐου ἐ.ἔ., ὁμοῦ μὲ αὐτὴν πάντων τῶν Θεσσαλονικέων ἁγίων ὑπὸ τῆς ὁμωνύμου Ἐκκλησίας. Παρενθετικῶς ἀναφέρω ὅτι εἰς τὴν σύνταξιν τοῦ βίου τοῦ ἐν λόγῳ ἁγίου εἰργάσθη καὶ ἡ φημισμένη ρωμαιοκαθολικὴ καθηγήτρια τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ρώμης κ. Enrica Follieri, μία τῶν κυρίων εἰσηγητῶν εἰς τὸ ἐπιστημονικὸν συνέδριον τὸ ὁποῖον ὠργανώθη ἀπὸ τῆς 7ης ἕως τῆς 9ης Μαΐου 1993 ἐν Gerace καὶ ἔσχεν ὡς θέμα τὴν βυζαντινὴν περίοδον τῆς πόλεως. Ἡ αὐτὴ καθηγήτρια, εἰς συνάντησιν μετ' αὐτῆς ἐν Βενετίᾳ τὴν 6ην Μαΐου 1993 εἰς τὴν ἕδραν τοῦ ἐνταῦθα Διεθνοῦς Μουσικολογικοῦ Ἱδρύματος “Ugo e Olga Leni”, ὅπου ἔδωσε διάλεξιν, μοὶ ἀνέφερεν ὅτι ἑτοιμάζεται ἡ ἵδρυσις ἑλληνικῆς ὀρθοδόξου μονῆς εἰς τὴν ἐν λόγῳ περιοχὴν τῆς Καλαβρίας. Τέλος, καὶ τέμπλον ἤκουσα ὅτι ἑτοιμάζεται ἐν Ἑλλάδι διὰ τὸν Ναὸν καὶ μοναχοὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους καταβάλλεται προσπάθεια νὰ ἔρχωνται ἐκ περιτροπῆς εἰς τὴν περιοχὴν καὶ ἐκδρομὴ τὴν 13ην Νοεμβρίου ἐ.ἔ. προγραμματίζεται ὑπὸ τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ Ἀδελφότητος τοῦ Ἁγίου Φαντίνου, δεδομένου ὅτι εἰς τὴν περιοχὴν τοῦ Ἱέρακος ἔζησε καὶ ἔδρασεν ὁ ἐν λόγῳ ἅγιος, ὅστις ἐκοιμήθη ὁσίως εἰς τὴν Μακεδονικὴν πρωτεύουσαν, ἐγκαταλείψας προηγουμένως τὴν Καλαβρίαν τῇ προτροπῇ τῆς Θεοτόκου, διότι ὡς ἀπεκάλυψεν αὐτῷ μία τῶν ἡμερῶν θὰ κατεστρέφοντο αἱ ὀρθόδοξοι Μοναὶ καὶ ὁ Μοναχισμὸς ἐν Καλαβρίᾳ, ὅπερ καὶ ἐγένετο. Πάντα ταῦτα ἀγνοεῖ ἐπισήμως ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας, καίτοι ἀφορῶσιν αὐτὴν ἀμέσως καὶ δύναται κατὰ τὸ μέτρον τῶν δυνατοτήτων αὐτῆς νὰ βοηθήσῃ σχετικῶς καὶ ἔτι περισσότερον νὰ βοηθηθῇ ἐκ τοῦ ρεύματος τούτου.

4.  Συστηματικὴ τυγχάνει ἡ προσπάθεια ἐξαφανίσεως κάθε τι τὸ ὁποῖον ἐνθυμίζει εἰς τὸν λαὸν τὸ μεγαλειῶδες ἑλληνορθόδοξον παρελθὸν αὐτοῦ. Δεκάδες ὡραιοτάτων βυζαντινῶν μοναστηρίων καταρρέουν συνεχῶς καὶ οὐδεμία ἢ εἰς μεμονωμένας περιπτώσεις, ὡς αὐτὴν τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεριστοῦ, μηδαμινὴ καταβάλλεται προσπάθεια ἀναστηλώσεως τῶν μνημείων αὐτῶν ὑπὸ τοῦ Ἰταλικοῦ Κράτους. Μόνον εἰς τὴν εὐρυτέραν περιοχὴν τοῦ χωρίου Στῦλος ὑφίστανται περὶ τὰς 15 βυζαντινὰς μονὰς καὶ μονύδρια, πλὴν ὅμως ἐρειπωμέναι. Μοὶ φαίνεται ὅτι δὲν θὰ ἦτο ὑπερβολὴ ἐὰν ἡ κατάστασις αὕτη παρομοιασθῇ μὲ τὴν ἀντίστοιχον τῶν βυζαντινῶν ἐν Τουρκίᾳ μνημείων, ἅτινα ἐγκαταλελειμένα παντελῶς καταρρέουσι σὺν τῷ χρόνῳ. Ἐκ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως εἰς τὸν λαὸν δὲν ἔμεινεν ἄλλον τι παρὰ ἡ μνήμη τῶν ἀσκητῶν ἁγίων των καὶ ἡ λατρεία τῆς Παναγίας, κυρίως δὲ τῆς Ὁδηγητρίας. Εἰς τὸ σημεῖον τοῦτο πρέπει νὰ τονισθῇ ὅτι οἱ Ἰταλο-ἕλληνες (Grecanici) ἠναγκάσθησαν νὰ γίνουν λατῖνοι πλήρως, μέχρι τοῦ νῦν ἀρνουμένου τοῦ Βατικανοῦ ὅπως λάβωσι τὸ λεγόμενον “ἑλληνικὸν λειτουργικὸν ρυθμόν”. Οὐνῖται τυγχάνουσι οἱ Ἰταλο-ἀλβανοί, ὀρθόδοξοι ἀλβανοὶ χριστιανοὶ οἵτινες ἀφίχθησαν εἰς Καλαβρίαν προερχόμενοι ἐκ τῆς σημερινῆς Ἀλβανίας μετὰ τὴν κατάκτησιν τῆς χώρας των ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ οἱ ὁποῖοι ἠναγκάσθησαν νὰ γίνωσι ρωμαιοκαθολικοὶ διατηροῦντες τὸ λειτουργικὸν αὐτῶν τυπικόν. Οἱ Italo-greci κατοικοῦν εἰς τὰ παράλια τοῦ Ἰονίου Πελάγους ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ τοῦ Ρηγίου (Reggio Calabria), ἐνῷ οἱ Italo-albanesi ἡ Ἀρβανῖται κατοικοῦν εἰς 20 περίπου χωρία τῆς περιοχῆς τῆς Cosenza εἰς τὰ σύνορα τῶν Νόμων Καλαβρίας καὶ Καμπανίας (Νεάπολις), μὲ κέντρον τὴν κωμόπολιν Lucro, ἕδραν τῆς Οὐνιτικῆς αὐτῶν Ἐπισκοπῆς. Οὗτοι ἔχουσι τελευταίως ἀλβανοποιηθῆ τελείως, διακρίνονται δὲ διὰ τὸν σφοδρὸν αὐτῶν ἀνθελληνισμὸν καὶ τὴν προπαγάνδαν ὑπὲρ τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τῆς καταπιεζόμενης δῆθεν ἀρβανιτικῆς μειονότητος τῆς Ἀττικοβοιωτίας καὶ τῆς Πελοποννήσου, περιοχῶν ἀνηκουσῶν κατ' αὐτοὺς εἰς τὴν Νότιον Ἀλβανίαν. Ἀντιθέτως ἐντὸς τῶν Ἰταλο-ἑλλήνων (Grecanici) ὑφίσταται ἔντονον ρεῦμα ἀναγεννήσεως τῆς ἑλληνικῆς αὐτῶν διαλέκτου, μάλιστα δὲ ἐσχάτως τὸ Δημοτικὸν Συμβούλιον τῆς κωμοπόλεως Βοvα, ἡ ὁποία τυγχάνει τὸ μεγαλύτερον ἑλληνόφωνον κέντρον τῆς Καλαβρίας, ἀπεφάσισε τὴν καὶ εἰς τὴν ἑλληνικὴν γλῶσσαν γραφὴν τῶν ἐνδείξεων τῶν ὁδῶν καὶ μνημείων τῆς κωμοπόλεως, τὸ δὲ Σάββατον 15ην Μαΐου 1993 ἐγκαινιάσθη αὐτόθι μετὰ πάσης ἐπισημότητος “Ἰνστιτοῦτον Νέο-ἑλληνικῶν Σπουδῶν”, τὸ ὁποῖον ἱδρύθη, ὡς ἐπληροφορήθην, τῇ πρωτοβουλίᾳ τῶν ἑλληνοφώνων τῆς περιοχῆς, οἱ ὁποῖοι ἐξησφάλισαν καὶ τὰ πρὸς τοῦτο ἀναγκαῖα χρήματα, συμπεριλαμβανομένου καὶ ποσοῦ τινος τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως, διὰ μέσῳ τοῦ ἐν Νεαπόλει Γενικοῦ τῆς Ἑλλάδος Προξενείου. Πρωταρχικὸς σκοπὸς τοῦ ἐν λόγῳ Ἰνστιτούτου τυγχάνει ἡ ἀναγέννησις εἰς τὴν περιοχὴν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, ἡ ὁποία κινδυνεύει νὰ ἐξαφανισθῇ παντελῶς.

5.  Κατὰ τὴν ταπεινήν μου γνώμην ὁ μόνος σταθερὸς παράγων ὁ ὁποῖος δύναται νὰ βοηθήσῃ ἀποφασιστικῶς εἰς τὴν ἑλληνορθόδοξον ἀναγέννησιν, τῆς φυσικῶς ἑλληνορθοδόξου ταύτης περιοχῆς, εἶναι ἀποκλειστικῶς καὶ μόνον ἡ Ἐκκλησία καὶ δὴ ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας. Τὸ τοιοῦτον δυνηθήσηται μετὰ τὴν ἐπίσημον αὐτῆς ἀναγνώρισιν ἐκ μέρους τοῦ Ἰταλικοῦ Κράτους, ἥτις ἐπιτρέψασα, σὺν Θεῷ ἁγίῳ καὶ ἐν καιρῷ εὐθέτῳ, τὴν, ἣν πάντες θέλομεν νὰ ἐλπίζωμεν, οἰκονομικὴν αὐτῆς αὐτάρκειαν, ἀρξώμεθα δράττοντες εὐεργετικῶς εἰς τὴν ἐν λόγῳ περιοχήν. Ἡ δὲ δρᾶσις αὕτη δύναται νὰ εἶναι τριπλῆ ἀποβλέπουσα : α) εἰς τὴν διάδοσιν καὶ καλλιέργειαν τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης καὶ τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ μεταξὺ τῶν ἑλληνοφώνων τῆς περιοχῆς καὶ κυρίως τῆς νεολαίας· β) εἰς τὴν ἵδρυσιν λαϊκῆς Ἀδελφότητος ἐξ ἐντοπίων στελεχῶν ἐμφορουμένων ὑπὸ τῶν ἑλληνορθοδόξων ἰδεωδῶν τῆς βυζαντινῆς παραδόσεως τοῦ τόπου των, ἐλεγχομένης κατὰ τὸ δυνατὸν πλήρως ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ γ) εἰς τὴν ἀνακαίνισιν καὶ ἐπάνδρωσιν βυζαντινῆς τινος Μονῆς, τῇ βοηθείᾳ καὶ προσκλήσει τῆς ἐν λόγῳ Ἀδελφότητος, μακάρι ὑπὸ ἁγιορειτῶν μοναχῶν, ὥστε ἐὰν τυχὸν οἱ “φίλοι” ἡμῶν δημιουργήσουν προβλήματα νὰ παραπέμπωνται εἰς τὴν Ἀδελφότητα καὶ αὕτη νὰ παραπέμπῃ αὐτοὺς εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος κ.ο.κ.


Ταῦτα τῇ Ὑμετέρᾳ πολυσεβάστῳ μοι Σεβασμιότητι ἀναφέρων, σὺν τῇ διαβαβαιώσει ὅτι πειθήνιον Αὐτῆς τέκνον πάντοτε τυγχάνων, διατελῶ μετὰ βαθύτατης υἱϊκῆς ἀγάπης, ἀφοσιώσεως καὶ σεβασμοῦ.

Ἐν Βενετίᾳ τῇ 24ῃ Μαΐου 1993,

[ ὑπογραφή ]

(Ἀρχιμανδρίτης Πολύκαρπος Σταυρόπουλος)