top
Προσφώνηση Μητροπολίτη Ιταλίας Σπυρίδωνος,
εκπpόσωπoυ τoυ Οικουμενικού Πατριαρχείου, στην ΚΒ΄ Κληρικολαϊκή Συνέλευση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής
(Σικάγο - 7 Ιουλίου 1994 )
Κομίζω τις πατρικές ευλογίες και ευχές της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ομιλώ εκ μέρους του με τη βεβαιότητα ότι η στοργή κι η αγάπη του για σας θα αναπληρώσουν οποιαδήποτε έλλειψη ευγλωττίας και ρητορικής ικανότητας, που ίσως σημειωθεί στον αποψινό μου λόγο. Αν και ο πατριάρχης Βαρθολομαίος βρίσκεται χιλιάδες μίλια μακριά, σε τόπο ιστορικό, να γνωρίζετε καλά τούτο: εσείς είστε τα τέκνα του, εσείς ο πραγματικός του θησαυρός, και μέρα δεν περνά χωρίς να σας περιλαμβάνει όλους στις προσευχές του. Ακόμη και μπροστά σε τρομοκρατικές βόμβες και υπό απειλές θανάτου, η αγάπη του για σας και για ολόκληρο το ποίμνιό του παραμένει αμείωτη.
Βρίσκομαι σήμερα εδώ για να σας βεβαιώσω ότι, όσο σπουδαίο και λαμπρό είναι το παρελθόν μας, άλλο τόσο λαμπρό και ακόμη λαμπρότερο θα είναι το
μέλλον μας.
Αλλά τούτο, μόνο αν ενστερνισθούμε το κεντρικό μήνυμα της Εκκλησίας μας: ότι εν τω Αναστάντι Χριστώ αναγεννιόμασθε όλοι, συμφιλιωνόμαστε όλοι,ανανεωνόμαστε όλοι.
Η ανανέωση είναι το κλειδί για το μέλλον της Εκκλησίας, γι’ αυτό και αποτελεί θέμα όντως προσφυέστατο για τη συνέλευση αυτή. Διότι μόνο μέσα απ’ την ανανέωση επιτυγχάνεται αύξηση, μόνο μέσα απ’ την ανανέωση κατορθώνεται η βελτίωση, μόνο μέσα απ’ την ανανέωση αναδεικνυόμασθε ακόμη πιο άξιοι του Πατέρα μας, κατ’ εικόνα του οποίου πλασθήκαμε.
Γι’ αυτό και ο Απόστολος Παύλος μάς παροτρύνει: «ἀνανεοῦσθαι τῷ πνεύματι τοῦ νοὸς ὑμῶν καὶ ἐνδύσασθαι τὸν καινὸν ἄνθρωπον τὸν κατὰ Θεὸν κτισθέντα» (Εφεσ. 4, 23-24).
Η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης πιστεύει –και είμαι βέβαιος πως όλοι μας έχουμε την ίδια πεποίθηση– ότι η Αμερική μπορεί να διαδραματίσει πρωταρχικό ρόλο στην ανανέωση της αγίας Ορθόδοξης Εκκλησίας σε επίπεδο παγκόσμιο. Η Αμερική, η ισχυρότερη χώρα επί γης σήμερα, μπορεί να βοηθήσει στην προάσπιση των δικαιωμάτων των ανά τον κόσμο Ορθόδοξων Εκκλησιών, κοινοτήτων και άγονων χωρών. Οι έλληνες ορθόδοξοι της Αμερικής είναι μορφωμένοι και ευκατάστατοι, και έχουν βαθιές ρίζες στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή αυτού του σπουδαίου κράτους. Και το πλούσιο έμψυχο υλικό της Εκκλησίας στον Καναδά, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Αμερική παρέχει τη δυνατότητα αποτελεσματικής αντιμετώπισης των διαρκώς ογκωδέστερων ποιμαντικών προβλημάτων, όπως είναι εκείνο των μικτών γάμων και εκείνο της κρίσης που παρατηρείται στο χώρο της θρησκευτικής εκπαίδευσης της νεολαίας μας. Ίσως οι στατιστικές να μην είναι πάντα ενθαρρυντικές, αλλά οι σκέτοι αριθμοί δεν αποτέλεσαν ποτέ αποφασιστικό παράγοντα στο απολυτρωτικό έργο της Εκκλησίας.
Υπάρχει κι άλλος προβληματικός χώρος όπου η Εκκλησία μας στο δυτικό ημισφαίριο μπορεί να συνδράμει. Πρόκειται για τη φοβερή μάστιγα του εθνικισμού, που κατακερματίζει την Εκκλησία μας, εξαντλεί τις δυνάμεις μας και αποδυναμώνει τη φωνή μας εντός της διεθνούς κοινότητας.
Σύμφωνα με την ορθόδοξη διδασκαλία, η αγία Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μία και αδιαίρετη. Όμως, βλέπουμε ταυτόχρονα με τα ίδια μας τα μάτια μια Εκκλησία διηρημένη, όχι μόνο στην ανατολική Ευρώπη, αλλά ακόμα κι εδώ στο Νέο Κόσμο, με όλες τις παράλληλες ορθόδοξες δικαιοδοσίες της. Στην Καινή Διαθήκη αναφέρεται ότι «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδὲ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδὲ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Γαλ. 3, 28).
Αλλ’ αυτό που παρατηρούμε συχνότατα, όχι μόνο μεταξύ των ορθοδόξων, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι μια ολέθρια τάση απολυτοποίησης της ταυτότητάς μας, που θέλει τον άνθρωπο μόνο κι αποκλειστικά Ιουδαίο ή Έλληνα, μόνο άρσεν ή θήλυ, μόνο μαύρον ή άσπρο.
Η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης θέλει να λύσει το γόρδιο δεσμό του φυλετισμού. Πόσο επίκαιρη υπήρξε η επιλογή σας να δώσετε έμφαση στην προς Εφεσίους Επιστολή, όπου ο Απόστολος Παύλος κάνει έκκληση για ενότητα και αρμονία στους κόλπους της Εκκλησίας. Η επιστολή γράφτηκε το 61 μ.Χ. Την Εκκλησία στην Έφεσο αποτελούσε τότε μια πολυσύνθετη ομάδα ανθρώπων διαφόρων εθνικοτήτων και ποικίλης προέλευσης: Εθνικοί, Εβραίοι, Ρωμαίοι, Έλληνες, Σύριοι και άλλοι. Μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες. Προέρχονταν από διαφορετικούς πολιτισμούς.
Με την ποικιλία των εθνικών, φυλετικών και θρησκευτικών ομάδων της, η Αμερική –όπως παλιά η Έφεσος– αποτελεί μικρόκοσμο του υπόλοιπου κόσμου. Ελπίζουμε πως οι έλληνες ορθόδοξοι της Αμερικής θα συνεχίσουν να πρωτοπορούν στο δρόμο της ορθόδοξης ενότητας. Διότι η αμερικανική Ορθοδοξία αποτελείται όχι μόνο από Έλληνες, αλλά κι από Ρώσους, Γεωργιανούς, Αλβανούς, Ρουμάνους, Σέρβους, Βουλγάρους, Ουκρανούς, αμέτρητους προσήλυτους και πολλούς άλλους.
Δεν είναι λάθος να διατηρήσουμε την πολιτιστική ταυτότητά μας. Είναι όμως τελείως λάθος να θυσιάζουμε ή να υποβαθμίζουμε την πνευματική ταυτότητά μας.
Αυτό είναι ίσως το σπουδαιότερο δίδαγμα που μπορείτε να προσφέρετε στους ανά τον κόσμο ορθόδοξους αδελφούς και αδελφές σας. Διότι κάθε φορά που ορθόδοξοι διαφορετικής εθνικής προέλευσης μετέχουν του Ποτηρίου της Θείας Κοινωνίας –όπως συχνά συμβαίνει εδώ στην Αμερική– η οικουμενική Ορθοδοξία προχωράει ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός.
Και κάθε φορά που ένας μεγάλος οικουμενικός ηγέτης, όπως ο αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος, καλεί επί το αυτό τους ορθόδοξους αδελφούς του –όπως το έπραξε για να δημιουργήσει το SCOBA, το Μόνιμο Συμβούλιο των Κανονικών Ορθόδοξων Επισκόπων της Αμερικής– η ενωμένη Ορθοδοξία προχωράει ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός.
Κάθε φορά που αμερικανοί ορθόδοξοι συνέρχονται στο όνομα της Εκκλησίας –όπως έχετε πράξει στο πλαίσιο της Διεθνούς Ορθόδοξης Χριστιανικής Φιλανθρωπίας (IOCC)– η ενωμένη Oρθοδοξία πραγματοποεί ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός.
Ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατριάρχης τρέφει όλως ιδιαίτερη αγάπη για την Αμερική. Θυμάται με νοσταλγία τα πολλαπλά ταξίδια του σ’ αυτήν τη χώρα, ιδίως όταν συνόδευσε εδώ τον αείμνηστο προκάτοχό του πατριάρχη Δημήτριο. Είχα το προνόμιο να παραστώ στον εορτασμό των ονομαστηρίων τού Παναγιότατου στις 11 Ιουνίου. Μας εμπιστεύθηκε τις ελπίδες και τα όνειρά του για την Εκκλησία αυτού του ημισφαιρίου. Κι επιτρέψτε μου να σας μεταφέρω πως αυτές οι ελπίδες δεν είναι μικρές ελπίδες και τα όνειρα αυτά δεν είναι περιορισμένου βεληνεκούς. Από σας περιμένει πολλά, πάμπολλα –όπως ταιριάζει στην περίπτωση Μητρός και θυγατέρας Εκκλησίας.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο όχι μόνο παρακολουθεί την ανάπτυξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική, αλλά και συμμερίζεται τα προβλήματα και τις προσδοκίες σας. Κι αυτό, επίσης, όπως ταιριάζει στην περίπτωση Μητρός και θυγατέρας Εκκλησίας.
Η εδώ ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί φυσική προέκταση του Πατριαρχείου. Κι ακριβώς όπως η Μήτηρ Εκκλησία είναι η πρωτόθρονη Εκκλησία τής ανά τον κόσμο Ορθοδοξίας –με αυξημένες ευθύνες, ιδιαίτερη διακονία και πρωτεύοντα ρόλο στα πράγματα των ανά τον κόσμο Ορθόδοξων Εκκλησιών–, κατά τον ίδιο τρόπο και η θυγατέρα Εκκλησία της Αμερικής καλείται να εκπληρώσει όλως ιδιαίτερη διακονία στο νέο κόσμο, διακονία μεγάλης σημασίας.
Αδελφές και αδελφοί, όπως αρέσκεται να λέγει ο Παναγιότατος, «η ώρα της Ορθοδοξίας έχει σημάνει». Ήλθε η ώρα για αγάπη, πίστη, ανανέωση. Το νέο πνευματικό μας στάδιο αρχίζει με την αναγέννηση κάθε ξεχωριστού πιστού ως μέλους τής κατά την οικουμένη Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας. Και εσείς στην Αμερική καλείστε να διανοίξετε αυτόν το δρόμο.
Πρέπει να αντιληφθούμε εκ νέου το τολμηρό πνεύμα όχι μόνο των μεγάλων πατριαρχών του Οικουμενικού Θρόνου –των Χρυσοστόμου, Γρηγορίου, Φωτίου, Αθηναγόρα και Δημητρίου–, αλλά και των ονειροπόλων εκείνων που άφησαν τις πατρίδες τους, των πατέρων και παππούδων μας, των πρωτοπόρων που ίδρυσαν την Εκκλησία στη Βόρεια και Νότια Αμερική. Πρέπει να πάρουμε από το θυσιαστήριο την πυρά, όχι τις τέφρες. Δεν αρκεί ν’ ακολουθήσουμε τα βήματα των σοφών. Πρέπει κι εμείς οι ίδιοι να γίνουμε σοφοί, επιδιώκοντας όσα εκείνοι επιδίωξαν και ανακαλύπτοντας όσα εκείνοι μπόρεσαν να ανακαλύψουν.
Φίλοι πολυπόθητοι, η ώρα της Ορθοδοξίας έχει σημάνει! Το Φανάρι –το φως επί του λόφου και ο Διογένης της εκκλησιαστικής συνείδησής μας– είναι έτοιμο να σας καθοδηγήσει ως φάρος τηλαυγής. Η αμερικανική ήπειρος είναι όντως κραταιά, αλλά ως προς τα πνευματικά οφείλουμε να στρέψουμε το βλέμμα προς τους παρωχημένους αιώνες – προς τον Oικουμενικό Θρόνο με το μακραίωνο κύρος του και προς το σταυρό και τον κενό τάφο του Κυρίου και Σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Είθε ο ουράνιος Πατήρ να μας φωτίσει να δράξουμε αυτήν την ευκαιρία και να μας δώσει τη δύναμη να συνεχίσουμε και να ολοκληρώσουμε αυτό το έργο.
Ο Χριστός να ευλογεί την Α.Θ.Π. τον Oικουμενικό Πατριάρχη και να ποδηγετεί στους αιώνες την ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία της Aμερικής. Και το Πνεύμα το Άγιο ας συνεχίσει να εμπνέει τον αρχιεπίσκοπο και την ιεραρχία, τον ευσεβή κλήρο και τις πρεσβυτέρες, όσους εργάζονται στου Χριστού τον αμπελώνα, καθώς και όλους σας, τις οικογένειές σας και τα έργα των χειρών σας.
[ Μετάφραση από το αγγλικό πρωτότυπο ]
|