top

Ἀρ. Πρωτ. 597/94

Τῇ Αὐτοῦ Θειοτάτῃ Παναγιότητι
τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ
κυρίῳ μοι κυρίῳ Βαρθολομαίῳ,

προσκυνητῶς.

Παναγιώτατε καί θειότατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Ἐκπληρώσας σὺν Θεῷ ἁγίῳ τὴν ἣν ἀνέθηκέ μοι ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία αποστολὴν ὅπως ἐκπροσωπήσω ταύτην κατὰ τὴν λβ΄ Κληρικολαϊκὴν Συνέλευσιν τῶν Κοινοτήτων τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Βορείου καὶ Νοτίου Ἀμερικῆς, καθυποβάλλω εὐλαβῶς τῇ Ὑμετέρᾳ σεπτῇ Κορυφῇ τἀκόλουθα :

*  *  *

Ἡ λβ΄ Κληρικολαϊκὴ Συνέλευσις τῶν πεντακοσίων καὶ τεσσαράκοντα περίπου Κοινοτήτων τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς διεξήχθη ἐν τοῖς χώροις τοῦ ἐν Σικάγῳ ξενοδοχείου Hilton Towers ἀπὸ 4ης μέχρις 7ης Ἰουλίου ἐ. ἔ. (συνημ. 1) ὑπὸ τὴν προεδρίαν τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου Γέροντος Ἀμερικῆς κ. Ἰακώβου καὶ τῇ συμμετοχῇ 1048 κληρικῶν καὶ λαϊκῶν κοινοτικῶν ἀντιπροσώπων, πλαισιουμένων ὑπὸ 424 ἀντιπροσώπων τῆς Ἐθνικῆς Φιλοπτώχου Ἀδελφότητος (ἧς ἡ γενικὴ ἀνὰ διετίαν συνέλευσις ἐπραγματοποιεῖτο κατὰ τὸ αὐτὸ χρονικὸν διάστημα καὶ ἐν τῷ αὐτῷ ξενοδοχειακῷ χώρῳ) καὶ ὑπὸ ἄλλων πεντακοσίων περίπου προσώπων, ἀνηκόντων εἰς ὀργανωτικὰς ἢ βοηθητικὰς ὁμάδας ἢ καὶ συνοδευόντων ἁπλῶς τοὺς οἰκείους αὐτῶν. Ὡς προανηγγέλθη, σκοπὸς τῆς Συνελεύσεως ταύτης ἦτο νὰ ἐξετάσῃ θέματα σχετιζόμενα πρὸς τὴν θρησκευτικὴν καὶ ἑλληνικὴν παιδείαν, τὴν ἔφηβον νεολαίαν, τὴν φιλανθρωπίαν, τὴν διοίκησιν καὶ τὰ οἰκονομικά, ὡς καὶ ζητήματα ἠθικο-κοινωνικοῦ χαρακτῆρος, “πρὸς προετοιμασίαν τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας ὅπως δυναμικῶς καὶ ὑπευθύνως ἀντιμετωπίσῃ τὰς ἀνάγκας καὶ ἀπαιτήσεις τοῦ κα΄ αἰῶνος”.

*  *  *

α. Συμφώνως πρὸς τὰ καθορισθέντα ἐν τῇ προηγουμένως διαμειφθείσῃ μεταξὺ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου καὶ τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου ἀλληλογραφίᾳ (συνημ. 2 καὶ 3), ὁ τελευταῖος οὗτος, προερχόμενος ἐκ Νέας Ὑόρκης μετ’ ἐκπλήρωσιν ἄλλης Πατριαρχικῆς ἀποστολῆς (περὶ ἧς ἐν τῇ ὑπ’ ἀριθ. πρωτ. 566 καὶ ἀπὸ 19ης Ἰουλίου ἐ. ἔ. ὑποβληθείσῃ τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ ἐκθέσει αὐτοῦ), ἀφίκετο εἰς Σικᾶγον κατὰ τὰς ἀπογευματινὰς ὥρας τοῦ Σαββάτου, 2ας Ἰουλίου, ὑπαντηθείς, ἐκ μέρους τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου, ἐν τῷ ἀεροδρομίῳ τῆς πόλεως ὑπὸ τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Σικάγου κ. Ἰακώβου καὶ τοῦ ἐκ τῶν Βοηθῶν τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Μελόης κ. Φιλοθέου, οἵτινες καὶ ὡδήγησαν αὐτὸν εἰς τὸ ἐν τῷ ὡς ἄνω ξενοδοχείῳ κατάλυμα αὐτοῦ.

β. Τῷ ἑσπέρας τῆς αὐτῆς ἡμέρας ὁ ὑποσημειούμενος ἐγένετο δεκτὸς ὑπὸ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς ἐν τοῖς ἰδιαιτέροις ἐν τῷ ἀνωτέρω ξενοδοχείῳ ἀρχιεπισκοπικοῖς δώμασιν, ἔνθα καὶ ἐπὶ δεκάλεπτόν που συνεζητήθησαν λεπτομέριαί τινες ἀφορῶσαι εἰς τὸ πρόγραμμα ἐμφανίσεων καὶ ὁμιλιῶν τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου (συνημ. 3, 4 καὶ 5).

*  *  *

α. Τῇ ἑπομένῃ, ἡμέρᾳ Κυριακῇ, ἐπὶ τῇ ἐνάρξει τῶν ἐργασιῶν τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως ἐτελέσθησαν ὑπὸ τῶν Ἱεραρχῶν τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀρχιερατικαὶ Θεῖαι Λειτουργίαι ἐν δέκα ἑλληνορθοδόξοις ναοῖς τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς τοῦ Σικάγου, ἵνα τοιουτοτρόπως δοθῇ πᾶσι, τοῖς τε αὐτόθι πιστοῖς ἡμῶν καὶ τοῖς μετέχουσι τῆς συνελεύσεως, ἡ δυνατότης εὐχεροῦς ἐκκλησιασμοῦ.

Ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος παρέστη εἰς τὴν ὑπὸ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου τελεσθεῖσαν Θείαν Λειτουργίαν ἐν τῷ Καθεδρικῷ Ναῷ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, συμπροσευχόμενος ἀπὸ τοῦ παραθρονίου. Ἐν τῇ ὁμιλίᾳ αὐτοῦ ἐπὶ τῇ περιστάσει ταύτῃ ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος ἔψεξε τοὺς ἀδυνατοῦντας νὰ ὑπερβῶσι τοὺς ἐκ τῶν ψιθύρων καὶ ἀνευθύνων λόγων πειρασμοὺς ἐν τῇ ἐκτιμήσει προφανῶς τῶν νῦν ἀντιμετωπιζομένων ὑπὸ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς γνωστῶν καὶ σοβαρωτάτων οἰκονομικῶν καὶ δικαστικῶν προβλημάτων, περὶ ὧν ἐν τῇ ἐπισυναπτομένῃ ᾧδε ἀνωνύμῳ, πλὴν ἀντικειμενικῇ κατὰ τοὺς περὶ ταῦτα ἀσχολουμένους, ἀνοικτῇ ἐπιστολῇ (συνημ. 6), ἀποσταλείσῃ πᾶσι, κληρικοῖς τε καὶ ὑπευθύνοις λαϊκοῖς, ὀλίγας ἡμέρας πρὸ τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως.

β. Τῷ ἑσπέρας τῆς αὐτῆς ἡμέρας παρετέθη ὑπὸ τῆς φιλοξενούσης Ἐπισκοπῆς τοῦ Σικάγου δεῖπνον πρὸς τιμὴν τῆς Ἱεραρχίας, εἰς ὃ παρεκάθησαν ἅπαντες οἱ αὐτόθι εὑρισκόμενοι Ἱεράρχαι τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας, πλὴν τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Βοστώνης κ. Μεθοδίου, μὴ ἀποδεχθέντος, ὡς ἐλέχθη, τὴν μετὰ καθυστερήσεως γενομένην πρὸς αὐτὸν πρόσκλησιν. Εἰς τὸ ἐπίσημον τοῦτο δεῖπνον, εἰς ὃ παρεκάθητο καὶ ὁ ἐν τῇ συνελεύσει ἐκπρόσωπος τῆς λεγομένης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἀμερικῆς (OCA) Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος Νέας Ὑόρκης καὶ Νέας Ἰερσέης κ. Πέτρος (L’Huillier), ὡμίλησαν καὶ ἤγειραν προπόσεις ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος Ἀμερικῆς καὶ ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Σικάγου κ. Ἰάκωβος, ὅστις τελευταῖος, ἐκθειάσας κατ’ ἀρχὰς ἐπὶ μακρὸν τὸν Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπον ἐπὶ τῷ μέχρι τοῦδε ποιμαντορικῷ αὐτοῦ ἔργῳ καὶ ἐν συνεχείᾳ ἐκφράσας τὴν χαρὰν τῆς Ἱεραρχίας ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Ἐκπροσώπου τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, παρεκάλεσε τοῦτον ὅπως ὑποβάλῃ τῇ Ὑμετέρᾳ Θειοτάτῃ Παναγιότητι τὴν εἰλικρινῆ υἱϊκὴν διαβεβαίωσιν, ὅτι ἡ ἐν Ἀμερικῇ Ἱεραρχία ἐπιτελεῖ τὸ ἐπίπονον καὶ ἄκρως δυσχερὲς αὐτῆς ἔργον ἐν πλήρει καὶ ἀπολύτῳ πιστότητι πρὸς τὸν Οἰκουμενικὸν Θρόνον. Εἰς τοὺς λόγους τούτους ἀπήντησε καταλλήλως ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος, τονίσας τὴν σπουδαιότητα τοῦ ὑπὸ τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἱεραρχίας διαδραματιζομένου προσώπου καὶ διαβεβαιωσάμενος ὅτι δὲν θέλει παραλείψει ὅπως ὑποβάλῃ τῇ Ὑμετέρᾳ σεπτῇ Κορυφῇ τὰ περὶ τῶν διακατεχόντων τοὺς ἐν Ἀμερικῇ Ἱεράρχας γνωστῶν ἤδη αἰσθημάτων τελείας ἀφοσιώσεως καὶ πιστότητος.

*  *  *

α. Τῇ ἑπομένῃ, Δευτέρᾳ 4ῃ Ἰουλίου, ἐγένετο ἡ ἐν ὁλομελείᾳ ἐπίσημος ἔναρξις τῶν ἐργασιῶν τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως. Μετὰ τὴν τέλεσιν “οἰκουμενικῆς” Δοξολογίας ἐπὶ τῇ Ἡμέρᾳ τῆς Ἀνεξαρτησίας, ἐθνικῇ ἑορτῇ τῶν Ἀμερικανῶν, τῇ συμμετοχῇ καὶ ἐκπροσώπων ἄλλων θρησκευτικῶν Δογμάτων καὶ μετὰ τὴν ἀνάγνωσιν χαιρετιστηρίων τινῶν μηνυμάτων πολιτικῶν προσωπικοτήτων, ἐκλήθη ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ὅπως παρουσιάσῃ τὸ σεπτὸν Μήνυμα τῆς Ὑμετέρας σεπτῆς Κορυφῆς, ὅπερ καί, μετ’ εἰσαγωγικούς τινας λόγους ἐξενεχθέντας ἀγγλιστί, ἀνέγνωσεν οὗτος ἑλληνιστὶ πρῶτον, εἶτα δὲ ἀγγλιστί. Ἀκολούθως τῇ προτροπῇ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου ἐψάλη ἡ φήμη τῆς Ὑμετέρας προσκυνητῆς Παναγιότητος.

Τὸ Πατριαρχικὸν Μήνυμα, ἐσχολιάσθη εὐμενέστατα, ἰδίως ὑπὸ τῶν κληρικῶν, ὑπογραμμιζόντων ὅτι, πρὸς τῇ θεολογικῇ αὐτοῦ σπουδαιότητι, διὰ πρώτην φορὰν ἐν παρομοίῳ πρὸς κληρικολαϊκὴν συνέλευσιν μηνύματι ἐχαράττοντο σαφεῖς κατευθυντήριαι γραμμαὶ διὰ τὴν πορείαν καὶ ζωὴν τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας καὶ παρουσιάζετο ἄλλη τις, ἄγνωστος αὐτοῖς μέχρι τοῦδε, δυναμικὴ καὶ ἐλπιδοφόρος εἰκὼν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας.

Σημειωθήτω, ὅτι τὸ ἀγγλικὸν κείμενον τοῦ Μηνύματος τούτου, ὡς ἐδημοσιεύθη ἐν διαφόροις φυλλαδίοις ἐκδοθεῖσιν ἐπὶ τῇ περιστάσει, ἀποτελεῖ, ὡς ἐλέχθη τῷ ὑποσημειουμένῳ, πόνημα τοῦ πανοσιολογιωτάτου ἀρχιμανδρίτου κ. Λεωνίδου Κοντογιάννη (Κόντου), γνωστοῦ ἐπὶ μεταφραστικῇ ἱκανότητι. Παρὰ ταῦτα ἐκρίθη σκόπιμον, ὅπως, πρὸς ἐπίσημον αὐτοῦ παρουσίασιν, τύχῃ περαιτέρω ἔν τισιν ἐπεξεργασίας παρὰ τοῦ ὑποσημειούμενου καὶ τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Δορυλαίου κ. Ἀθηναγόρου (συνημ. 7).

β. Ἐπηκολούθησεν ἡ εἰσηγητικὴ ὁμιλία τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου, ἑλληνιστί τε καὶ ἀγγλιστί, ἔχουσα κυρίως ὡς ἀντικείμενον “τὴν ἀνανέωσιν τοῦ τρόπου τοῦ σκέπτεσθαι καὶ τοῦ τρόπου ζωῆς” καὶ τὴν “ἀναπαλαίωσιν τῶν ἐγκαταλελειμμένων χριστιανικῶν δομῶν τῆς ἑλληνορθοδόξου ζωῆς ἡμῶν”. Κατὰ τὸν Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπον, “μὴ πραγματοποιουμένης τῆς, θεμελιώδους σημασίας, ἀνανεώσεως ταύτης, ἡ σημερινὴ ἀνθρωπίνη κοινωνία, οὐ μόνον ἐν Ἀμερικῇ ἀλλὰ καὶ πανταχοῦ, θέλει πράγματι βαδίσει κατὰ κρημνόν”.

*  *  *

α. Κατὰ τὰς ἑπομένας ἡμέρας αἱ ἐργασίαι τῆς Κληρικολαϊκῆς διεξήχθησαν τόσον ἐν συνεδρίαις τῆς ὁλομελείας ὅσον καὶ κατ’ ἐπὶ μέρους ἐπιτροπάς, αἵτινες τελευταῖαι ἐκόμιζον τὸ πόρισμα τῶν ἐργασιῶν αὐτῶν εἰς τὴν ἄνευ μακρῶν καὶ διεξοδικῶν συζητήσεων ἐγκρίνουσαν τοῦτο ὁλομέλειαν. Οὕτως ἡ ὁλομέλεία ἐνέκρινε τὰς ἐκθέσεις-προτάσεις τῶν Ἐπιτροπῶν ἐπὶ τῶν Διεκκλησιαστικῶν Σχέσεων, τῆς Ἐφήβου Νεολαίας, τῶν Ἱεραποστολῶν, τῆς Ἀκαδημίας τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, τοῦ Ἑλληνικοῦ Κολλεγίου/Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τῶν Ἐπικοινωνιῶν/Μέσων Ἐνημερώσεως, τῆς Θρησκευτικῆς καὶ Κατηχητικῆς Παιδείας, τῆς Ἑλληνικῆς Παιδείας, τῶν Ψηφισμάτων, τῆς Διαχειρίσεως καὶ τῶν Οἰκονομικῶν.

β. Ἀναφερθήτω ἐνταῦθα, ὅτι ἐκ τῶν εἰς τὰ θέματα τῆς δικαιοσύνης, εἰρήνης, καταναλωτικότητος, διακινήσεως ναρκωτικῶν, τῶν ἐκτρώσεων, τοῦ ἐμπορίου λευκῆς σαρκός, τοῦ ἐμπορίου ὅπλων, τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, τῆς ἐν τῇ πολιτικῇ ἀσυδοσίας κτλ. ἀναφερομένων ἕνδεκα (11) ψηφισμάτων τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως, δύο ἀναφέρονται συγκεκριμένως εἰς τὴν “Μητέρα Ἐκκλησίαν”. Τὸ μὲν πρῶτον ψήφισμα (ὑπ’ ἀριθ. 1) ἔχει οὕτως : “ὅπως καταβληθεῖ νέα προσπάθεια παρά τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας διά τήν ὑπόθεση τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν ὄψει τῆς συμπλήρωσης δύο χιλιετηρίδων, κατά τήν διάρκεια τῶν ὁποίων ἡ Χριστιανικὴ Ἐκκλησία δέν κατώρθωσε νά διατηρήσει τήν ἑνότητα, μοναδικότητα, ἀποστολικότητα καί καθολικότητα της, διασπασθεῖσα σέ πολλές μικρές Ἐκκλησίες μέ διαφορετικές δοξασίες”, τὸ δὲ δεύτερον (ὑπ’ ἀριθ. 7) : “ὅπως ἡ Μητέρα Ἐκκλησία δεχθεῖ καί σκεφθεῖ μετά μητρικοῦ φίλτρου διά τόν γάμο, ἀφ’ ἑνός τῶν διακόνων μετά τήν χειροτονία των, καί ἀφ’ ἑτέρου τῶν ἱερέων, τῶν κατά τήν ἡλικίαν νέων, οἱ ὁποῖοι χηρεύουν ἤ ἐγκαταλείπονται οὐχί ἐξ ἰδίας ὑπαιτιότητος ἀπό τή σύζυγο των, καί οἱ ὁποῖοι ἀφήνονται μέ ἀνήλικα τέκνα μή ἔχοντες χρόνον νά ἀφοσιωθούν εἰς τήν ἀνατροφήν των, λόγῳ τῶν πολλαπλῶν ἱερατικῶν τους καθηκόντων”.

Ἄγνωστον παραμένει, εἰς ποίαν ἀκριβῶς ἐκκλησιαστικὴν πραγματικότητα ἀναφέρεται τὸ διὰ πολλοὺς ἀσαφὲς ὑπ’ ἀριθ. 5 ψήφισμα τῆς Συνελεύσεως, ἔχον ἐπὶ λέξει οὕτως : “ὅπως ἡ λεγομένη διοικοῦσα Ἐκκλησία ἀναλάβει ἄνευ ἀναβολῆς τὴν τακτοποίηση τοῦ ἰδικοῦ της οἴκου, καθαρίσει τὴν αὐλή της, καί γίνει κατ’ οἶκον ἐκκλησία, ἐνδιαφερομένη καὶ ἀφιερωμένη εἰς τήν ἀνύψωση τῆς Χριστιανικῆς διδασκαλίας καί ἠθικῆς εἰς προσωπικό, ἐνσυνείδητο Χριστιανικό βίωμα”.

γ. Σημειωτέον, ὅτι ἐχαιρετίσθη ὑπὸ πάντων ἐνθουσιωδῶς ἡ κατὰ τὴν Κληρικολαϊκὴν ταύτην Συνέλευσιν γενομένη ἀρχὴ πρὸς σοβαράν, συστηματικὴν καὶ διεξοδικὴν ἐν τῷ προσεχεῖ μέλλοντι ἐξέτασιν τοῦ προβλήματος τῶν μικτῶν γάμων, ὅπερ ἀπασχολεῖ σοβαρώτατα τοὺς ἐν Ἀμερικῇ πιστοὺς ἡμῶν σήμερον καὶ ἐκ τῆς ὀρθῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ ὁποίου ἐξαρτηθήσεται ἐν πολλοῖς τὸ μέλλον τῆς αὐτόθι Ἐκκλησίας ἡμῶν.

δ. Οὐκ ἄμοιρος σημασίας τυγχάνει καὶ ἡ προτάσει τῆς ἐπὶ τῶν Οἰκονομικῶν Ἐπιτροπῆς ἀπόφασις τῆς ὁλομελείας τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως περὶ μειώσεως τῆς πρὸς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν ἐτησίας λογίας τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς. Ὡς γνωστόν, τὸ ὕψος τῆς λογίας ταύτης εἶχε καθορισθῆ εἰς $625.000 τῷ 1993 καὶ εἰς $700.000 τῷ 1994, καθωρίσθη δὲ νῦν εἰς $500.000 τόσον διὰ τὸ ἔτος 1995 ὅσον καὶ διὰ τὸ 1996.

*  *  *

α. Κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς Συνελεύσεως ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ἐπεσκέπτετο τὰς ἐπὶ μέρους συνεδριαζούσας ἐπιτροπὰς καὶ δὴ συγκεκριμένως τὰς τῆς Φιλοπτώχου, τῶν Ἀρχόντων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τῆς Ἀδελφότητος τῶν “Πρεσβυτέρων” (ἤτοι συζύγων τῶν Κληρικῶν), τῆς Ἐφήβου Νεολαίας, μεταφέρων μιᾷ ἑκάστῃ τούτων ἰδιαίτερον Πατριαρχικὸν χαιρετισμόν, πρῶτον μὲν ἀγγλιστὶ καὶ ἀπὸ χειρογράφου (συνημ. 8, 9, 1 καὶ 11), εἶτα δὲ ἑλληνιστὶ καὶ ἐκ τοῦ προχείρου. Πρὸς τὸ σῶμα τῶν Ἱερέων ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος, ὡς εἶχε προκαθορισθῆ καὶ ἐν τῇ ὡς ἄνω μεταξὺ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου καὶ ἐκείνου ἀλληλογραφίᾳ, ὡμίλησεν ἀγγλιστὶ περὶ τοῦ θέματος “Ψυχή, πνεῦμα καὶ σῶμα” (συνημ. 12).

β. Ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος παρέστη καὶ εἰς συνεδρίας ἄλλων ἐπὶ μέρους ἐπιτροπῶν, ὡς π. χ. τῆς ἐπὶ τῶν Ἐπικοινωνιῶν/Μέσων Ἐνημερώσεως καὶ τῆς κεκλεισμένων τῶν θυρῶν ἰδιαιτέρας συζητήσεως τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου μετὰ τοῦ Κλήρου αὐτοῦ.

Κατὰ τὴν τελευταίαν ταύτην μάλιστα, τοῦ μὲν Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου καθημένου ἐπὶ βήματος, τῆς δὲ λοιπῆς Ἱεραρχίας καὶ τοῦ Κλήρου κάτωθεν, ἐξεφράζοντο ὑπὸ τῶν Ἱερέων προσωπικὰ παράπονα καὶ διοικητικοῦ χαρακτῆρος ἀπορίαι ἢ ἐτίθεντο ὑπ’ αὐτῶν ζητήματα γενικωτέρου ἐνδιαφέροντος, ἐφ’ ὧν, ἐγειρόμενος ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος, ἐξέφερεν ἀπὸ μικροφώνου τὰς ἀπόψεις καὶ ἀπαντήσεις αὐτοῦ.

Οὕτως ἐτέθη ὑπὸ ἀγνώστου τινὸς κληρικοῦ καὶ τὸ θέμα τῆς συμμετοχῆς τοῦ μέχρι τοῦδε “ἀφώνου” Κλήρου τῆς Ἀμερικῆς ἐν τῷ θέματι τῆς ἐκλογῆς τοῦ προσεχοῦς Ἀρχιεπισκόπου, ἐπικειμένης ταύτης, ὡς ἐλέχθη, λόγῳ τῆς προβεβηκυίας ἡλικίας τοῦ νῦν Ἀρχιεπισκόπου. Ὁ ὡς ἄνω κληρικὸς ἐξέφρασε τὴν ἀπορίαν, πῶς ἄσχετός τις κατ’ αὐτὸν ὅμιλος δώδεκα ἢ δεκαπέντε ἐν Φαναρίῳ Ἀρχιερέων, ἀγνοούντων παντελῶς τὰ τῆς Ἀμερικῆς, δύναται νὰ ἐκλέγῃ τὸν Ἀρχιεπίσκοπον αὐτῶν, καί πῶς δύναται νὰ παραθεωρῆται τελείως ἡ φωνὴ καὶ θέλησις τοῦ ἐντοπίου Κλήρου. Ἐγερθεὶς ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος ἀπήντησε λέγων, ὅτι τὰ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς διέπονται ὑπὸ ἐγκεκριμένου Καταστατικοῦ Χάρτου, αὐτὸς δὲ οὗτος ἔσται ὁ τελευταῖος ὅστις θέλει παραβιάσει τὸν κανονισμὸν τοῦτον.

Μετὰ τὴν ἀπάντησιν ταύτην ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ἐθεώρησε σκόπιμον, ὅπως ἐν προκειμένῳ εἴπῃ τινὰ συμπληρωματικῶς. Οὕτω ζητήσας τὸν λόγον καὶ ἀναβὰς ἐπὶ τοῦ βήματος, ἀνήρεσε τὰ ὡς ἄνω περὶ Φαναρίου λεχθέντα, ὑποστηρίξας ὅτι, ἐὰν οἱ σκεπτόμενοι ὡς ὁ προλαλήσας κληρικὸς εἶχον ἀκριβεστέρας καὶ ἀσφαλεστέρας πληροφορίας περὶ τῶν προσώπων καὶ τοῦ τρόπου λειτουργίας τοῦ σεπτοῦ Κέντρου, ἤθελον τῷ ὄντι ἐκπλαγῆ ἐκ τῆς σοβαρότητος καὶ συστηματικότητος μεθ’ ἧς ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία παρακολουθεῖ τὰ τῆς Ἀμερικῆς, δύνανται δὲ οὗτοι νὰ ὦσι βέβαιοι ὅτι ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία γνωρίζει πρόσωπα, πράγματα καὶ καταστάσεις τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας, ἄγνωστα καὶ αὐτῇ ἔτι τῇ Ἱεραρχίᾳ αὐτῆς.

Δὲν παρέλειψε κατόπιν ν’ ἀναφερθῇ καὶ εἰς τὰ εὐκαίρως ἀκαίρως περὶ διαδοχῆς τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου διατυμπανιζόμενα, ἐκφράσας τὴν ἀπορίαν αὐτοῦ περὶ τῶν σχετικῶς κυκλοφορούντων, ἅτε δὴ στερουμένων τούτων οἱασδήτινος βάσεως, τοῦ δὲ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου ὄντος ἀκμαίου καὶ χαίροντος ἄκρας ὑγιείας, τουθ’ ὅπερ ἔδει ἵνα θεωρῆται ὡς ἰδιαιτέρα εὐλογία καὶ πληροῑ υἱϊκῆς χαρᾶς τὰς καρδίας τῶν ἐν Ἀμερικῇ Κληρικῶν. Αἱ τελευταῖαι αὗται ὑπὲρ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου παρατηρήσεις προὐκάλεσαν τὰ χειροκροτήματα τῆς Ἱεραρχίας καὶ τῶν ἐν τῇ αἰθούσῃ πεντακοσίων περίπου Ἱερέων.

γ. Παρὰ τὸ καθορισθὲν ὑπὸ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου πρόγραμμα ἐμφανίσεων καὶ χαιρετισμῶν τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου (συνημ. 3, 4 καὶ 5), δὲν κατωρθώθη ὅπως μεταφερθῇ ἰδιαίτερός τις Πατριαρχικὸς χαιρετισμὸς τῷ σώματι τῶν Ἱερέων, ἀλλ’ οὔτε καὶ τῇ Ἐπιτροπῇ “Ἡγεσία 100” καὶ τῷ Ἀρχιεπισκοπικῷ Συμβουλίῳ, λόγῳ συνεχοῦς μετατροπῆς τοῦ προγράμματος τῆς συνελεύσεως.

δ. Ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ἀπέφυγε σκοπίμως, καίπερ προσκληθεὶς ὅπως, συνοδεύων τὸν Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπον, παραστῇ εἰς τὴν γενικὴν συνέλευσιν καθ’ ἣν συνεζητοῦντο τὰ οἰκονομικὰ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς, οὐχὶ τόσῳ διότι προὔκειτο νὰ γίνῃ δημοσίως λόγος καὶ περὶ τοῦ λεπτοῦ θέματος τῆς πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον λογίας τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς, ἀλλὰ κυρίως διότι διεπίστωσεν, ὅτι πολλοὶ τῶν ἐν Ἀμερικῇ πιστῶν ἡμῶν ἔχουσι τὴν ἐσφαλμένην ἐντύπωσιν, ὅτι τὸ Φανάριον, εἰς ἴδιον δῆθεν ὄφελος ἀποβλέπον, τυγχάνει “ἰδιαιτέρως εὐαίσθητον” ἐν τῷ θέματι τῶν οἰκονομικῶν τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας ἡμῶν.

ε. Ἐν τοῖς πλαισίοις τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως καὶ ὑπὸ τὴν προεδρίαν τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου ἔλαβε χώρα καὶ συνάντησις τῶν ἐν Ἀμερικῇ ὑπηρετούντων ὁμογαλάκτων ἀδελφῶν τῆς κατὰ Χάλκην Ἱερᾶς Θεολογικῆς Σχολῆς. Εἰς τὴν συνάντησιν ταύτην δὲν ἐκλήθη δυστυχῶς ὁ ὑποσημειούμενος παρὰ τὸ γέγονος, ὅτι ὁμογάλακτοι ἀδελφοὶ ἐκ Σικάγου καὶ Οὐασιγκτῶνος, ἀντιληφθέντες ἐγκαίρως τὴν ἀπουσίαν αὐτοῦ, ἐζήτησαν ὅπως εἰδοποιηθῇ καὶ προσκληθῇ οὗτος, ἔστω καὶ μετὰ καθυστερήσεως.

*  *  *

α. Κατὰ τὴν διάρκειαν τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος προσεκλήθη καὶ παρεκάθησεν εἰς σειρὰν ἐπισήμων, ἡμιεπισήμων ἢ καὶ ἀνεπισήμων προγευμάτων, γευμάτων καὶ δείπνων, ὡς μεταξὺ ἄλλων τῶν τῆς Ἱεραρχίας, τῆς Ἐθνικῆς Φιλοπτώχου Ἀδελφότητος, τῆς Ἐφήβου Νεολαίας καὶ τοῦ “οἰκογενειακοῦ” γεύματος, ὅπερ διὰ πρώτην φορὰν παρέθεσεν ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος πρὸς συναναστροφὴν μετὰ τοῦ Κλήρου αὐτοῦ. Κατὰ τὰ γεύματα ταῦτα ὡμίλουν συνήθως οἱ ὀργανωταὶ αὐτῶν καὶ ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος, μόνον δὲ κατὰ τὸ ἐπίσημον πρόγευμα τῆς Φιλοπτώχου, κωλυθέντος τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου, παρεκλήθη ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ὅπως ἀπευθύνῃ λόγους τινὰς πρὸς τὰς συνδαιτυμόνας, ὅπερ καὶ ἔπραξεν ἐκ τοῦ προχείρου ἑλληνιστί.

β. Ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ὑπῆρξεν ἐπίσης εἷς τῶν κυρίων ὁμιλητῶν κατὰ τὸ ἐπίσημον “Μέγα Δεῖπνον” τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως. Εἰς δεκάλεπτον λόγον αὐτοῦ μετέφερε τοῖς παρακαθημένοις τὸν θερμὸν πατρικὸν χαιρετισμὸν τῆς Ὑμετέρας σεπτῆς Κορυφῆς, διεβεβαιώσατο περὶ τῆς βαθείας στοργῆς καὶ τῆς ὅλως ἰδιαιτέρας μερίμνης τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ὑπὲρ τῶν ἐν Ἀμερικῇ τέκνων αὐτῆς, ἀνεφέρθη δ’ εἶτα εἰς τὸ λίαν ἐπίκαιρον καὶ τὴν πλειονότητα τῶν πιστῶν ἡμῶν ἀπασχολοῦν θέμα τῆς ὀρθοδόξου ἑνότητος ἐν Ἀμερικῇ, τονίσας τὸν πρωτοποριακὸν καὶ πρωτεύοντα ρόλον ὃν ἡ Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀμερικῆς, ὡς φυσικὴ προέκτασις τῆς πρωτοθρόνου Μητρὸς Ἐκκλησίας, καλεῖται νὰ διαδραματίσῃ ἐν τῇ οἰκοδομῇ τῆς ἑνότητος τῶν ἐν τῷ Νέῳ Κόσμῳ ὀρθοδόξων ἡμῶν πιστῶν (συνημ. 13). Ὁ λόγος οὗτος, συνταχθεὶς κατὰ τοὺς κανόνας τῆς ἀγγλικῆς ρητορικῆς, προὐκάλεσε ζωηρὰν αἴσθησιν τοῖς συνδαιτυμόσιν, οἵτινες καὶ διὰ παρατεταμένων χειροκροτημάτων ἐπεδοκίμασαν ἐπανειλημμένως τὰ ὑπὸ τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου λεχθέντα. Ἀκολούθως ἐψάλη, τῇ προτροπῇ τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου, ἡ φήμη τῆς Ὑμετέρας σεπτῆς Κορυφῆς.

Εἰρήσθω περιθωριακῶς, ὅτι ὁ λόγος τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου, καίπερ τυχὼν εὐμενῶν σχολίων παρὰ μελῶν τῆς Ἱεραρχίας καὶ τοῦ Κλήρου, ἁπλῶν πιστῶν καὶ ἐξεχουσῶν προσωπικοτήτων τῆς Ὁμογενείας, ὡς καὶ τῆς μεγάλης μερίδος τοῦ ἑλληνοαμερικανικοῦ Τύπου, ἐν ᾧ καὶ ἐδημοσιεύθη κατόπιν ὁλόκληρος, ἐν τούτοις, διαστραφεὶς ἀρχικῶς κατὰ τὰ οὐσιώδη ὑπὸ τοῦ δημοσιογράφου Θεοδώρου Καλμούκου, τῆς εἰς 4. 500 ἀντίτυπα κυκλοφορούσης καὶ ἐν Νέᾳ Ὑόρκῃ ἐκδιδομένης ἐφημερίδος “Ἐθνικὸς Κήρυξ”, ὡς συμβαλλόμενος δῆθεν εἰς προώθησιν σχεδίου ἀφελληνίσεως τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἑλληνορθοδόξου Ἐκκλησίας, ὑπέστη ἐν συνεχείᾳ σφοδρὰν ἐπίθεσιν, διὰ τὸν αὐτὸν δῆθεν λόγον, καὶ ἐκ μέρους τοῦ ἐν Ἀστορίᾳ τῇ ἠθικῇ ὑποστηρίξει τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς ἐν καιρῷ συσταθέντος καὶ νῦν δαπάναις τῆς Πολιτείας τῆς Νέας Ὑόρκης λειτουργοῦντος ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ “Κόσμος FM”, διευθυνομένου ὑπό τινος Ἀθανασίου Ζησιμοπούλου, πρῴην ὑποδιευθυντοῦ τῆς ἐφημερίδος “Ἐθνικὸς Κήρυξ”.

Σημειωθήτω προσέτι πληροφοριακῶς, ὅτι ὁ περὶ οὗ ὁ λόγος Ζησιμόπουλος συνεργάζεται στενῶς ἐν τοῖς ραδιοφωνικοῖς προγράμμασι τοῦ ὑπ’ αὐτὸν σταθμοῦ μετὰ τοῦ ἐκ Νισύρου Νικολάου Ἀνδριώτου, τέως προέδρου καὶ ἰσχυροῦ εἰσέτι ἀνδρὸς ἐν τῇ ἐν Ἀστορίᾳ μεγάλῃ Κοινότητι τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, μέλους τόσον τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ Συμβουλίου ὅσον καὶ τῶν Ἐφορειῶν τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ καὶ τοῦ ἐν Ἀστορίᾳ Ἑλληνικοῦ Πολιτιστικοῦ Κέντρου τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς, συνδεομένου διὰ στενῆς φιλίας μετὰ τῶν ἀντιστοίχως προεδρευόντων τῶν ὡς ἄνω ἐφορειῶν Θεοφιλεστάτων Ἐπισκόπων Βοστώνης κ. Μεθοδίου καὶ Τρῳάδος κ. Ἀλεξίου. Λεχθήτω ἐν τέλει, ὅτι οἱ περὶ ὧν ἀνωτέρω Ζησιμόπουλος καὶ Ἀνδριώτης συνεργάζονται στενῶς καὶ ἐν τοῖς ραδιοφωνικοῖς προγράμμασι τοῦ ὑπὸ τὴν διεύθυνσιν τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Τρῳάδος καὶ ἐν Ἀστορίᾳ χορηγίᾳ τῆς Ἀρχιεπισκοπικῆς Ἐπιτροπῆς “Ἡγεσία 100” (Leadership 100) λειτουργοῦντος ραδιοφωνικοῦ σταθμοῦ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς “Λύχνος”.

Μεταξὺ τῶν ἄλλων ὁμιλητῶν κατὰ τὸ δεῖπνον τοῦτο ὑπῆρξεν ὁ Σεβ. Ἀρχιεπίσκοπος, ὁ πρῴην ὑπουργὸς τῶν Η.Π.Α. κ. Edward Derwinski, ὁ ἐλληνοαμερικανὸς Γερουσιαστὴς κ. Paul S. Sarbanes, ὁ γνωστὸς ἑλληνοαμερικανὸς τηλεπαρουσιαστὴς κ. Ernie Anastos καὶ ὁ ἐπὶ κεφαλῆς τῆς λεγομένης Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Ἀμερικῆς (OCA) Σεβ. Μητροπολίτης κ. Θεοδόσιος, ὅστις τελευταῖος μάλιστα προέβη καὶ εἰς κατάφορτον συναισθηματισμοῦ ἔκκλησιν πρὸς τὴν Ὑμετέραν Παναγιότητα, ὅπως Αὕτη ἀναλάβῃ ἰδιαιτέραν ὅλως πρωτοβουλίαν πρὸς ἐπίλυσιν τοῦ σοβαρωτάτου προβλήματος τῆς ἑνότητος τῶν ἐν Ἀμερικῇ Ὀρθοδόξων.

γ. Ἀναφερθήτω ἐν τῷ σημείῳ τούτῳ ἡ ἀπὸ πάσης πλευρᾶς, πρακτικῆς τε καὶ ἄλλης, ἀποφασιστικὴ καὶ πολύτιμος συμβολὴ τοῦ αἰδεσιμολογιωτάτου πρωτοπρεσβυτέρου κ. Ἀλεξάνδρου Καρλούτσου εἰς τὴν ἐπιτυχίαν τῶν ὡς ἄνω ἐμφανίσεων τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου καὶ εἰς τὴν αἰσίαν ἐν γένει ἐκπλήρωσιν τῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ κατὰ τὴν Κληρικολαϊκὴν ταύτην Συνέλευσιν.

*  *  *

α. Κατὰ τὴν ἐν Σικάγῳ παραμονὴν τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου ἐζήτησεν ὅπως ἐπισκεφθῇ αὐτὸν καὶ λάβῃ τὴν εὐλογίαν αὐτοῦ πληθὺς ὅλη κληρικῶν, ἐξεχόντων μελῶν τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ Συμβουλίου καὶ διαπρεπῶν ἐν γένει ὁμογενῶν, οὓς πάντας ἐδέχθη οὗτος φιλοφρόνως, ἀκούων μετὰ προσοχῆς τοὺς κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἧττον σοβαροὺς αὐτῶν προβληματισμοὺς ἐπὶ τῶν κρισίμων οἰκονομικῶν θεμάτων τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ ἐπὶ τοῦ μέλλοντος τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἐν Ἀμερικῇ, συνιστῶν δὲ πάντοτε ὑπομονὴν καὶ ὑπακοὴν εἰς τὰς κανονικὰς αὐτῶν Ἐκκλησιαρχικὰς Ἀρχάς.

β. Ἐπίσης, ἰδιαιτέραν τεσσαρακονταπεντάλεπτον συνομιλίαν ἔσχεν ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος μετὰ τοῦ ἐπεσκεφθέντος αὐτὸν γνωστοῦ ἑλληνοαμερικανοῦ Γερουσιαστοῦ κ. Paul S. Sarbanes, τῆς μετὰ τούτου συζητήσεως περιστραφείσης περὶ τὴν θρησκευτικὴν ἐν Τουρκίᾳ κατάστασιν καὶ περὶ τὸ μέλλον τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας ἡμῶν.

γ. Ὁ Πατριαρχικὸς Ἐκπρόσωπος ἐδέχθη προσέτι δεκαπενταμελῆ ἀντιπροσωπείαν τοῦ γνωστοῦ δραστηρίου θρησκευτικοῦ ὀργανισμοῦ “Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι Λαϊκοί” (O.C.L), εὑρισκομένου, ὡς γνωστόν, εἰς φανερὰν διένεξιν μετὰ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς, κατηγορουμένης ὑπ’ αὐτοῦ ἐπὶ ἀπωλείᾳ χιλιάδων πιστῶν κατὰ τὰς τελευταίας δεκαετίας, λόγῳ ἀβελτηρίας ἐν τῇ ἀντιμετωπίσει τῶν θεμάτων τῆς διαπαιδαγωγήσεως τῆς νεολαίας καὶ τῶν μικτῶν γάμων, λόγῳ ἐλλειποῦς διαφανείας ἐν τῇ διαχειρίσει τῶν οἰκονομικῶν ζητημάτων τῆς Ἐκκλησίας, λόγῳ τῆς περιωρισμένης δυνατότητος τῶν πιστῶν ἐν τῇ ἐπιλογῇ τῆς λειτουργικῆς αὐτῶν γλώσσης, ἐν γένει δὲ λόγῳ τῆς σχετικῶς περιωρισμένης συμμετοχῆς τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου εἰς τὰ τῆς διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀφοῦ κατὰ τὴν ἐκφρασθεῖσαν ἐπιθυμίαν τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου ὡμίλησαν ἁπαξάπαντα τὰ μέλη τῆς ἀντιπροσωπείας κατὰ σειράν, ἔλαβεν οὗτος ἐν τέλει τὸν λόγον, συγχαρεὶς αὐτοῖς ἐν πρώτοις ἐπὶ τῇ πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν ἀδιαμφισβητήτῳ αὐτῶν προσηλώσει καὶ ἀγάπῃ, εἶτα δὲ ἐκφράσας εὐθέως καὶ μετ’ εἰλικρινείας τὴν ἀντίθεσιν αὐτοῦ πρός τινας ὑπὸ τοῦ ὀργανισμοῦ αὐτῶν προβαλλομένας θέσεις, ὡς π. χ. περὶ πλήρους ὑποταγῆς τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας εἰς τὴν τουρκικὴν ἢ ἑλληνικὴν Πολιτείαν καὶ τῆς ὡς ἐκ τούτου ἀνάγκης ὅπως αὐτοκεφαλοποιηθῇ ἡ ἐν Ἀμερικῇ Ὀρθόδοξος ἡμῶν Ἐκκλησία, περὶ χειροτονίας τῶν γυναικῶν κτλ. Ὡς πρὸς τὸ ἀπασχολοῦν σοβαρῶς τὴν ὁμάδα ταύτην θέμα τῆς ἐν τῇ θείᾳ λατρείᾳ χρησιμοποιουμένης γλώσσης, ὁ ὑποσημειούμενος ἐτόνισεν, ὅτι τὰ περὶ τοῦ ζητήματος τούτου δύνανται κάλλιστα νὰ ὑποβληθῶσιν ἐπισήμως τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἥτις καὶ θέλει ἀσφαλῶς ἐξετάσει ταῦτα, μὴ ὄντα δογματικοῦ χαρακτῆρος, ἐν πάσῃ δυνατῇ εὐρύτητι πνεύματος καὶ μετὰ πολλῆς τῆς μητρικῆς στοργῆς.

Οἱ μετ’ ἐγκαρδιότητος καὶ εἰλικρινείας ἐξενεχθέντες λόγοι οὗτοι ἔληξαν διὰ προτροπῆς, ὅπως οἱ λαϊκοὶ οὗτοι συνεχίσωσι παραμένοντες πιστοὶ εἰς τὰς Ἐκκλησιαστικὰς αὐτῶν Ἀρχάς, ἀποτιμῶντες προσηκόντως τάς τιμίας τούτων προσπαθείας πρὸς ἐπίλυσιν τῶν ἀπασχολούντων καὶ τὸν O.C.L. σοβαρῶν προβλημάτων (ὡς π. χ. τοῦ τῶν μικτῶν γάμων) καὶ πεποιθότες ὅτι ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἐπιδεικνύει ἀμέριστον ὄντως ἐνδιαφέρον ὑπὲρ τῶν ἐν Ἀμερικῇ τέκνων αὐτῆς καὶ τῶν ἀπασχολούντων αὐτὰ προβλημάτων.

Τονισθήτω ἐνταῦθα, ὅτι ἡ ἄμοιρος ὑγιῶν ἐκκλησιολογικῶν βάσεων, ἀλλ’ ὁσημέραι διευρυνομένη καὶ παγιουμένη ὀργάνωσις αὕτη, ἤρξατο πρότριτα τὸ μὲν προβάλλουσα τὰς θέσεις αὐτῆς καὶ δι’ ἐπιμεμελημένων ἐκδόσεων, τὸ δὲ ἐπιδιώκουσα τὴν διασύνδεσιν αὐτῆς καὶ μετ’ ἄλλων ὀρθοδόξων λαϊκῶν ὀργανισμῶν, ὡς π. χ. τῆς Παγκοσμίου Κοινωνίας τῆς Ὀρθοδόξου Νεολαίας “Σύνδεσμος”, καθισταμένη οὕτως ὑπολογίσιμος πραγματικότης. Εὐκόλως ἀντιλαμβάνεταί τις, ὅτι εἰς περίπτωσιν καθ’ ἣν δὲν ἤθελεν ὁσονούπω ἐξευρεθῆ τρόπος συνεννοήσεως μετὰ τῆς κινήσεως ταύτης, ὁ ἐπ’ αὐτῆς ἔλεγχος τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῷ μέλλοντι ἀποδειχθήσεται δυσχερέστατος.

*  *  *

Κατὰ τοὺς ἐκ τοῦ σύνεγγυς παρακολουθοῦντας καὶ γνωρίζοντας τὰ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀμερικῆς, δύναται ἵνα λεχθῇ ὅτι ἡ Κληρικολαϊκὴ αὕτη Συνέλευσις διεξήχθη ἄνευ ἰδιαιτέρως ἐντυπωσιακῶν ἀποτελεσμάτων, ἀντιμετωπίσασα κυρίως τρεχούσης φύσεως ὑποθέσεις τῆς αὐτόθι Ἐκκλησίας ἡμῶν. Οὐδείς, ὡς τονίζουσιν οὗτοι, ἠδύνατο νὰ ἀναμένῃ μεῖζον παρὰ τῆς Συνελεύσεως ταύτης ἔργον, λαμβανομένης ὑπ’ ὄψιν τῆς ἐν ᾗ διεξήχθησαν αἱ ἐργασίαι αὐτῆς ἰδιαιτέρας ἐντάσεως, ὀφειλομένης εἰς τὰ κατὰ τὸν τελευταῖον τοῦτον καιρὸν ἀντιμετωπιζόμενα ὑπὸ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀμερικῆς ἰδιαιτέρως σοβαρὰ οἰκονομικὰ καὶ δικαστικὰ προβλήματα.

*  *  *

Ἐπιτραπείτω τῷ γράφοντι ὅπως πρὸς τοῖς ἀνωτέρω εὐλαβῶς καθυποβάλῃ τῇ Ὑμετέρᾳ σεπτῇ Κορυφῇ καὶ τῇ περὶ Αὐτὴν Ἁγίᾳ καὶ Ἱερᾷ Συνόδῳ καὶ τἀκόλουθα, ἀπορρήτου τελείως χαρακτῆρος ὄντα καὶ κατ’ αὐτὸν οὐκ ἄμοιρα σπουδαιότητος, ὡς ἀπορρέοντα ἐκ τῶν πολλαπλῶν ἐπαφῶν αὐτοῦ μετ’ ἐξεχόντων ἀλλὰ καὶ ἁπλῶν ἔτι μελῶν τῆς Ὁμογενείας, μελῶν τῆς Ἱεραρχίας καὶ πλείστων ὅσων Ἱερέων.

1) Ἐν Ἀμερικῇ γενικῶς καὶ ἐν Νέᾳ Ὑόρκῃ εἰδικώτερον καλλιεργεῖται συστηματικῶς καὶ ἐπιμόνως, ὡς πολλαχόθεν προκύπτει, ἔντονον ἀντιπατριαρχικὸν κλῖμα, παρεχομένης ἥκιστα σοβαρᾶς εἰκόνος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς διοικουμένου δῆθεν ὑπὸ ἐλαχίστων πλέον ἀσχέτων, ἀκαταλλήλων καὶ ἀδιαφόρων Ἱεραρχῶν. Ἐπὶ πλέον ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία χαρακτηρίζεται συχνάκις ὡς ὑποχείριος τῇ τουρκικῇ ἢ ἑλληνικῇ πολιτικῇ ἐξουσίᾳ καὶ ἑπομένως ὡς ἀδύναμος πλέον ὅπως παρακολουθήσῃ καὶ ἀντιμετωπίσῃ τὰ συσσωρευμένα προβλήματα τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας, διὸ καὶ ἀνάγκη ὅπως αὐτοκεφαλοποιηθῇ ἡ Ἐκκλησία αὕτη ἢ τοὐλάχιστον μεταφερθῇ ἡ ἱστορικὴ ἕδρα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τουθ’ ὅπερ θέλει ἐπιτρέψει τῷ τελευταίῳ τούτῳ ὅπως δράσῃ ἐπὶ τέλους ἐλευθέρως, διοικοῦν ἀποτελεσματικώτερον τὰ τῆς ἐκκλησιαστικῆς αὐτοῦ δικαιοδοσίας καὶ ἐκπληροῦν ἀκεραίως τὴν πανορθόδοξον αὐτοῦ ἀποστολήν. Ἐνδεικτικὸν τῆς δυσφημιστικῆς ταύτης ἐκστρατείας τυγχάνει καὶ τὸ ἐπισυναπτόμενον ᾧδε γράμμα τοῦ ἐν Βιργινίᾳ αἰδεσιμολογιωτάτου πρεσβυτέρου κ. Κωνσταντίνου Δόμπαλη (συνημ. 14), ἀποσταλὲν πᾶσι, κληρικοῖς τε καὶ ὑπευθύνοις λαϊκοῖς, ὀλίγας ἡμέρας πρὸ τῆς Κληρικολαϊκῆς Συνελεύσεως.

2) Τὰ ὡς ἄνω ἀβάσιμα ἐπηρεάζουσι σοβαρῶς πολλοὺς τῶν ἰσχυόντων Ὁμογενῶν ἡμῶν, οἵτινες βλέπουσι τὴν ἐπαλήθευσιν τούτων ἐν τῇ κατ’ αὐτοὺς ἀβελτηρίᾳ ἢ καὶ ἀδυναμίᾳ τῆς ἐν Φαναρίῳ Προϊσταμένης Ἀρχῆς, ὅπως ἐπεμβῇ δυναμικῶς εἰς τὰ τῆς Ἀμερικῆς, ἰδίως μετὰ τὴν ἐμφάνισιν τῶν κυριολεκτικῶς συγκλονισάντων καὶ συγκλονούντων εἰσέτι τὴν Ὁμογένειαν μεγάλων οἰκονομικῶν προβλημάτων, ὡς π. χ. τῶν ἀκινήτων τοῦ Westchester, τῆς Φιλοπτώχου, τοῦ Ταμείου Συντάξεως τῶν Κληρικῶν καὶ τυχὸν ἄλλων.

3) Ὁ προκύψας τεράστιος περὶ τὰ οἰκονομικὰ ταῦτα προβλήματα θόρυβος ἐπιβάλλει, κατὰ γνωστοὺς καὶ ἐξέχοντας ὁμογενεῖς, τυγχάνοντας καὶ μέλη τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ Συμβουλίου, τὴν ἄμεσον διὰ Πατριαρχικῆς Ἐξαρχίας ἢ ἄλλου τρόπου ἐπέμβασιν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἅτε δὴ μειουμένου ὁλονὲν καὶ περισσότερον, τόσῳ παρὰ χιλιᾶσι τῶν ἐν Ἀμερικῇ πιστῶν ἡμῶν ὅσῳ καὶ παρὰ ταῖς ἀμερικανικαῖς ἀρχαῖς καὶ ἄλλαις Ἐκκλησίαις, τοῦ γοήτρου οὐ μόνον τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας ἡμῶν, ἀλλὰ καὶ αὐτῆς ταύτης τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ὡς “ἀδρανούσης” Προϊσταμένης Ἀρχῆς. Εἰς τὴν μείωσιν τοῦ γοήτρου τῆς αὐτόθι Ἐκκλησίας ἡμῶν ὀφείλεται, κατὰ καλῶς πληροφορουμένους κύκλους, καὶ ἡ αἰσθητῶς μεμειωμένη ἀμερικανικὴ πολιτικὴ ἐκπροσώπησις εἰς τὴν ἐν Σικάγῳ Συνέλευσιν.

4) Καλλιεργεῖται εὐρέως καὶ συστηματικῶς ἡ ἐντύπωσις, ὅτι τὸ Φανάριον φαινομενικῶς μὲν ἐπιδεικνύει ποιάν τινα μέριμναν ὑπὲρ τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας, πραγματικῶς ὅμως, λόγῳ τῆς δεινῆς οἰκονομικῆς καταστάσεως εἰς ἣν ἐσχάτως περιῆλθεν, ἐποφθαλμιᾷ τὸν οἰκονομικὸν πλοῦτον τῆς ἐν Ἀμερικῇ Ἐκκλησίας.

5) Ἐν Νέᾳ Ὑόρκῃ καὶ κατ’ ἐπέκτασιν καὶ ἀλλαχοῦ γίνεται τελευταίως πολὺς λόγος περὶ διαδοχῆς τοῦ Σεβ. Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς. Καίτοι τυγχάνει ἄγνωστον, τίς ἀκριβῶς ὁ εὐκαίρως ἀκαίρως ὑποκινῶν τὸ θέμα τοῦτο ἐν τῇ προφανεῖ προσπαθείᾳ ὅπως, μεταξὺ ἄλλων, ἀφυπνήσῃ καὶ μὴ ἐκκλησιαστικοὺς φορεῖς καὶ ἐπιτύχῃ τῆς ἐν προκειμένῳ ἀναμίξεως αὐτῶν, ἐν τούτοις θεωρεῖται ἐξηκριβωμένη, τοὐλάχιστον ἐν τῇ περιπτώσει σχετικοῦ δημοσιεύματος ἐμφανισθέντος πέρυσιν ἀπὸ τῶν στηλῶν τῆς ἀθηναϊκῆς ἑβδομαδιαίας ἐφημερίδος “Το Ποντίκι”, ἡ ἀνάμιξις τοῦ ἀνωτέρω μνημονευθέντος Ἀθανασίου Ζησιμοπούλου.

*  *  *

Ἐπιτραπείτω τέλος τῷ γράφοντι, ὅπως συνυποβάλῃ ᾧδε ἀντίγραφα τῶν ἐν τῷ ἑλληνοαμερικανικῷ Τύπῳ δημοσιευθέντων ἄρθρων περὶ τῆς κατὰ τὴν Συνέλευσιν ταύτην παρουσίας τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἐκπροσώπου (συνημ. 15-25), ὡς καὶ ἀντίγραφα ἀποσταλέντων αὐτῷ σχετικῶν γραμμάτων (συνημ. 26-29).

*  *  *

Καὶ ἐπὶ τούτοις τὴν τιμίαν τε καὶ χαριτόβρυτον δεξιὰν τῆς Ὑμετέρας θεοτιμήτου Κορυφῆς εὐλαβῶς κατασπαζόμενος, τὰς θεοπειθεῖς δ’ Αὐτῆς πατρικὰς εὐχὰς καὶ εὐλογίας ταπεινῶς ἐξαιτούμενος, ὑποδιατελῶ,

ἐν Βενετίᾳ τῇ 20ῇ Αὐγούστου 1994,

[ χειρογράφως:

μετά βαθυτάτου σεβασμοῦ

καί υἱϊκῆς ἀφθίτου εὐγνωμοσύνης,   ]

[ ὑπογραφή ]

( †  ὁ Ἰταλίας Σπυρίδων )