top

Εντιμότατοι Άρχοντες της Βενετίας,
Εντιμότατε κύριε Δήμαρχε και λοιποί,
οι τα πρώτα φέροντες εν τη ωραία και ενδόξω ταύτη πόλει τού Αγίου Μάρκου,

Πολλή η συγκίνησις ημών και βαθεία η ευγνωμοσύνη διά τήν μετά τοσαύτης εγκαρδιότητος και τιμής υποδοχήν τής ημετέρας Μετριότητος και των συνοδευόντων ημάς εις τόν Οίκον υμών και την θαυμασίαν ταύτην αίθουσαν τής εξόχου καλλιτεχνικής εμπνεύσεως. Ευχαριστούμεν θερμώς διά τας ευγενείς προσρήσεις της υμετέρας Εντιμότητος, κύριε Δήμαρχε, καθώς και δια την ευκαιρίαν τής προσωπικής ταύτης κοινωνίας μετά των διακεκριμένων συνεργατών υμών και άλλων προσωπικοτήτων της πόλεως. Παρακαλούμεν πάντας, όπώς δεχθήτε τον ασπασμόν ημών, τάς πατρικάς ευχάς και την Πατριαρχικήν ευλογίαν εφ'υμάς και ολόκληρον τον λαόν της Βενετίας.

Η επίσκεψις του Οικουμενικού Πατριάρχου εις τήν Βενετίαν ευλόγως ερεθίζει την μνήμην και τήν συνείδησιν αυτού τε και άλλων.

Και δι'όσα μεν η μνήμη ανακαλεί χρηστά και ευάρεστα, δόξαν τω Θεώ και ευχαριστίαν ομολογούμεν. Δι'όσα αντιθέτως ατυχή και δυσάρεστα, Παύλον τον Θείον Απόστολον μιμούμενοι και ακολουθούντες, τα οπίσω επιλανθανόμεθα και τοις έμπροσθεν επεκτεινόμεθα (Φιλιπ. 3, 14). Όχι επειδή εδόθη τω Πρωτοθρόνω Πατριάρχη της κατ'Ανατολάς Ορθοδοξίας εξουσία αναδρομικής τινος αφέσεως πλημμελημάτων καί παροραμάτων, διαπραχθέντων εν τη διαδρομή τής Ιστορίας. Αλλ'επειδή ανετέθη αυτώ και παντί πιστεύοντι η διακονία της καταλλαγής (Β΄ Κορ, 5, 18), ής υπέρ ποτε άλλοτε χρείαν έχομεν σήμερον οι πάντες. Και επί πλέον, επειδή η νέα πραγματικότης τής Ευρώπης και ολοκλήρου του κόσμου επιβάλλουν αναθεώρησιν, εάν μή και πλήρη εγκατάλειψιν του τρόπου εκείνου θεάσεως των πραγμάτων, όστις, αναδεικνύων τάς σκιάς του παρελθόντος εις ύψιστον κριτήριον καί μέτρον των πάντων, παγιδεύει την σκέψιν και εγκλωβίζει τό όραμα.

Γνωστόν τυγχάνει, άλλωστε, τοις πάσιν, ότι εν τή καθ'ημάς Ανατολή η μακρά κυριαρχία της Βενετίας είχε και τας φωτεινάς αυτής στιγμάς και τάς δημιουργικάς εξάρσεις. Και εσφράγισε πολυτρόπως τήν φυσιογνωμίαν των τόπων και την συνείδησιν των λαών, οίτινες δεν απέκρυπτον τον θαυμασμόν αυτών δι'όσα έβλεπον ως άξια θαυμασμού. Αναφέρομεν ενδεικτικώς στίχους τινας παλαιού δημώδους ᾂσματος εκ της νήσου Κρήτης, της τόσον στενώς μετά της Βενετίας συνδεομένης, εκκλησιαστικώς δε εις το καθ'ημάς Οικουμενικόν Πατριαρχείον υπαγομένης.

Εις το ποίημα, λοιπόν, τούτο, ο ευλογημένος ποιητής-λαός της Μεγαλονήσου ᾂδει και ταύτα:

Κόρη γαϊτάνιν έπλεκε χρόνους και πέντε μήνες καί δεκαπάντε Σάββατα και δεκαοχτώ Δευτέρες. Μέσα 'πλεκε τον ουρανό, τ'άστρη και το φεγγάρι μέσα 'πλεκε τη θάλασσα, κάτεργα και καράβια, μέσα 'πλεκεν Ανατολή μαζί με τα σεράγια, μέσα 'πλεκε τη Βενετιά μ'ούλα τζη τα παλάτια....

Ούτω πως είδον αι παρελθούσαι γενεαί τάς αντιπαλότητας των σχέσεων και τας συγκλίσεις τών καρδιών αυτών. Ημέτερον κοινόν καθήκον είναι αναμφιβόλως η καλυτέρα δυνατή πλοκή του μέλλοντος τών σχέσεων μεταξύ του λαού της Βενετίας, ο οποίος επαξίως επέπλεξεν υμάς ως Άρχοντας αυτού, και του ημετέρου ποιμνίου, τόσον του εις τας οικείας πατρίδας διαβιούντος, όσον και του εν διασπορά τελούντος καί μάλιστα του εν Βενετία και τοις περιχώροις αυτής ευρισκομένου.

Από της ημετέρας πλευράς δυο τινά επιθυμούμεν όπως εξάρωμεν εν προκειμένω ιδιαιτέρως: την εγκαθίδρυσιν εν Βενετία της ημετέρας Ιεράς Μητροπόλεως της Ιταλίας καί την εν τη πόλει υμών λειτουργίαν του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών.

Η απόφασις ημών, όπως επιλέξωμεν της Βενετίαν ως έδραν της νεοσυστάτου Μητροπόλεως του Οικουμενικού ημών Πατριαρχείου δια την περιοχήν της Ιταλίας υπήρξε φυσική συνέπεια του ιστορικού παρελθόντος. Διότι επί αιώνας όλους η Βενετία εφιλοξένησε μιαν των πλέον ανθηρών Κοινοτήτων της Ελληνορθοδόξου διασποράς καί ελειτούργησε και κατά τούτο ως η κατ'εξοχήν γέφυρα μεταξύ Ανατολής και Δύσεως. Ακριβώς δε τήν γεφυροποιόν ταύτην αποστολήν γνωρίζει και ως ιδιάζουσαν διακονίαν αυτού ο Ιερώτατος Μητροπολίτης Ιταλίας και αγαπητός ημίν εν Xριστώ αδελφός κύριος Σπυρίδων, όστις δια την εκπλήρωσιν της αποστολής ταύτης μεγάλως υπολογίζει εις την συνέχισιν τής ευμενούς διαθέσεως των εκκλησιαστικών, δημοτικών καί λοιπών Αρχών της Βενετίας και του ευγενούς λαού αυτής τόσον προς το πρόσωπον του Επισκόπου, όσον και πρός τόν ιερόν θεσμόν, τον οποίον υπηρετεί, κατ'επέκτασιν δέ καί προς αυτό τούτο το καθ'ημάς Οικουμενικόν Πατριαρχείον.

Όσον αφορά εις το Ελληνικόν Ινστιτούτον, περιοριζόμεθα εις μόνην την επισήμανσιν του γνωστού, άλλωστε, τοις πάσι γεγονότος, ότι δια του πολυτίμου ήδη ερευνητικού και εκδοτικού έργου αυτού έχει αποδείξει πλήρως όχι μόνον την χρησιμότητα, αλλά καί τήν αναγκαιότητα της υπάρξεως και περαιτέρω αναπτύξεως αυτού.

Αποθέτοντες πολλάς ελπίδας δια τε την Ιεράν Μητρόπολιν και δια το Ινστιτούτον εις το προσωπικόν υμών ενδιαφέρον, Εντιμότατε κύριε Δήμαρχε, και τήν συμπάθειαν της πόλεως υμών, προσβλέποντες δε εις περαιτέρω θετικήν ανάπτυξιν των σχέσεων της Βενετίας μετά του καθ'ημάς ελληνορθοδόξου χώρου, μετά τού οποίου συνέδεσεν αυτήν η ιστορία, ευχαριστούμεν καί αύθις δια την θερμήν υποδοχήν και την πλουσίαν φιλοξενίαν και ευχόμεθα πατρικώς, όπως Κύριος ο Θεός φυλάττη υμάς και την πόλιν υμών, πρεσβείαις των Αγίων Μάρκου του Ευαγγελιστού και Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Αμήν!

[ Ψηφιακό αρχείο Ι. Μητροπόλεως Ιταλίας ]