top

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ἰταλίας καί προσφιλέστατε ἐν Xριστῷ ἀδελφέ καί συλλειτουργέ κύριε Σπυρίδων,
Ἠγαπημένα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας ἐξ Ἀμερικῆς,

Θερμότατα εὐχαριστοῦμεν ὑμῖν διά τήν χαράν τῆς ἐπικοινωνίας καί τό δεῖπνον τοῦτο, τό ὁποῖον παραθέτετε πρός τιμήν ἡμῶν. Ἡ ἀγάπη καί ἡ ἀφοσίωσις ὑμῶν πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἠθέλησε νά ἐκδηλωθῇ διά μίαν εἰσέτι φοράν ἐντός ὀλίγων ἡμερῶν καί ἡ Μήτηρ καί τροφός καί ὑμῶν Ἁγία τοῦ Xριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία μετά συγκινήσεως δέχεται τόν νέον τοῦτον ἀσπασμόν ἐκ μέρους τῶν πιστῶν αὐτῆς τέκνων.

Ὡς ἤδη εἴπομεν προηγουμένως ἐν Ρώμῃ, ὑμεῖς εἶσθε ἡ καύχησις ἡμῶν ἐν Xριστῷ, ὑμεῖς ἀποτελεῖτε τό κύριον στήριγμα τοῦ Ἁγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου. Ἡ Ὁμογένεια τῆς Ἀμερικῆς ὑπῆρξεν ὄντως τό πολυτιμώτερον δῶρον, τό ὁποῖον ἐχάρισεν ὁ Κύριος εἰς τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἀκριβῶς κατά τήν ἐποχήν τῆς μεγαλυτέρας δοκιμασίας αὐτοῦ.

Ἐπί μακράν σειράν αἰώνων τό ποίμνιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου εὑρίσκετο κυρίως ἐν Μικρᾷ Ἀσίᾳ καί Βαλκανίοις. Ὅμως ἡ διαδοχική δημιουργία αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν ἐν Βαλκανίοις, τελικῶς δέ καί ἡ ἀποχώρησις τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν ἐκ τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης ἐστέρησαν τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν τῶν ἐγγύς τέκνων αὐτῆς καί κατέλιπον αὐτήν σχεδόν ἄνευ ἐπιτοπίου ποιμνίου.

Τότε ἐχάρησαν οἱ ἐχθροί τῆς Ὀρθοδοξίας· τότε ἔγραψεν εἷς ἐξ αὐτῶν ἐν τῇ Δυτικῇ Εὐρώπῃ, ὅτι ὁ αἰωνόβιος θεσμός ἔσβυσεν, ὅτι κατέστη “σκιά τῆς σκιᾶς” (ombre de l'ombre).

Ἀλλά τότε ἀκριβῶς ἀπέστειλεν ὁ Θεός ἐξ οὐρανῶν τό πνεῦμα Αὐτοῦ καί ἔδωκε νέαν ζωήν εἰς τήν σκιάν. Καί τότε ὁ δικέφαλος ἀετός ἔστη πάλιν ὀρθός καί ὑπερήφανος καί ἐξέτεινε τάς πτέρυγας αὐτοῦ μέχρι τῶν περάτων τῆς οἰκουμένης, διά νά περιλάβῃ κάτωθεν αὐτῶν τά νέα τέκνα, τά ὁποῖα τότε ἐχάρισεν ὁ Θεός εἰς τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν. Τότε ἀκριβῶς, κατά τά ἔτη 1922 ἕως 1924, ἐδημιουργήθησαν αἱ νέαι ἐκκλησιαστικαί ἐπαρχίαι Ἀμερικῆς, Δυτικῆς Εὐρώπης καί Αὐστραλίας· τότε ἀκριβῶς ἐζήτησαν καί ὑπήχθησαν ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἄλλοι Ὀρθόδοξοι λαοί, Φιλλανδοί, Τσέχοι, Ἐσθονοί.

Ἀντί, λοιπόν, τῶν ἀπολεσθεισῶν ἀρχαίων ἐκκλησιαστικῶν ἐπαρχιῶν ἀνέδειξεν ὁ Θεός νέας τοιαύτας ἐν πάσῃ σχεδόν τῇ οἰκουμένῃ, τοιουτοτρόπως δέ τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον προσέλαβε καί διά τοῦτο οἰκουμενικόν χαρακτῆρα. Ἐξ ὅλων δέ τῶν νέων ἐπαρχιῶν μεγίστη καί περιφανεστάτη ὑπῆρξεν εὐθύς ἐξ ἀρχῆς ἡ Ἀρχιεπισκοπή Ἀμερικῆς Βορείου καί Νοτίου, τῆς ὁποίας ἡ σπουδαιότης ἔκτοτε καθίσταται διαρκῶς αὐξάνουσα καί προοδεύουσα.

Δοξάζομεν τόν Θεόν, διότι ἐντός τῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου εὑρίσκεται ἡ μεγάλη αὕτη Ἀρχιεπισκοπή, περιλαμβάνουσα ἐν αὐτῇ τό δυναμικώτερον καί ζωτικότερον μέρος τοῦ παγκοσμίου Ἑλληνισμοῦ. Δικαίως δέ καυχώμεθα δι' ὑμᾶς, τά ἐν Ἀμερικῇ πιστά καί ἀφωσιωμένα τέκνα τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Xριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, διότι ἀποτελεῖτε μίαν ἐκ τῶν ἰσχυροτέρων ἐθνικῶν ὁμάδων ἐν τῇ πολυεθνικῇ χώρᾳ ὑμῶν, ἀσκοῦντος τεραστίαν ἐπίδρασιν εἰς τήν πολιτικήν καί οἰκονομικήν ζωήν αὐτῆς. Οἱ Πρόεδροι τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν ἀλλάζουν, ἀλλ' ἡ ἑλληνική δυναμική παρουσία παραμένει ἀμετάβλητος. Ἡ στενή προσωπική φιλία τοῦ Ἱερωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀμερικῆς κ. Ἰακώβου μετά τοῦ τέως Προέδρου κ. Βush, ἡ βαθεῖα ἐμπιστοσύνη τοῦ νῦν Προέδρου πρός τόν υἱόν ἑνός ἑλληνοαμερικανοῦ ἱερέως, ἡ παρ' ὀλίγον ἀνάδειξις εἰς τό Προεδρικόν ἀξίωμα τοῦ ὁμαίμονος Κυβερνήτου τῆς Μασσαχουσέτης, πάντα ταῦτα ἀποκαλύπτουν τό μέγεθος τῆς ἐπιρροῆς ὑμῶν τῶν ἑλληνοαμερικανῶν εἰς τά ἀνώτατα ἐπίπεδα τῆς Ἀμερικανικῆς ἐξουσίας. Ἐκ τούτου δ' ἀπέρρευσαν καί αἱ καταπληκτικαί τιμαί, αἱ ἀποδοθεῖσαι ὑπό τῆς Ἀμερικανικῆς Κυβερνήσεως, τῆς Γερουσίας καί τῆς Βουλῆς, αἱ εἰς τόν ὑπέρτατον πνευματικόν ἡγέτην τῶν Ἑλληνοαμερικανῶν, τόν ἀείμνηστον καί ἀλησμόνητον προκάτοχον ἡμῶν Πατριάρχην Δημήτριον κατά τήν ἐπίσκεψιν αὐτοῦ εἰς Ἀμερικήν.

Xαίρει, λοιπόν, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον διά τήν ὑψηλήν θέσιν ὑμῶν ἐν τῇ Ἀμερικανικῇ κοινωνίᾳ καί διά τάς ἐπιδόσεις καί προόδους ὑμῶν εἰς ὅλους τούς τομεῖς, καυχᾶται δέ δικαίως ὅπως καυχῶνται πάντοτε αἱ μητέρες διά τάς ἐπιτυχίας τῶν τέκνων αὐτῶν.

Ὅμως σήμερον, εὑρισκόμενοι ἐν τῇ θρυλικῇ πόλει τοῦ Ἁγίου Μάρκου, τῇ ἄλλοτε βασιλίσσῃ τῶν θαλασσῶν, δέν δυνάμεθα νά λησμονήσωμεν ὅτι πρό τινων αἰώνων τήν πρώτην θέσι μεταξύ τῶν κοινοτήτων τοῦ ἀποδήμου Ἑλληνισμοῦ κατεῖχεν ἡ ἐνταῦθα πλουσία καί πολυάνθρωπος καί εἰς πολλά πρωτοπόρος Ἑλληνική κοινότης. Ἐν τῇ λαμπρᾷ ταύτῃ πόλει, τῇ ἄλλοτε ναυτικῇ καί ἐμπορικῇ πρωτευούσῃ τῆς Εὐρώπης, τῆς ὁποίας ἡ δόξα ἐνέπνευσεν ὡρισμένα πασίγνωστα ἀριστουργήματα τοῦ Shakespeare, οἱ ἐνταῦθα ἕλληνες ἵδρυσαν τά πρῶτα ἑλληνικά τυπογραφεῖα, ἐνταῦθα ἥδρευεν ἡ μοναδική τότε ἐν Δυτικῇ Εὐρώπῃ ἐκκλησιαστική Μητρόπολις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἐνταῦθα ἐλειτούργησαν τά καλλίτερα ἐκπαιδευτικά Ἱδρύματα τοῦ τότε Ἑλληνισμοῦ, τό Ἑλληνικόν Γυμνάσιον τῆς Βενετίας καί κατόπιν τό Φλαγγινιανόν Φροντιστήριον. Ἐξ ἄλλου μέχρι σήμερον οἱ λεγόμενοι “Κῆποι τῶν Παπαδοπούλων” (Giardini di Papadopoli) διατηροῦν εἰς τήν μνήμη τῶν Βενετῶν τόν παροιμιώδη πλοῦτον μιᾶς ἐνταῦθα Ἑλληνικῆς οἰκογενείας.

Οἱ Ἕλληνες τῆς Βενετίας θά ἡδύναντο ἀπό πολλῶν ἀπόψεων νά παραβληθοῦν πρός τούς σημερινούς Ἕλληνας τῆς Ἀμερικῆς.

Καί ὅμως ἀπέμειναν ἐξ ἐκείνων μόνον ἔνδοξοι ἀναμνήσεις καί ὀλίγα ὑλικά κατάλοιπα, ὅπως εἶναι ὁ λαμπρός Ναός τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου καί οἱ καλλιτεχνικοί θησαυροί τοῦ “Ἑλληνικοῦ Ἰνστιτούτου”.

Βεβαίως δέν χρειάζεται νά θρηνήσωμεν σήμερον διά τήν διάλυσιν τῆς ἄλλοτε περιφανοῦς Ὀρθοδόξου Ἑλληνικῆς Κοινότητος τῆς Βενετίας. Γνωρίζομεν ὅλοι, ὅτι ἐν τῇ ροῇ τῆς ἱστορίας πολυάριθμοι ἀνθηραί ἑστίαι τοῦ Ἑλληνισμοῦ παρήκμασαν ἤ ἐξηφανίσθησαν, ἀντ'ἐκείνων ὅμως ἀνεδείχθησαν πολυάριθμοι ἄλλαι νεώτεραι.

Ὅμως ὑπάρχει μία τοιαύτῃ αἰωνόβιος ἐστία, ἡ ὁποία ἀληθῶς εἶναι μοναδική καί ἀναντικατάστατος καί διά τοῦτο δέν πρέπει νά ἀφεθῇ νά ἐξαφανισθῇ. Εἶναι ἡ ἱστορική Καθέδρα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, εἶναι τό ἱερόν κέντρον τῆς παγκοσμίου Ὀρθοδοξίας.

Ὅλοι γνωρίζετε ὅτι τό ἐν τῇ πόλει ἡμῶν Ὀρθόδοξον ποίμνιον φθίνει διαρκῶς. Ἡ Ἁγία τοῦ Xριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, ἡ πνευματική μήτηρ ὄχι μόνον τῶν Ἑλλήνων, ἀλλά καί ὅλων τῶν ἄλλων λαῶν, τούς ὁποίους αὕτη ἐγέννησεν ἐν Xριστῷ διά τοῦ βαπτίσματος εἴτε ἐκράτησεν ἐπί αἰῶνας ἐν τῇ γνησίᾳ χριστιανικῇ πίστει, ἡ Μήτηρ τῶν ἐκατοντάδων ἑκατομμυρίων Ὀρθοδόξων τῆς Οἰκουμένης, κινδυνεύει νά ἀπομείνῃ ἄνευ τέκνων ἐν τῇ ἱστορικῇ αὐτῆς Καθέδρᾳ.

Θά ἀφεθῇ νά σβύσῃ τό ἐν τῇ πόλει ἡμῶν “μικρόν ποίμνιον” (Λουκ. 12, 32), ὅπως συνερικνώθη ἡ Ὀρθόδοξος Ἑλληνική Κοινότης;

Ὄχι! Διότι ὁ Θεός δέν ἐγκαταλείπει τό θεοστήρικτον Κέντρον τῆς Ὀρθοδόξίας, ὅπως δέν τό ἐγκατέλιπε κατά τάς πολλάς δοκιμασίας τοῦ παρελθόντος. Αὐτός ἐνεργεῖ μυστικῶς ἐντός τῆς ἀνθρωπίνης ἱστορίας καί τελικῶς ἀνατρέπει τάς προβλέψεις τῶν ἀνθρώπων.

Πιστεύομεν ὅτι ἡ πορεία πρός ἕνα κόσμον ἄνευ κρατικῶν συνόρων, τόν ὁποῖον θέλει ὁ θεός τῆς εἰρήνης, καί τοῦ ὁποίου ἡ Εὐρωπαϊκή Ἔνωσις ἀποτελεῖ τό ὑπαρκτόν πρότυπον, θά ἀνατρέψῃ τάς δυσμενεῖς συνθήκας, αἱ ὁποῖαι ἐπέφερον τήν παρακμήν τοῦ ἐν τῇ Πόλει ποιμνίου ἡμῶν, καί θά ἐπιτρέψῃ τήν ἐπιστροφήν τῶν τέκνων εἰς τήν οἰκίαν τῆς Μητρός αὐτῶν.

Τοῦτο ἀποτελεῖ ἕνα ἐπί πλέον λόγον νά ὑποστηρίζωμεν ἐνθέρμως τήν Εὐρωπαϊκήν ἐνοποίησιν καί νά εὐχώμεθα ὁλοψύχως ὅπως ἡ Εὐρωπαϊκή Ἔνωσις ἐπεκταθῇ πρός Ἀνατολάς, ὧστε νά περιλάβῃ ἐντός αὐτῆς καί τήν Τουρκίαν. Οἱαδήποτε προβλήματα καί ἄν ὑπάρχουν, ὀφείλει ὁ Δυτικός κόσμος νά ἀνταποκριθῇ θετικῶς εἰς τόν σημερινόν εὐρωπαϊκόν προσανατολισμόν τῆς μεγάλης πλειοψηφίας τοῦ Τουρκικοῦ λαοῦ. Ὅσοι ἐπιμένουν νά παρεμποδίζουν τήν Τουρκικήν προσέγγισιν πρός τήν Εὐρώπην, ὄχι μόνον δέν ἐπιλύουν τά ὑπάρχοντα προβλήματα, ἀλλά συντελοῦν εἰς τήν στροφήν μεγάλων λαϊκῶν μαζῶν πρός τήν ἀντιευρωπαϊκήν ἐξτρεμιστικήν ἰδεολογίαν τοῦ Ἰσλαμικοῦ Φονταμενταλισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἤδη πολλά προβλήματα δημιουργεῖ εἰς πολλάς περιοχάς τῆς γῆς. Πρέπει νά κατανοηθῇ ὅτι ἡ ἐνίσχυσις τοῦ τοιούτου ρεύματος ἐν τῇ Τουρκίᾳ ἀποτελεῖ κίνδυνον, ὁ ὁποῖος κατά πολύ ὑπερβαίνει τά ὅρια τῆς Τουρκίας καί βεβαίως θά πλήξῃ ἀμέσως τούς ἀμέσους γείτονας αὐτῆς.

Πιστεύομεν ὅτι ὑμεῖς, τά ἐν Ἀμερικῇ πιστά τέκνα τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, δύνασθε νά ἀντιληφθῆτε καλῶς, ὁποίαν εἰδικήν σημασίαν διά τήν Μητέρα ὑμῶν ἔχει τό ζήτημα τοῦτο. Προτρεπόμεθα, λοιπόν, πατρικῶς ὑμᾶς νά διαφωτίζετε καταλλήλως ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν τήν δυνατότητα νά διαφωτίσουν ἐν συνεχείᾳ ἄλλους δυναμένους νά ἐπιδράσουν εἰς τήν ἐξέλιξιν τῶν πραγμάτων.

Πέραν τούτων βεβαίως ἀποθέτομεν τάς ἐλπίδας ἡμῶν εἰς τόν Θεόν, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνον θέλει τήν ἐνότητα καί εἰρήνην τῶν λαῶν, ἀλλά καί μόνος Αὐτός δύναται νά ἐπιλύσῃ τά ὑπάρχοντα προβλήματα. Ὅταν δέ τά παρεμβαλλόμενα ἐμπόδια φαίνωνται ἀνυπέρβλητα, δέν ἀπελπιζόμεθα, γνωρίζοντες ὅτι “τά ἀδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ ἐστιν” (Λουκ. 18, 27).

[ Ψηφιακό αρχείο Ι. Μητροπόλεως Ιταλίας ]