top

η Πρωϊνὴ - 18 Ιουνίου 1996

Εθνάρχη χρειάζεται η Ομογένεια, τονίζει ο Ιάκωβος

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.- "Ο επόμενος αρχιεπίσκοπος, όποιος κι αν εκλεγεί, πρέπει να έχει την πεποίθηση ότι είναι επίσης εθνάρχης. Δηλαδή ότι υπηρετεί και την Εκκλησία και τους Έλληνες, ότι δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αγνοεί το δικαιολογημένο ενδιαφέρον της ελληνικής κυβέρνησης και της ελληνοαμερικανικής κοινότητας".

Σαφής ήταν ο αρχιεπίσκοπος Βορείου και Νοτίου Αμερικής, κ. Ιάκωβος, σε ότι αφορά τα προσόντα που πρέπει να έχει ο διάδοχός του, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην αγγλόφωνη εφημερίδα μας "The GreekAmerican" και η οποία θα δημοσιευθεί στο ειδικό ένθετο που ετοιμάζει η εφημερίδα μας με την ευκαιρία του κληρικολαϊκού συνεδρίου στη Νέα Υόρκη, στο τέλος Ιουνίου.

Εκκλησιαστικοί κύκλοι που γνωρίζουν το περιεχόμενο της συνομιλίας μας με τον Αρχιεπίσκοπο, εκτιμούν πως ο εκκλησιαστικός ηγέτης της Ομογένειας στέλνει άμεσα κατηγορηματικά μήνυμα στο Φανάρι και προειδοποιεί για την επιλογή του διαδόχου του.

0 αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος

0 κ. Ιάκωβος παρατήρησε επίσης ότι σε όλες τις περιπτώσεις, αναφορικά με τους προκατόχους του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο πάντοτε ήρθε σε συνεννόηση με τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις, στη βάση του σκεπτικού, ότι το πρόσωπο που θα επιλεγόταν για τη θέση του αρχιεπισκόπου θα έπρεπε να υπηρετήσει τόσο τις θρησκευτικές όσο και τις εθνικές ανάγκες της Ομογένειας. Αναφέρθηκε ακόμη, στον "αγώνα" του τότε οικουμενικού πατριάρχη Αθηναγόρα, να πείσει την ελληνική κυβέρνηση ότι η Ομογένεια είχε ανάγκη από έναν αρχιεπίσκοπο που να είναι μορφωμένος και να έχει υπηρετήσει στις ΗΠΑ. Τελικά πέρασε η άποψη του πατριάρχη Αθηναγόρα και επιλέχτηκε ο αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος, παρά το γεγονός, όπως ο ίδιος είπε στη συνέντευξη, ότι ο τότε βασιλιάς Παύλος ήθελε να στείλει στις ΗΠΑ τον ιερέα των ανακτόρων Ιερώνυμο.

Παραδέχτηκε ωστόσο ότι "το θέμα βρίσκεται στην απόλυτη δικαιοδοσία του Πατριαρχείου" αναγνωρίζοντας έτσι όχι μόνο τα δικαιώματα του Φαναρίου αλλά και τις ευθύνες που συνεπάγεται αυτή η δυνατότητα. Σε ερώτηση αναφορικά με τις ικανότητες που πρέπει να έχει ο νέος επικεφαλής της Εκκλησίας των Αμερικών, όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα σήμερα, ο αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος απάντησε με μία έμμεση προειδοποίηση προς το Φανάρι, λέγοντας ότι από τις επισκέψεις των Αρχόντων και τις απόψεις που εξέφρασαν "το Πατριαρχείο γνωρίζει τί περιμένει η ελληνοαμερικανική κοινότητα από τον νέο αρχιεπίσκοπο. Ο ίδιος δε, θα επιθυμούσε να τον διαδεχθεί ένας "νέος, πιο ικανός, πιο μορφωμένος, πιο ποιμαντικός αρχιεπίσκοπος" ο οποίος να έχει ως στόχο του τη διαφύλαξη της ενότητας στην εδώ Εκκλησία.

Αυτή την ενότητα άλλωστε, θεωρεί ο κ. Ιάκωβος ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της 37άχρονης θητείας του, απαντώντας σε σχετική ερώτησή της συνεργάτιδάς μας. Είναι δε, παράλληλα, και ο μεγαλύτερος φόβος του, ενώ στέλνοντας κι άλλη μία έμμεση προειδοποίηση σε όλες τις κατευθύνσεις είπε πως "δε θα ήθελα καν να σκεφτώ ότι η ενότητα της Αρχιεπισκοπής μπορεί να απειληθεί κάποια μέρα, γιατί αυτό θα ήταν η αρχή του τέλους". Σε ερώτηση για το πού επισημαίνει την απειλή ενός τέτοιου ενδεχομένου, απάντησε ότι περίπου το 75% των Γάμων είναι πλέον μικτοί. "Εάν η Εκκλησία δε στρέψει το ενδιαφέρον της στη διατήρηση ή προστασία αυτών των μικτών Γάμων, θα διαλυθεί", ανέφερε για να προσθέσει, πάλι δείχνοντας το Φανάρι προφανώς, ότι "οι νέοι που γεννήθηκαν εδώ πιστεύουν επίσης ότι η θρησκεία πρέπει να προσαρμοστεί, δεν μπορεί να μεταμοσχευθεί από τυφλές δυνάμεις στη ζωή των αμερικανογεννημένων". Είπε επίσης ότι από την πρώτη κιόλας χρονιά της θητείας του, οι γονείς του επιστούσαν την προσοχή λέγοντας πως τα παιδιά τους "χάνονται την ημέρα που μπαίνουν στο πανεπιστήμιο". Προειδοποιεί επίσης ότι "εάν δε σκεφτούμε σοβαρά την περαιτέρω εκπαίδευση και θέματα πίστης για τους νέους, θα έχουμε μεγαλύτερες απώλειες". Κι ενώ δηλώνει πως "είμαστε ακόμη μιά ενωμένη Εκκλησία", σπεύδει να παρατηρήσει πως "υπάρχει ο φόβος ότι η ενότητα θα είναι μόνο μιά ανάμνηση".

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΣΗΜΕΡΑ

Σε ερώτηση της συνεργάτιδάς μας για το τί έχει κάνει η Εκκλησία μέχρι σήμερα προκειμένου να αντιμετωπίσει το συγκεκριμένο πρόβλημα είπε ότι χρειάζεται συνεχής επικοινωνία με τον κόσμο κι ότι ο ίδιος λυπάται που από τη θέση του αρχιεπισκόπου δεν είχε την ίδια δυνατότητα, όπως τότε που ήταν ιερέας, να έρχεται σε άμεση επαφή με τον πολύ κόσμο. Ανέφερε επίσης, ότι με την έκδοση διαφόρων φυλλαδίων σε τακτική βάση ή με σεμινάρια ορθόδοξης Πίστης για τους συζύγους που προέρχονται από άλλα Δόγματα ή Θρησκείες, η Αρχιεπισκοπή προσπαθεί να δημιουργήσει μία σταθερή γέφυρα επικοινωνίας.

Ωστόσο πιστεύει όι·ι σήμερα τα πράγματα είναι καλύτερα για την ελληνοαμερικανική κοινότητα, από ό,τι πριν 40 χρόνια, όταν ελάχιστοι γνώριζαν τη σύγχρονη Ελλάδα, ή πολύ περισσότερο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Την περίοδο του ελληνοϊταλικού πολέμου, το 40% των Αμερικανών δε γνώριζαν τίποτε για τη σύγχρονη Ελλάδα. Όταν είχε έρθει σε επαφή για πρώτη φορά με την αμερικανική κυβέρνηση, προκειμένου να συζητήσει τις διώξεις του τουρκικού παρακράτους εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο κ. Τζορτζ ΜακΜπάντι (George McBundy), σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του προέδρου Κένεντι, ρώτησε τον Αρχιεπίσκοπο, τί είναι το Πατριαρχείο και ποιός είναι ο Πατριάρχης! "Αισθάνθηκα τόσο προσβεβλημένος, πληγωμένος, από τέτοια άγνοια, που είναι χειρότερη από μίσος. Σήμερα, δε λέω ότι όλοι το γνωρίζουν, αλλά ο όρος Ελληνορθόδοξος είναι ευρύτερα γνωστός. Μπορεί να υπάρχει ένα 40% που δε γνωρίζει κάτι για την Ελλάδα, αλλά το 60% ξέρει κι αυτό είναι μεγάλη διαφορά". Αναφορικά με τις κατηγορίες που του επισυνάπτονται για την υπερβολική ενασχόλησή του με την πολιτική, απάντησε ότι "η Εκκλησία δεν είναι μία διαστημική υπηρεσία. Είμαστε η Εκκλησία του λαού. Χωρίς ανθρώπους η Εκκλησία θα είναι αδειανή. Οι άνθρωποι έχουν τις προτιμήσεις τους στα πολιτικά". Είπε επίσης ότι δε θεωρεί πολιτική δράση τη συμμετοχή του σε προσπάθειες όπως η διοργάνωση εκστρατείας συλλογής χρημάτων για τα 2.000 ορφανά της Κύπρου, ούτε την παρότρυνσή του για διαμαρτυρίες στην πολιτική δύο μέτρων και σταθμών της Ουάσινγκτον αναφορικά με την Ελλάδα και Τουρκία. "Πιστεύω στην ιδιαιτερότητα του κάθε ανθρώπου, στα ανθρώπινα δικαιώματα και στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Εάν αυτά τα 3 θεωρούνται πολιτικά, τότε ναί, ανακατεύομαι στην πολιτική. Αλλά δε θα εγκαταλείψω τους ανθρώπους ή δε θα παραλείψω να τους υπερασπιστώ όταν το χρειάζονται", είπε χαρακτηριστικά.

Σε σχέση με τις κριτικές που είχε δεχτεί, ακόμη κι από μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, επειδή είχε συμβαδίσει με τον αείμνηστο π. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στη Σέλμα, είπε ότι δε θα συγχωρούσε ποτέ στον εαυτό του εάν είχε φοβηθεί στην πιο ελεύθερη χώρα του Κόσμου. Παρατήρησε επίσης ότι ο ίδιος ήρθε στις ΗΠΑ από την Τουρκία, όπου δεν είχε ούτε πολιτικά ούτε ανθρώπινα δικαιώματα.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αναφορικά με επιφυλάξεις που είχε σε κάποια φάση της ζωής του για το αν θα έπρεπε να γίνει κληρικός, απάντησε ότι άρχισε να αναρωτιέται σοβαρά όταν τον συνέλαβαν στην Ίμβρο οι τουρκικές αρχές και "παραδέχτηκα πως προσπαθούσα να ελληνοποιήσω τους συμπατριώτες μου''. Οι αμφιβολίες διήρκεσαν μέχρι τις 11 Νοεμβρίου του 1934, όταν είδε στον ύπνο του τον Ιησού, που του έγνεψε με το δάχτυλό Του. "Αυτό ήταν το καθοριστικό σημείο στην οριστική απόφασή μου να απαντήσω θετικά στο κάλεσμα".

Όσον αφορά τον ερχομό του στις ΗΠΑ, ο αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος είπε ότι δεν ήταν απλή τύχη το ότι έφτασε εδώ. Επειδή ήταν δύσκολο να μείνει στην Τουρκία, έγραψε σε κάποιον συμμαθητή του από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, που ζούσε στο Σικάγο, για το αν θα ήταν "λογικό" να φύγει από την Τουρκία. Ο φίλος του απάντησε θετικά, κι έτσι, ύστερα από μία όχι εύκολη διαδικασία, χάρη και σε ένα ειδικό ταμείο υποτροφιών που είχε ιδρύσει ο τότε αρχιεπίσκοπος Αθηναγόρας, στο όνομα του τότε Πατριάρχη Βενιαμίν, ήρθε στις ΗΠΑ. Χρειάστηκε να γράψει ο ίδιος απευθείας στον αρχιεπ. Αθηναγόρα για να λάβει την τελική πρόσκληση μαζί με τη θέση του αρχιδιάκονου παρά τω Αρχιεπισκόπω.

[ η Πρωϊνὴ - 18 Ιουνίου 1996 - σσ. 1 και 4 ]