top

Ἀρ. Πρωτ. 283/96

Τῇ Αὐτοῦ Θειοτάτῃ Παναγιότητι
τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ
κυρίῳ μοι κυρίῳ Βαρθολομαίῳ,

προσκυνητῶς.

Παναγιώτατε καί Θειότατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Τῷ Μεγάλῳ Σαββάτῳ, 13ῃ Ἀπριλίου ἐ. ἔ., ὁ εὐλαβῶς ὑποσημειούμενος ἐδέχθη τὴν ἐπίσκεψιν τοῦ ἐξοχωτάτου κ. Γεωργίου Χριστογιάννη, Πρέσβεως τῆς Ἑλλάδος παρὰ τῷ Βατικανῷ, ἐπὶ τῇ συμπληρώσει τῆς ἐν Ρώμῃ θητείας τούτου καὶ τῇ λόγῳ ἡλικίας ἀποχωρήσει αὐτοῦ τῆς ἐνεργοῦ διπλωματικῆς ὑπηρεσίας.

Κατὰ τὴν διεξαχθεῖσαν ἐπὶ τῇ ἐπισκέψει ταύτῃ συζήτησιν ἐγένετο ἐκ μέρους τοῦ κ. Πρέσβεως ἐκτενὴς εἰς θέματα ἐκκλησιαστικοῦ χαρακτῆρος ἀναφορὰ, ἐνδεικτικὴ τῶν διαφερόντων αὐτοῦ, ἐνδεχομένως δὲ καὶ τῶν προϊσταμένων αὐτοῦ Ἀρχῶν.

Οὕτως, ὁ ὡς ἄνω Πρέσβυς ἔθιξε τὰ ἀκόλουθα θέματα : α) Σχέσεις μεταξὺ Ἱ. Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Ἑλλαδικῶν Ἀρχῶν· β) Ἐπίσημος ἀναγνώρισις τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Ἰταλίας ὑπὸ τῆς Ἰταλικῆς Πολιτείας· γ) Ἡ “ἀντιδραστική” στάσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἔναντι τοῦ Βατικανοῦ· δ) Ἀναγνώρισις τοῦ νομικοῦ καθεστῶτος καὶ τοῦ ἱστορικοῦ ρόλου τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Εὐρώπης ἐκ μέρους τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως· ε) Ἡ “συγκαταβατική” στάσις τοῦ Βατικανοῦ ἔναντι τῆς Ἑλλάδος· καὶ ς) τὸ Ἐσθονικὸν ἐκκλησιαστικὸν πρόβλημα.

*  *  *

Ἐπὶ τὸ ἀναλυτικώτερον σημειοῦνται τἀκόλουθα ἐφ’ ἑνὸς ἑκάστου τῶν θιγέντων θεμάτων :

α) Σχέσεις μεταξὺ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Ἑλλαδικῶν Ἀρχῶν

Ἐρωτήσαντος τοῦ Πρέσβεως, ἐὰν ἐσημειώθη ποιά τις πρόοδος ἐν τῷ διαλόγῳ τῆς Ἱ. Μητροπόλεως μετὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος, ὁ Μητροπολίτης ἀπήντησεν ὅτι δυστυχῶς, παρὰ τὰς ἐπανειλημμένας συναντήσεις τοῦ Μητροπολίτου μεθ’ ὑφυπουργῶν καὶ ἄλλων παραγόντων τοῦ Ὑπουργείου, ἀλλὰ καὶ παρὰ τὰς θετικωτάτας εἰσηγήσεις τοῦ νῦν ἐν Ἰταλίᾳ Πρέσβεως τῆς Ἑλλάδος κ. Εὐαγγέλου Φραγκούλη, δὲν κατέστη δυνατὴ ἡ ἐπίλυσις οὔτε ἑνὸς ἐκ τῶν πολλῶν ζητημάτων, ἅτινα εἶχον γραπτῶς τε καὶ προφορικῶς τεθῆ ὑπ’ ὄψιν τοῦ Ὑπουργείου τούτου ἐν καιρῷ. Ἐξήγησε πρὸς τούτοις ὁ Μητροπολίτης, ὅτι δὲν προβλέπεται βελτίωσίς τις πρὸ τοῦ τέλους τοῦ ἔτους τοὐλάχιστον, ὁπότε καὶ θέλει ἀποχωρήσει τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας ὁ Γενικὸς Γραμματεὺς τοῦ Ὑπουργείου, ἐξοχώτατος Πρέσβυς κ. Κωνσταντῖνος Γεωργίου.

Τοῦ συνομιλητοῦ ἐκφράσαντος τὴν ἀπορίαν αὐτοῦ σχετικῶς πρὸς τὴν συσχέτισιν τῶν ἐν Ἰταλίᾳ ἐκκλησιαστικῶν προβλημάτων πρὸς τὸ πρόσωπον τοῦ εἰρημένου φίλου αὐτοῦ Γενικοῦ Γραμματέως, ὁ Μητροπολίτης παρέσχε τῷ συνομιλητῇ αὐτοῦ τὴν “ἐμπιστευτικήν” πληροφορίαν, ὅτι ὑπάρχουσιν ἤδη οὐκ ὀλίγα στοιχεῖα περὶ τῆς διασυνδέσεως τοῦ κατὰ μῆνα ἰδιωτικῶς ἐρχομένου εἰς Ἰταλίαν Γενικοῦ Γραμματέως πρὸς τοὺς πρωτοστατήσαντας κατὰ τὴν πρὸ μηνῶν καταβληθεῖσαν προσπάθειαν δημιουργίας ἐκρύθμου ἐκκλησιαστικῆς καταστάσεως ἐν Ρώμῃ, ἀλλ’ ἔτι καὶ πρὸς τοὺς δημοσιογραφήσαντας κατὰ τῆς πραγματοποιήσεως τῆς ἐπισήμου Πατριαρχικῆς ἐπισκέψεως πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος.

β) Ἐπίσημος ἀναγνώρισις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὑπὸ τῆς Ἰταλικῆς Πολιτείας

Ζητήσαντος τοῦ Πρέσβεως ὅπως ἐνημερωθῇ ἐπὶ τοῦ θέματος τῆς ἀναγνωρίσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὑπὸ τῆς Ἰταλικῆς Πολιτείας, ὁ Μητροπολίτης ἐθεώρησε σκόπιμον ὅπως ἐπαναλάβῃ τὴν παγίαν ἐν παρομοίαις περιπτώσεσι θέσιν τῆς Μητροπόλεως, καθ’ ἣν “τὸ ὅλον θέμα εὑρίσκεται εἰσέτι ὑπὸ μελέτην”, καθότι “διὰ τῆς τυχὸν ἐπιδιωχθησομένης ἀναγνωρίσεως θέλουσιν αὐξηθῆ αἱ ἔναντι τοῦ Κράτους ὑποχρεώσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἐνῷ εἶναι ἀμφισβητήσιμα τὰ ἐκ τῆς ἀναγνωρίσεως ταύτης συγκεκριμένα ὠφελήματα”.

Σημειωθήτω ἐνταῦθα, ὅτι κατὰ τὸ παρελθὸν ἡ ἐν Ρώμῃ καὶ ὑπὸ τὸν τότε Πρέσβυν κ. Κωνσταντῖνον Γεωργίου Πρεσβεία τῆς Ἑλλάδος ἐζήτησεν ἐπανειλημμένως παρὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν τῆς Ἰταλίας ὅπως πληροφορηθῇ περὶ τοῦ θέματος τῆς ἐν λόγῳ ἀναγνωρίσεως, τουθ’ ὅπερ καὶ ἠνώχλει ἰδιαιτέρως τοὺς ἐν τῷ Ὑπουργείῳ τούτῳ ἁρμοδίους.

Ἐσχάτως καταβάλλουσιν ἐπιμόνους προσπαθείας ὅπως πληροφορηθῶσι περὶ τῆς ἀναγνωρίσεως ταύτης, τόσῳ παρὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν ὅσῳ καὶ παρὰ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, καὶ οἱ μετὰ τοῦ ὡς ἄνω Γενικοῦ Γραμματέως διασυνδεόμενοι ἰθύντορες τῆς ἐν Τεργέστῃ Ἑλληνορθοδόξου ἡμῶν Κοινότητος, ἐν οἷς καὶ ὁ Ἱερατικῶς αὐτῆς Προϊστάμενος, χρησιμοποιοῦντες πρὸς τοῦτο τὸν ἐν τῷ αὐτόθι πανεπιστημίῳ καθηγητὴν τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου καὶ ἐν Παδούῃ δικηγοροῦντα κ. Agostino Giacomazzo.

γ) “Ἀντιδραστική” στάσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἔναντι τοῦ Βατικανοῦ

Ὁ συνομιλητὴς ἀνέφερε τὰς ὅλως ἀρνητικὰς συνεπείας, ἃς ἔχει ἐπὶ τῆς ἔναντι τοῦ Βατικανοῦ ἀλλὰ καὶ ἐπὶ τῆς ἐν γένει ἐξωτερικῆς πολιτικῆς τῆς Ἑλλάδος, ἡ ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος τηρουμένη “ἀντιδραστική” στάσις ἐν θέμασιν ἀφορῶσιν εἰς τὸ Βατικανόν.

δ) Ἀναγνώρισις Ἐκκλησιῶν τῆς Εὐρώπης ἐκ μέρους τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως

Ὁ Πρέσβυς ἐνημέρωσε τὸν γράφοντα ἐπὶ τῆς πρωτοβουλίᾳ τοῦ Βατικανοῦ τροποποιήσεως ἄρθρων τινῶν τῆς λεγομένης Εὐρωπαϊκῆς Συνθήκης, δι’ ὧν θέλει ἀναγνώρισθῆ ὑπὸ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως τὸ νομικὸν καθεστὼς τῶν ἐν τῇ ἠπείρῳ ταύτῃ Ἐκκλησιῶν, καθὼς καὶ ὁ ἱστορικὸς τούτων ρόλος ἐν τῇ διαμορφώσει τῆς “κοινῆς πολιτιστικῆς κληρονομίας τῶν εὐρωπαϊκῶν λαῶν” (βλ. συνημμένον ὑπ’ ἀριθ. 1).

ε) “Συγκαταβατικότης” τοῦ Βατικανοῦ ἔναντι τῆς Ἑλλάδος

Κατὰ τὸν Πρέσβυν κ. Χριστογιάννην, ἡ Πρεσβεία τῆς Ἑλλάδος παρὰ τῷ Βατικανῷ κατώρθωσε κατὰ τὰ τελευταῖα ἔτη ὅπως καταλλήλως διαφωτίσῃ τοὺς ἐν τῷ Βατικανῷ ἁρμοδίους περὶ τῶν ἐθνικῶν προβλημάτων τῆς Ἑλλάδος καὶ τῆς ὀρθότητος τῶν θέσεων αὐτῆς.

Ἀπόδειξις τῆς ἐπιτυχίας ταύτης, κατὰ τὸν συνομιλητήν, ἀποτελεῖ ἡ ἀλλαγὴ τῆς στάσεως τοῦ ἐν ἀρχῇ δυσμενῶς ἔναντι τῆς Ἑλλάδος διακειμένου Σεβ. Καρδιναλίου κ. Angelo Sodano, Γραμματέως τοῦ Κράτους, καταφαινομένη καὶ διὰ τῆς ἀποδοχῆς ἢ καὶ ὑποστηρίξεως τῆς ἑλλαδικῆς θέσεως ἐν τῷ θέματι τῆς ὀνομασίας τῆς Πρῴην Γιουγκοσλαβικῆς Δημοκρατίας τῆς Μακεδονίας.

ς) Ἐσθονικὸν ἐκκλησιαστικὸν πρόβλημα

Ὁ συνομιλητὴς Πρέσβυς ἐξέφρασε τὴν λύπην αὐτοῦ ἐπὶ τῇ τροπῇ ἣν ἔλαβε τὸ ἐν Ἐσθονίᾳ ἐκκλησιαστικὸν πρόβλημα, ὑπογραμμίσας ὅτι ἐν ἰδιαιτέρᾳ μετὰ τῆς Ὑμετέρας σεπτῆς Κορυφῆς συνομιλία εἶχε προβλέψει ποιάν τινα παρομοίαν ἐξέλιξιν. Πρὸς τούτοις, περιῆλθεν ἐξ ἐγκύρων πηγῶν τῇ Ἱ. Μητροπόλει ἡ εἴδησις, καθ’ ἣν ὁ Πρέσβυς οὗτος ἐπανελάμβανε τελευταίως ἐν ποικίλαις αὐτοῦ συζητήσεσιν, ὅτι “ὁ Ἀλέξιος ἔχει δίκαιο” καὶ ὅτι ὄντως “παραβιάσθηκαν τὰ δικαιώματα τῶν ρώσσων”.

*  *  *

Καὶ ἐπὶ τούτοις τὴν τιμίαν τε καὶ χαριτόβρυτον δεξιὰν τῆς Ὑμετέρας θεοτιμήτου Κορυφῆς εὐλαβῶς κατασπαζόμενος, τὰς θεοπειθεῖς δ’ Αὐτῆς πατρικὰς εὐχὰς καὶ εὐλογίας ταπεινῶς ἐξαιτούμενος, ὑποδιατελῶ,

ἐν Βενετίᾳ τῇ 26ῃ Μαΐου 1996,

[ χειρογράφως:

μετά βαθυτάτου σεβασμού

και υιϊκής αφθίτου ευγνωμοσύνης,   ]

[ υπογραφή ]

( †  ο Ιταλίας Σπυρίδων )