top

Αρ. Πρωτ. 287/96

Τῇ Αὐτοῦ Θειοτάτῃ Παναγιότητι
τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριάρχῃ
κυρίῳ μοι κυρίῳ Βαρθολομαίῳ,

προσκυνητῶς.

Παναγιώτατε καί θειότατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Καθηκόντως ὑποβάλλω τῇ Ὑμετέρᾳ σεπτῇ Κορυφῇ τὴν ἔκθεσιν τῶν ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Ἰταλίας πεπραγμένων κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος 1995.

Κατὰ τὸ διαρρεῦσαν ἔτος ἐπραγματοποιήθησαν σημαντικά τινα βήματα πρὸς ἀρτιωτέραν ὀργάνωσιν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ περαιτέρω παγίωσιν τῆς Ὀρθοδοξιας ἐν Ἰταλίᾳ. Τὰ βήματα ταῦτα ἐγένοντο κυρίως: α) ἐν τοῖς τομεῦσι τῶν ἐνοριακῶν, κοινοτικῶν καὶ μοναστικῶν πραγμάτων· β) ἐν τῷ ἐκδοτικῷ πεδίῳ· καὶ γ) ἐν τῷ χώρῳ τῶν σχέσεων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως πρὸς τὴν Ἰταλικὴν Πολιτείαν.

1. ΠΟΙΜΝΙΟΝ

Ἰδιαιτέρως ἀπησχόλησε τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν καὶ κατὰ τὸ 1995 τὸ πρόβλημα τῆς διατηρήσεως τοῦ λαοῦ ἠμῶν ἐν τῇ ὀρθοδόξῳ πίστει καὶ τῆς μεταδόσεως τῆς ὀρθοδόξου πίστεως εἰς τάς νέας γενεάς.

Ὡς γνωστόν, τὸ πρόβλημα τοῦτο καθίσταται ὀξύτατον, λαμβανομένου ὑπ’ ὄψιν, ὅτι οὐδεὶς τῶν σημερινῶν πιστῶν ἡμῶν ἐν Ἰταλίᾳ προέρχεται ἐκ τῶν ἐπὶ αἰῶνας προϋπαρξασῶν ἐνταῦθα ἀναριθμήτων ἑλληνορθοδόξων γενεῶν. Τὸ ἐν Ἰταλίᾳ ποίμνιον τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν ἀπετέλουν πάντοτε νέοι κυρίως μετανάσται, τῆς δευτέρας αὐτῶν γενεᾶς ἀφομοιουμένης συνήθως ἐξ ὁλοκλήρου ὑπὸ τοῦ ρωμαιοκαθολικοῦ ἰταλικοῦ περιβάλλοντος.

Τὸ σημερινὸν ποίμνιον τῆς Ι. Μητροπόλεως ἀποτελεῖται κατὰ πλειονότητα ἀφ’ ἑνὸς μὲν ἐκ τῆς αἰσθητῶς φθινούσης πλέον μεγάλης τάξεως τῶν ἐκ Μικρᾶς Ἀσίας, Δωδεκανήσου, Αἰγύπτου, Αἰθιοπίας-Ἐρυθραίας καὶ Λιβύης προερχομένων καὶ λόγῳ πολιτικο-κρατικῶν συνθηκῶν πρὸ τριακονταετίας καὶ πλέον ἐγκατασταθέντων ἐνταύθα παραδοσιακῶν πιστῶν, ἀφ’ ἑτέρου δὲ ἐκ τῆς νέας μεγάλης τάξεως τῶν ἑλλαδιτῶν φοιτητῶν, οἵτινες, ἐπιτυχόντες ἢ μὴ κατὰ τάς ἐνταύθα σπουδὰς αὐτῶν καὶ συνάψαντες σχεδὸν πάντες (95%) μικτοὺς γάμους, παρέμειναν ἐν Ἰταλίᾳ.

Καθίσταται κατὰ ταῦτα εὐκόλως ἀντιληπτὴ ἡ τεραστία δυσκολία, μεθ’ ἧς ἡ Ἐκκλησία ἠμῶν ἐπιτελεῖ τὸ ταπεινὸν αὐτῆς ποιμαντικὸν ἔργον παρὰ τοῖς προερχομένοις πλέον κατ’ ἀποκλειστικότητα σχεδὸν ἐκ τῆς κυρίως Ἑλλάδος πιστοῖς αὐτῆς, στερουμένοις ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ὑγιοῦς θρησκευτικῆς βάσεως καὶ ἔχουσι κατὰ κανόνα ἀφῃρημένην ὅλως ἰδέαν περὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡμῶν πραγμάτων, ἐπὶ πλέον δὲ σχηματίσασι καὶ μικτὴν οἰκογένειαν.

Τὴν δυσκολίαν ταύτην καθίστησιν ἔτι μεγαλυτέραν ἡ συνεχιζομένη ὑπὸ τῶν Ἑλλαδικῶν Ἀρχῶν σύστασις ἀναγκαίων καὶ μὴ “ἑλληνικῶν σχολείων” καὶ ἡ ὡς ἐκ ταύτης βαθμιαία ἀντικατάστασις τῶν παλαιῶν κοινοτικῶν ἢ ἐνοριακῶν ἠμῶν σχολῶν. Εὐνόητον, ὅτι ἡ λειτουργία τῶν ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ περιττῶν τούτων κρατικῶν σχολείων δυσχεραίνει τὰ μέγιστα τὴν μετὰ τῶν κληρικων ἠμῶν ἐπικοινωνίαν καὶ ἀναστροφὴν τῆς ἑλληνορθοδοξου νεολαίας, φέρουσα ἀναποφεύκτως εἰς παντελῆ ταύτης ἀποκοπὴν ἀπὸ τῆς Ἐκκλησίας.

Πρὸς ἀντιμετώπισιν τῆς δυσκόλου ταύτης καταστάσεως ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις κατέβαλε καὶ κατὰ τὸ 1995 πᾶσαν δυνατὴν προσπάθειαν ὅπως ἐπιτείνῃ τὸ κηρυγματικὸν ἔργον τῶν κληρικῶν αὐτῆς, ἐνθαρρύνῃ τὴν ἐπανάληψιν τῶν κατὰ τὸν ροῦν τοῦ χρόνου ἐγκαταλειφθεισῶν χαρακτηριστικῶν τῆς παραδόσεως ἠμῶν ἱεροτελεστιῶν (περιφορὰν ἐπιταφίου κατὰ τὴν Μεγάλην Παρασκευήν, κατάδυσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἐν τῇ θαλάσσῃ ἢ τοῖς ποταμοῖς κατὰ τὴν ἑορτὴν τῶν Θεοφανείων κλπ.), αὐξήσῃ καὶ βελτιώσῃ τάς πρὸς τοὺς θρησκευτικῶς ἀπαιδεύτους καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ ἀκατηχήτους πιστοὺς ἡμῶν ἀπευθυνομένας πενιχρὰς αὐτῆς περιοδικὰς καὶ ἐτησίας ἐκδόσεις, περὶ ὧν κατωτέρω, κλπ. Συγχρόνως ἐδράξατο αὔτη πάσης εὐκαιρίας ἵνα προβάλῃ τὴν Μητέρα τῶν πιστῶν ἡμῶν Ἐκκλησίαν καὶ ἐμπεδώσῃ ταύτην ἐν τῇ συνειδήσει αὐτῶν τόσῳ διὰ τῶν ὡς ἄνω ἐκδόσεων, ἀναφερομένων συνεχῶς εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, ὅσῳ καὶ διὰ τῆς ἐπ’ ἐκκλησίας ἀναγνώσεως, ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς ἐν φυλλαδίοις διανομῆς τοῖς πιστοῖς, τοῦ κείμενου τῶν σεπτῶν ἐπὶ τοῖς Χριστουγέννοις καὶ τῷ Πάσχα Πατριαρχικῶν Ἀποδείξεων, ὡς καὶ τοῦ σεπτοῦ Πατριαρχικου Μηνύματος ἐπὶ τῇ ἡμέρᾳ προσευχῶν ὑπὲρ τῆς προστασίας τοῦ φυσικοῦ περιβάλλοντος, ἑλληνιστί τε καὶ ἰταλιστί.

2. ΕΝΟΡΙΑΙ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

Α. Ἐνορίαι

Ὁ ἀριθμὸς τῶν Ἐνοριῶν τῆς Ι. Μητροπόλεως ηὐξήθη κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος ἀπὸ δεκατεσσάρων (14) εἰς εἴκοσι καὶ τρεῖς (23). Ἐκ τούτων ἄλλαι μὲν ἔχουσιν ἴδιον ἱερέα, ἄλλαι δέ, στερούμεναι τοιούτου, ἐξυπηρετοῦνται περιοδικῶς, ἤτοι κατὰ τακτὰ μηνιαῖα διαστήματα, ὑφ’ ἑλληνορθοδόξου κατὰ κανόνα ἱερέως ἄλλης πόλεως. Αἱ στερούμεναι ἰδίου λατρευτικοῦ χωροῦ νεώτεραι ἐνορίαι, τελοῦσι τάς ἱερὰς αὐτῶν ἀκολουθίας ἐν ρωμαιοκαθολικοῖς ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ναοῖς, ἀλλ’ ἐνιαχοῦ καὶ ἐν προτεσταντικοῖς τοιούτοις.

Πᾶσαι αἱ Ἐνορίαι αὗται διοικοῦνται βάσει ἑνιαίου καὶ ὁμοιομόρφου Καταστατικοῦ, ἐγκριθέντος πρὸ διετιας ὑπὸ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, εἶναι δὲ ἐγγεγραμμέναι παρὰ τοῖς κατὰ τόπους δημοτικοῖς ληξιαρχείοις, ἔχουσαι ἴδιον ἑκάστη λογαριασμὸν ταμιευτηρίου.

Παρὰ τὴν ἀριθμητικὴν αὔξησιν ταύτην τῶν Ἐνοριῶν ἠμῶν, συνεχίζει οὖσα αἰσθητὴ ἡ ἀπουσία τῆς Ἐκκλησίας ἠμῶν κυρίως ἐν Βάρῃ τῆς Νοτίου Ἰταλίας καὶ ἐν Βολωνίᾳ τῆς Βορειοκεντρικῆς Ἰταλίας, ἔνθα αἱ ἑλληνορθόδοξοι ἡμῶν παροικίαι τυγχάνουσιν ἐκ τῶν πολυπληθεστέρων τῆς χώρας. Ἡ ἀνάγκη ἱδρύσεως ἐνοριῶν ἐν ταῖς πόλεσι ταύταις καθίσταται τοσούτῳ μᾶλλον ἐπιτακτικωτέρα ὅσῳ ἐν μὲν τῇ Βάρῃ ὑπάρχει ἀπὸ δεκαετιῶν ἑλληνόρρυθμος ρωμαιοκαθολικὴ ἐνορία ἄνευ ἰδίων πιστῶν, ἐν δὲ τῇ πόλει τῆς Βολωνίας οἱ πιστοὶ ἡμῶν ἐκκλησιάζονται παρ’ ἰταλῷ ὀρθοδόξῳ κληρικῷ, ὑπαγομένῳ μέχρι τοῦδε τῇ ἐν Jordanville (NY) τῶν Ἠνωμένων Πολιτειῶν ἐδρευούσῃ Ὑπερορίῳ Ρωσσικῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ καὶ ζητοῦντι νῦν ἵνα ὑπαχθῇ τῇ ὑπὸ τὸν Οἰκουμενικὸν Θρόνον Ι. Ἀρχιεπισκοπῇ τῶν Ὀρθοδόξων Ρωσσικῶν Παροικιῶν Δυτικῆς Εὐρώπης.

Β. Ἀδελφότητες καὶ Κοινότητες

Αἱ σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως πρὸς τάς ἀρχαίας Ἀδελφότητας καὶ Κοινότητας χαρακτηρίζονται ὑπὸ ἰδιαιτερότητος, ὀφειλομένης εἰς τὸ γέγονος ὅτι αὗται χαίρουσι, συμφώνως τοῖς νομικῶς κατωχυρωμένοις καταστατικοῖς αὐτῶν χάρταις, αὐτονόμου σχεδὸν καὶ ἐν πολλοῖς ἀντικανονικοῦ διοικητικοῦ καθεστῶτος, ἐξασφαλίζοντος αὐταῖς τὴν πάντῃ ἀνεξέλεγκτον οἰκονομικὴν διαχείρισιν τεραστίων κεφαλαίων.

Κατὰ τὸ διαρρεῦσαν ἔτος ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις, ἐκμεταλλευομένη τὸ ζήτημα τῆς ἐν Νεαπόλει πρὸ ἐννεαμήνου που κενῆς ἐφημεριακῆς θέσεως, κατώρθωσεν ἵνα φέρῃ τελικῶς τὴν ἐν Νεαπόλει Ἀδελφότητα τῶν Ἁγίων Πέτρου καὶ Παύλου ὅπως ὑπογράψῃ κοινὴν συμφωνίαν πρὸς ρύθμισιν τῶν κατὰ τάς τελευταίας ἰδίως δεκαετίας συσσωρευθέντων προβλημάτων, ἀφορώντων τόσῳ εἰς τάς σχέσεις μεταξὺ τῆς Ἀδελφότητος καὶ τοῦ ἐν Νεαπόλει διακονοῦντος Κλήρου ἡμῶν, ὅσῳ καὶ εἰς τάς μεταξὺ Ἱερὰς Μητροπόλεως καὶ Ἀδελφότητος τοιαύτας (βλ. συνημμένον ὑπ’ ἀριθ. 1).

Ἐπίσης, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἤρξατο συνεννοουμένη καὶ μετὰ τῆς ἐν Βενετίᾳ ἱστορικῆς Κοινότητος τῶν Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων καὶ συζητοῦσα τάς λεπτομερείας ποιᾶς τινος συμφωνίας ρυθμιζούσης ἐπὶ τὸ ἀκριβέστερον τάς σχέσεις ταύτης πρὸς τὴν Ι. Μητρόπολιν καὶ τὸ προσωπικὸν τοῦ ἐνταύθα Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ἑλλήνων.

Ὡς πρὸς τὴν ἐν Τεργέστῃ Κοινότητα τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων, ἡ Ι. Μητρόπολις δὲν θεωρεῖ σκόπιμον, τό γε νῦν, ὅπως ἐπιδιώξῃ τὴν κατάρτισιν καὶ ὑπογραφὴν παρομοίου πρὸς τὰ ὡς ἄνω συμφωνητικοῦ, ἅτε δὴ τοῦ αὐτόθι Ἱερατικῶς Προϊσταμένου εὑρισκομένου εἰς ἀρίστας πρὸς τοὺς λαϊκοὺς κοινοτικοὺς παράγοντας σχέσεις, ἐν πολλοῖς δὲ καὶ κατευθύνοντος τούτους.

Θὰ ἔδει βεβαίως ἵνα σημειωθῇ ἐνταύθα, ὅτι οὐδεμία κατ’ οὐσίαν ὑπάρχει θέλησις παρὰ τοῖς λαϊκοῖς τούτοις κοινοτικοῖς παράγουσιν ἵνα τηρήσωσι τὰ συμπεφωνημένα, ὡς κατεφάνη ἤδη ἐν τῇ περιπτώσει τῆς Ἀδελφότητος Νεαπόλεως. Ἀλλὰ συνάπτουσα τάς ἀπὸ κοινοῦ ὑπογραφομένας συμφωνίας ταύτας, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἀποβλέπει πρωτίστως καὶ κυρίως εἰς διασφάλισιν τοῦ πολλάκις καὶ νομικῶς ἔτι διαμφισβητηθέντος θρησκευτικοῦ χαρακτῆρος τῶν ἐν λόγῳ Κοινοτήτων καὶ εἰς τὴν συνακόλουθον κατοχύρωσιν τῆς ἐξ αὐτῆς κανονικῆς ἐξαρτήσεως τούτων.

Οὐδεμία ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι κατὰ τὴν ἐπὶ θύραις σύναψιν συμφωνίας μεταξὺ τῆς Ἰταλικῆς Πολιτείας καὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, τὰ ἔγγραφα ταῦτα θέλουσι διαδραματίσει ἀποφασιστικὸν ρόλον ἐν τῷ τελικῷ καθορισμῷ τῶν σχέσεων μεταξὺ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ τῶν ἀρχαίων τούτων Κοινοτήτων.

*  *  *

Κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος ἤρξαντο καὶ αἱ συνεννοήσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μετὰ τοῦ ἐν Βαρλέττῃ Δημοῦ, καταλαβόντος πρὸ δεκαπενταετίας που τὸν αὐτόθι ἐγκαταλελειμμένον ἑλληνορθόδοξον ναὸν τῆς Παναγίας Κυρίας τῶν Ἀγγέλων, σκοπεύοντος δὲ ὅπως μετατρέψῃ τοῦτον εἰς πολιτιστικὴν ἑστίαν καὶ ἐκθεσιακόν χῶρον. Καίτοι ἐπῆλθε συμφωνία τις ἰκανοποιοῦσα ἀμφοτέρα τὰ μέρη, ἀναμένεται εἰσέτι ἡ ἀπόδοσις τοῦ ναοῦ τοῖς ἐλαχίστοις αὐτόθι ἑλληνορθοδόξοις ἠμῶν πιστοῖς.

Σημειωτέον ὅμως ἐνταύθα, ὅτι εἰς τάς ὡς ἄνω συνεννοήσεις προσεπάθησεν ὅπως ἀναμιχθῇ ἐκ τοῦ ἀφανοῦς καὶ ἡ ἐν Βάρῃ Μόνη τῶν Δομηνικανῶν, τὸ μὲν παρακινοῦσα τοὺς ἐν Βάρῃ ἑλληνορρύθμους εἰς διεκδίκησιν τοῦ ἐν λόγῳ ναοῦ, τὸ δὲ ἐνθαρρύνουσα τοὺς περὶ τὸν αὐτόθι ρουμᾶνον ὀρθόδοξον ἱερέα, αἰδεσιμολογιώτατον κ. Μιχαὴλ Driga, ὅπως ζητήσωσι τὴν μετατροπὴν τοῦ ναοῦ εἰς οἰκουμενιστικὸν κέντρον. Ἀναφερθήτω ἐπίσης, ὅτι τὴν ἀπόδοσιν τοῦ ναοῦ τούτου προσεπάθησεν ὅπως παρεμποδίσῃ ἡ ὑπὸ τὸν τότε Πρέσβυν κ. Κωνσταντῖνον Γεωργίου Πρεσβεία τῆς Ἑλλάδος, ἐνημερώσασα πάραυτα τὸ ἐν Βενετίᾳ Ἑλληνικὸν Ἰνστιτοῦτον, ὡς ἔχον δικαίωμα ὅπως διεκδικῇ τάς περιουσίας τῶν ἐν Ἰταλίᾳ διαλελυμένων ἑλληνορθοδόξων κοινοτήτων κατὰ τὸ διακρατικὸν σύμφωνον Τσαλδαρη-Sforza (Σεπτέμβριος 1948).

3. ΙΕΡΑΙ ΜΟΝΑΙ

Α.  Ἱ. Μονὴ τοῦ Ὁσίου Ἰωἀννου τοῦ Θεριστοῦ

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἐνεκαίνισεν ἐπισήμως κατὰ Φεβρουάριον τοῦ 1995 τὴν ἐν Καλαβρίᾳ Ἱερὰν Μονὴν τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Θεριστοῦ, ἔχουσαν ἀρχαῖον Καθολικὸν ἀναγόμενον εἰς τὸν 10ον-11ον αἰῶνα. Τὴν μονὴν ταύτην παρεχώρησεν ὁ εἰς τὴν αὔξησιν τοῦ ἐξ Ἑλλάδος τουρισμοῦ ἀποβλέπων Δῆμος Βομβύκων (Bivongi) τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει διὰ χρονικὸν διάστημα ἐνενήκοντα καὶ ἐννέα (99) ἐτῶν.

Ἐν τῇ Μονῇ, διατηρούσῃ στενὰς σχέσεις πρὸς τὴν ἐν Ἁγίῳ Ὅρει Πατριαρχικὴν καὶ Σταυροπηγιακὴν Ι. Μονὴν Βατοπεδίου, ἐγκαταβιοῖ ἀπὸ ἔτους ἤδη μονίμως ὁ ἐξ Ἠπείρου τὴν καταγωγὴν ἕλκων καὶ ἐξ Ἁγίου Ὅρους ὁρμώμενος ὀσιολογιώτατος μοναχὸς κ. Κοσμᾶς Παπαπέτρου, ὅστις, ἀπόφοιτος τῆς Φιλοσοφικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν ὢν, μετεξεπαιδεύθη ἐν Ρώμῃ κατὰ τὴν δεκαετίαν τοῦ 1980· ὁ καθηγητὴς τοῦ Ρωμαϊκοῦ Δικαίου καὶ νῦν ἱερομόναχος κ. Νεῖλος Barone-Adesi· ὡς καὶ εἷς δόκιμος μοναχὸς ἐκ Τορίνου.

Ἡ Μονὴ συντηρεῖται οἰκονομικῶς ὑπὸ τοῦ ὀσιολογιωτάτου ἱερομονάχου κ. Νείλου, εἰς ὃν καὶ ὀφείλεται ἡ ὅλη πρωτοβουλία πρὸς ἐπανίδρυσιν καὶ ἐπάνδρωσιν τῆς ἀρχαίας ταύτης βυζαντινῆς μονῆς, ἥτις κατέστη ἤδη λαοφιλὲς προσκύνημα, προσέλκον ὀρθοδόξους τε καὶ ρωμαιοκαθολικοὺς πιστοὺς ἐξ Ἑλλάδος τε καὶ Κάτω Ἰταλίας.

Σημειωθήτω ἐνταῦθα, ὅτι ἡ εἴδησις περὶ συστάσεως τῆς μονῆς ταύτης εἶχεν ἀνησυχήσει παράγοντάς τινας τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος, ἰδιαίτατα δὲ τὸν Γενικὸν αὐτοῦ Γραμματέα ἐξοχώτατον Πρέσβυν κ. Κωνσταντῖνον Γεωργίου. Οὗτος, παρὰ τὴν θετικὴν ἐν προκειμένῳ εἰσήγησιν τοῦ ἐν Ρώμῃ Πρέσβεως τῆς Ἑλλάδος κ. Εὐαγγέλου Φραγκούλη, ἠθέλησεν ὅπως ὑποστηρίξῃ ὅτι ἡ λειτουργία τῆς Μονῆς, ὡς συμβαλλομένη δῆθεν εἰς ἀναζωπύρησιν τοῦ μειονοτικοῦ θέματος τῶν ἐν Καλαβρίᾳ ἑλληνοφώνων, θὰ ἠδύνατο ἐνδεχομένως ἵνα διαταράξῃ τάς μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ Ἰταλίας σχέσεις, καταβαλὼν μάλιστα ἐπίμονον προσπάθειαν ὅπως προκαλέσῃ ἀντίδρασιν τοῦ ἐπὶ τῶν Ἐξωτερικῶν Ὑπουργείου τῆς Ἰταλίας, ὅπερ ὅμως διεβεβαιώσατο ὅτι δὲν συμμερίζεται τοὺς ὡς ἄνω ἐκφρασθέντας φόβους, ἀλλ’ ἀντιθέτως χαιρετίζει τὴν ἐπανασύστασιν τῆς Μονῆς, ἀποτελούσης τμῆμα ἀναπόσπαστον τῆς πολιτιστικῆς κληρονομίας τῆς Καλαβρίας καὶ συμβαλλομένης εἰς τὴν ἀνάπτυξιν τῶν πολιτιστικῶν μεταξὺ Ἑλλάδος καὶ Ἰταλίας σχέσεων.

Β.  Ἱ. Μονὴ τοῦ Ἁγίου Βασιλείου

Συνεχίσθησαν καθ’ ὅλον τὸ 1995 αἱ μετὰ τῆς ἐν Revello τοῦ Πιεμονδίου κειμένης καὶ ἐκ πέντε ἰταλῶν ὀρθοδόξων μοναχῶν ἀπαρτιζομένης Μονῆς τοῦ Ἁγίου Βασιλείου συνομιλίαι, περὶ ὧν καὶ ὑποβληθήσεται ἰδιαιτέρα πρὸς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν ἔκθεσις.

4. ΦΟΙΤΗΤΑΙ

Α. Ἡ κατὰ τὸ 1993 ἰδρυθεῖσα καὶ ἐν τῇ πανεπιστημιακῇ πόλει L’Aquila ἑδρεύουσα “Ἕνωσις Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων Φοιτητῶν Ἰταλιας” ἤρξατο ἀναπτύσσουσα τοπικῶς σημαντικὴν δρᾶσιν, διοργανοῦσα τὰ τῆς κατὰ μῆνα τελέσεως τῆς Θ. Λειτουργίας, πραγματοποιοῦσα ἐκδηλώσεις πολιτιστικοῦ χαρακτῆρος καί, τέλος, συμπαρισταμένη τοῖς ἐξ Ἑλλάδος ἀφικνουμένοις φοιτηταῖς κατὰ τὰ πρῶτα αὐτῶν ἐν Ἰταλίᾳ βήματα. Κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος ἤρξατο ἡ Ἕνωσις συνιστῶσα καὶ παραρτήματα ἐν ἄλλαις πόλεσι τῆς Ἰταλίας καὶ ἐκδιδοῦσα τὸ χριστιανικὸν φοιτητικὸν περιοδικὸν “Δρώμενα”, διανεμόμενον ἐν τοῖς κυριωτέροις κέντροις τῶν ἐν Ἰταλίᾳ Ἑλλήνων φοιτητῶν.

Β. Κατὰ τὸ ἔτος 1995 παρετηρήθη σημαντικὴ αὔξησις τῶν ἐκκλησιαζομένων φοιτητῶν τόσῳ ἐν ταῖς παλαιαῖς ἐνορίαις καὶ Κοινότησιν ἡμῶν, ὅσῳ καὶ ἐν ταῖς νεωτέραις τοιαύταις. Ἐν πολλαῖς ἐνορίαις μάλιστα τὴν πλειονότητα τῶν ἐκκλησιαζομένων ἀποτελοῦσι σήμερον φοιτηταί.

5. ΕΚΔΟΤΙΚΟΝ ΕΡΓΟΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις κατώρθωσε κατὰ τὸ 1995 ὅπως ἐκδῷ:

α) Τὸ “Ἐγκόλπιον Ἡμερολόγιον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας” τοῦ ἔτους 1996, ἀφιερωμένον τῇ ἱστορικῇ ἐπισκέψει τῆς σεπτῆς Κορυφῆς τῆς Ὀρθοδοξίας πρὸς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν Ἰταλίας καὶ περιέχον τόσῳ σύντομον χρονικὸν τῆς Πατριαρχικῆς ταύτης Ἐπισκέψεως, ὅσῳ καὶ Πατριαρχικούς τινας Λόγους ἐκφωνηθέντας ἐν Βενετίᾳ. Τὸ Ἡμερολόγιον τοῦτο, ἐκδιδόμενον πανομοιοτύπως σχεδὸν ἑλληνιστί τε καὶ ἰταλιστί, καταρτίζεται, κατὰ τὸ ἐορτολογικὸν αὐτοῦ τμῆμα, τῇ βοηθείᾳ τοῦ λεγομένου “Synaxarium Constantinopolitanum”, ἐξ οὗ καὶ ἀναφέρει πολλοὺς ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ Μικρᾷ Ἀσίᾳ ἀκμάσαντας Ἁγίους, μὴ μνημονευομένους πλέον ἐν ἄλλοις ἡμερολογίοις. Ἀντίτυπα τοῦ “Ἐγκολπίου Ἡμερολογίου” τούτου ὑπεβλήθησαν ἐν καιρῷ τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ, καθὼς καὶ περίληψις τοῦ ὡς ἄνω Συναξαρίου πρὸς ἐνδεχομένην θεώρησιν κατὰ τὴν κατάρτισιν τοῦ Ἡμερολογίου τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

β) Τεύχη τινὰ τοῦ ἐν Ρώμῃ ἐκδιδομένου καὶ ἐν πάσῃ τῇ Ἰταλίᾳ κυκλοφοροῦντος δελτίου “Λόγος”, περιέχοντα τάς σεπτὰς ἐπὶ τοῖς Χριστουγέννοις καὶ τῷ Πάσχα Πατριαρχικὰς Ἀποδείξεις, καθὼς καὶ σύντομον χρονικὸν τῆς ὡς ἄνω Πατριαρχικης Ἐπισκέψεως καὶ πάντας τοὺς ἐπὶ τῇ περιστάσει ταύτῃ ἐκφωνηθέντας Πατριαρχικοὺς Λόγους.

γ) “Ἠλεκτρονικὴν” λεγομένην “σελίδα”, προβαλλομένην σταθερῶς ἀπὸ τοῦ Διεθνοῦς Τηλεπικοινωνιακοῦ Δικτύου (Internet) καὶ περιέχουσαν πλούσιον ἰταλιστὶ κατηρτισμένον πληροφοριακὸν ὑλικὸν περὶ τῆς ἐν Ἰταλίᾳ ὀρθοδόξου παρουσίας, περὶ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν γένει, ὡς καὶ περὶ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Περὶ τῆς “ἠλεκτρονικῆς σελίδος” ταύτης ὑποβληθήσεται προσεχῶς λεπτομερὴς ἔκθεσις τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ.

*  *  *

Ἡ ἔλλειψις χρόνου ἠνάγκασε τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν ἳν’ ἀναβάλῃ ἐπί τι διάστημα εἰσέτι τὴν ἀπὸ πολλοῦ προγραμματισθεῖσαν ἐν ἐκτυλισσομένοις φυλλαδἰοις (depliants) ἑλληνικὴν καὶ ἰταλικὴν ἔκδοσιν πληροφοριακοῦ ὑλικοῦ περὶ τῆς ἐν Ἰταλίᾳ μακραίωνος ὀρθοδόξου παρουσίας, τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν γένει, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς ὀρθοδόξου πίστεως. Τὰ ἐκδοθησόμενα ταῦτα φυλλαδια θέλουσι τοποθετηθῆ ἐν τοῖς ναοῖς ἠμῶν πρὸς διανομὴν τόσῳ τοῖς πιστοῖς, ὅσῳ καὶ τοῖς ἐνδιαφερομένοις πολυαρίθμοις ξένοις ἐπισκέπταις.

Λεχθήτω ἐνταύθα ὅτι, ἐάν, συγχωροῦντος τοῦ χρόνου, πρὸς τῇ ἥδη τῷ 1994 γενόμενῃ ἐκδόσει τῶν “Tesori Ortodossi” (Ὀρθόδοξοι Θησαυροί), βιβλιαρίου περιέχοντος ἐν ἁπλοῖς λόγοις τὰ βασικὰ στοιχεῖα τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, κατωρθώσῃ ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ὅπως ἐκδῷ καὶ τὸ περὶ οὗ ἐν τῇ προηγουμένῃ παραγράφῳ πληροφοριακὸν ὑλικόν, τηρῇ δὲ ἅμα πιστῶς σταθερόν τι χρονοδιάγραμμα ἐν τῇ ἐκδόσει τοῦ δελτίου “Λόγος”, θέλει καλυφθῆ τεράστιον ὄντως κενόν, ἀπὸ πολλοῦ αἰσθητὸν καὶ ἐμφανές.

*  *  *

Ἐν τῷ σημείῳ τούτῳ θὰ ἠδύνατο ν’ ἀναφερθῇ καὶ τὸ “Ἀρχεῖο Ἱστορίας Ἑλληνισμοῦ στὴν Ἰταλικὴ Χερσόνησο”, συσταθὲν ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως τῷ 1992 ἶνα περισυλλέγῃ καὶ φέρῃ εἰς τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος τὸ σχετικὸν ἐν βιβλιοθήκαις καὶ ἀρχείοις ὑπάρχον πλουσιώτατον ἱστορικὸν ὑλικὸν ἐπὶ τῷ τέλει ὅπως τοῦτο ἀποτελέσῃ συμβολὴν εἰς ἐμπέδωσιν τῶν ἐκ τῆς ἐν Ἰταλίᾳ μακραίωνος ὀρθοδόξου παρουσίας ἀπορρεόντων νομικῶν δικαιωμάτων τῆς Ἐκκλησίας ἠμῶν.

Ὡς κατὰ τὰ προηγούμενα ἔτη, οὕτω καὶ ἐφέτος ἐλάχιστα ἐπετεύχθησαν πρὸς προώθησιν τοῦ ἱεροῦ τούτου ἔργου, λόγῳ κυρίως τῆς ἀδιαφορίας καὶ φυγοπονίας τῶν εἰς οὓς εἶχεν ἀνατεθῆ ἡ σχετικὴ εὐθύνῃ. Ὅπως ποτ’ ἂν ᾗ, ἐλπίζεται ὅτι διὰ τῆς Θεοῦ θέλοντος καὶ εὐλογίαις τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας προσεχοῦς ἐντάξεως εἰς τὸν Κλῆρον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως τοῦ ὑποψηφίου κληρικοῦ Μιχαηλ Χρονιάδου, ἀνδρὸς σοβαροῦ καὶ φιλοπόνου ἐπιστήμονος, θέλει δοθῆ νέα ὤθησις εἰς τὸ μέχρι τοῦδε παραμεληθὲν σπουδαῖον τοῦτο ἔργον.

*  *  *

Σχετικῶς πρὸς τὰ ἄνω σημειωθήτω καὶ ὁ ἐπικείμενος ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως διορισμὸς πενταμελοῦς ἐξ εἰδημόνων ἐπιτροπῆς, ἥτις θέλει ἐπιμεληθῆ τοῦ κείμενου τῆς εἰς τὴν ἰταλικὴν ἐκδόσεως τῶν λειτουργικῶν ἡμῶν βιβλίων. Ὡς γνωστόν, ὑπάρχουσιν ἤδη ποικίλαι ἰταλικαὶ μεταφράσεις πλείστων ὅσων λειτουργικῶν ἡμῶν κειμένων, ἂς συνέχισε συλλέγουσα ἡ Ι. Μητρόπολις καὶ κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος, θέλει δὲ ὀλίγον κατ’ ὀλίγον συμπληρώσει ὁ πρὸς τοιοῦτον εἶδος μεταφράσεων ἰδιαιτέραν κλίσιν ἔχων δόκιμος ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Θεριστοῦ μοναχός, ἀναλαβὼν τὸ ἔργον τοῦτο ὡς μόνιμον διακόνημα. Ἡ ἔλλειψις πλήρους ἰταλικῆς ἐκδόσεως τῶν λειτουργικῶν ἡμῶν βιβλίων γίνεται ἰδιαιτέρως αἰσθητὴ ἐν ταῖς ἰταλοφώνοις ἠμῶν ἐνορίαις· ἔσται χρησιμωτάτη ἐν τῷ ἔργῳ τῆς κατηχήσεως τῆς ἑλληνορθοδόξου ἠμῶν νεολαίας· ἕξει δὲ καὶ εὐρεῖαν ἀπήχησιν ἐν τοῖς οὐνιτικοῖς κύκλοις τῆς Κάτω Ἰταλίας.

6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Μὴ ἔχουσα ἰδίους πόρους, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἐξαρτᾶται οἰκονομικῶς ἐκ

• τῆς πενιχρᾶς λογίας ἐνίων ἐνοριῶν·
• τῶν ἐκ τῆς ἀποστολῆς τῶν Ἐγκολπίων Ἡμερολογίων τῆς Ι. Μητροπόλεως προαιρετικῶν συνδρομῶν τῶν ἀνὰ τὴν Ἰταλίαν πιστῶν ἠμῶν·
• τῶν ἐξ ἱεροπραξιῶν εἰσφορῶν·
• περιστασιακῶν τινων δωρεῶν ἐκ μέρους εὐκαταστάτων πιστῶν ἡμῶν·
• τοῦ διαρκῶς μειουμένου ἐτησίου ἐπιδόματος ($ 9-10.000) τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν.

Σημειωθήτω ἐν πρώτοις, ὅτι, παρὰ τάς ὑπὸ τοῦ ἐν Ρώμῃ Πρέσβεως τῆς Ἑλλάδος καταβληθείσας σοβαρὰς κατὰ τὸ 1995 προσπαθείας, δὲν κατωρθώθη ὅπως αὐξηθῇ τὸ ἐκ τοῦ μισθώματος τοῦ ἐν Ρώμῃ ἀκινήτου τοῦ Ἑλληνικοῦ Δημοσίου (Ξενοδοχεῖον Regency) εἰσόδημα τοῦ αὐτόθι Ναοῦ ἡμῶν. Τὸ πρὸ δεκαετιῶν διὰ κοινοῦ ὑπουργικοῦ διατάγματος θεσπισθὲν εἰσόδημα τοῦτο ἀπεκαλύφθη μόλις τῷ 1992, ἀποκαλυφθὲν δὲ ἐμειώθη κατὰ 33% τῷ 1994 εἰσηγήσει τοῦ τότε ἐν Ρώμῃ Πρέσβεως, ἐξοχωτάτου κ. Κωνσταντίνου Γεωργίου. Ἡ εἰς τὸ πρότερον ἐπίπεδον ἀποκατάστασις τοῦ εἰσοδήματος τούτου ἤθελε ἰκανοποιητικωτάτῳ τῷ τρόπῳ λύσει οὐ μόνον τὰ τῶν ἐν Ρώμῃ ἐκκλησιαστικῶν ἡμῶν πραγμάτων, ἀλλ’ ἀνακουφίσει ἅμα καὶ τὸ Μητροπολιτικὸν Ταμεῖον.

Ὡς πρὸς τὴν ἐτησίαν λογίαν, αὕτη καταβάλλεται τακτικῶς ὑπὸ τῶν ἐνοριῶν Ρώμης, Μιλάνου καὶ Quartu Sant’Elena, ὡς καὶ τῆς Κοινότητος Τεργέστης. Πρὸς τούτοις κατεβλήθη ἅπαξ καὶ ὑπὸ τῆς ἐν Νεαπόλει εὐπορωτάτης Ἀδελφότητος ἐν ὄψει τῆς σεπτῆς εἰς Βενετίαν Πατριαρχικῆς Ἐπισκέψεως κατ’ Ἰούλιον τοῦ 1995.

Κατὰ ταῦτα ἡ οἰκονομικὴ κατάστασις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, φροντιζούσης ἐπὶ πλέον καὶ περὶ τῶν δαπανῶν

• τῆς Ἐκτελεστικῆς Γραμματείας τῆς Διορθοδὀξου Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν Ὀρθοδόξου καὶ Ρωμαιοκαθολικῆς, καὶ
  
• τῆς Προεδρίας τῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς ἐπὶ τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξὺ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τῆς Παγκοσμίου Λουθηρανικῆς Ὁμοσπονδίας,

ἐπ’ οὐδενὶ λόγῳ δύναται ἵνα θεωρηθῇ ὡς ἀνθηρά.

Εἰς τὴν γενικὴν ταύτην οἰκονομικὴν καχεξίαν ὀφείλεται καὶ ἡ ἀδυναμία τῆς Ι. Μητροπόλεως ἵνα αὐξήσῃ τὸν ἀριθμὸν τῶν ἑλληνορθοδόξων αὐτῆς κληρικῶν, ἀναγκαίων πρὸς συστηματικὴν ὀργάνωσιν τῶν μεγαλυτέρων ἐνοριῶν, αἵτινες συνεστάθησαν μετὰ τὴν ἵδρυσιν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ ἀδυνατοῦσιν εἰσέτι ἵνα συντηρήσωσιν ἴδιον ἱερέα.

Πρὸς ἀντιμετώπισιν τῆς κρισίμου ταύτης καταστάσεως καὶ ἐνίσχυσιν τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ταμείου ὁ Μητροπολίτης, ἀπὸ τῆς ἱδρύσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως μέχρι καὶ τῆς σήμερον, παρῃτήθη πάσης μισθοδοσίας, καταβάλλων πρὸς τούτοις εἰς τὸ ἐν λόγῳ Ταμεῖον καὶ ὁλόκληρον τὸ παρὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν χορηγούμενον αὐτῷ προσωπικὸν ἐπίδομα.

Ἐλπίζεται ὅτι ἡ κατάστασις αὕτη θέλει βελτιωθῆ μετὰ τὴν περὶ ἧς κατωτέρω ἐπικειμένην ὑπὸ τῆς Ἰταλικῆς Πολιτείας ἀναγνώρισιν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ὁπότε καὶ διὰ τῶν ὑπὸ τοῦ νόμου παρεχομένων δυνατοτήτων θέλουσι κατὰ πᾶσαν πιθανότητα αὐξηθῆ αἱ σταθεραὶ αὐτῆς πρόσοδοι.

7 . ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος περιῆλθον εἰς τὴν κυριότητα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως τἀκόλουθα:

α) διὰ διαθήκης, τὸ ἐν Ρώμῃ καὶ εἰς ἀπόστασιν τετρακοσίων (400) μέτρων ἀπὸ τοῦ αὐτόθι ναοῦ ἠμῶν κείμενον διαμέρισμα τῆς ἐκ Πειραιῶς ἀοιδήμου Ἑλένης Χαλάτση-Capodieci, ὅπερ καὶ χρησιμοποιεῖται ὡς κατοικία τοῦ ἑκάστοτε ἐν Ρώμῃ ἑλληνορθοδόξου ἐφημερίου·

β) διὰ δωρεᾶς, ὁ νεόδμητος ὀρθόδοξος ναΐσκος τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐν τῇ περιφερείᾳ Pirri τῆς σαρδονικῆς πρωτευούσης Cagliari·

γ) διὰ δωρεᾶς, ὁ ὀρθόδοξος ναΐσκος τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Θαδδαίου καὶ τὸ περὶ αὐτὸν οἴκημα ἐν τῇ παρὰ τὴν ὡς ἄνω σαρδονικὴν πρωτεύουσαν κωμοπόλει Quartu Sant’Elena.

Σημειωθήτω πρὸς τούτοις, ὅτι καθ’ ἃ συνεφώνησεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις μετὰ τῆς κατωτέρω ἀναφερομένης Ὀρθοδόξου Ἐνορίας τοῦ Montaner καὶ τῆς ὡς ἄνω Ὀρθοδόξου ἐν Revello Μονῆς τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, περιελεύσεται ἅπασα ἡ οὐκ εὐκαταφρόνητος κινητή τε καὶ ἀκίνητος τούτων περιουσία τῇ πρώτῃ, εἴ γε καὶ ἤθελεν ἐγκριθῆ ὑπὸ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας ἡ εἰς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν ἐνσωμάτωσις αὐτῶν.

8. ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ΓΡΑΦΕΙΩΝ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Ἡ ὀργάνωσις τῶν γραφείων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως δύναται ἵνα θεωρηθῇ γενικῶς ὡς ἰκανοποιητική, ἔν τισι δὲ καὶ ὡς πρωτοποριακή, χάρις εἰς τὸ ἀρχῆθεν ἐφαρμοσθὲν καὶ κατὰ τὸ 1995 ἰδίως ἐκσυγχρονισθὲν ἠλεκτρονικο-μηχανογραφικὸν αὐτῆς σύστημα.

Τὸ ἀρχεῖον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, σχηματισθὲν ἀρχικῶς διὰ πολυτίμου ὑλικοῦ φιλαδέλφως παραχωρηθέντος αὐτῇ ἅ) παρὰ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Αὐστρίας κ. Μιχαήλ, καὶ β) παρὰ τῆς ποτε ἐν Ρώμῃ “Ἑλληνικῆς Ὀρθοδόξου Κοινότητος”, ἐνεπλουτίσθη καὶ ἐφέτος, ὡς καὶ κατὰ τὰ προηγούμενα ἔτη, διὰ σημαντικοῦ ποσοῦ χρησίμου ὑλικοῦ, ἀναφερομένου τόσον εἰς τὴν ἐν γένει δρᾶσιν τῆς Ι. Μητροπόλεως καὶ τῶν ὑπ’ αὐτὴν ἐνοριῶν καὶ κοινοτήτων, ὅσον και εἰς τὴν περὶ αὐτὴν παρουσίαν καὶ δραστηριότητα ἄλλων Ὀρθοδόξων, κανονικῶν ἢ μή.

Τὸ ἀρχεῖον τοῦτο συμπληροῦσι τὰ ἠλεκτρονικο-μηχανογραφικῶς ἐν κεντρικῷ ὑπολογιστῇ κατακεχωρισμένα ἀναγκαῖα στοιχεῖα καθημερινῆς χρήσεως. Ὡς τοιαῦτα δύνανται ἳνα ἀναφερθῶσι α) μακροσκελέστατοι κατάλογοι ταχυδρομικῶν διευθύνσεων χιλιάδων ἑλλήνων καὶ ἄλλων ὀρθοδόξων πιστῶν ἠμῶν ἐν Ἰταλίᾳ· β) τηλεφωνικὰ εὐρετήρια· γ) δελτία οἰκονομικῆς διαχειρίσεως· δ) πιστοποιητικὰ βαπτίσεως, γάμων κλπ.· ἔ) κατάλογοι βιβλιοθήκης· ς) ἀλληλογραφικὴ ὕλη· ζ) ὀργανωτικὸν ὑλικὸν τῆς ἐν τοῖς γραφείοις διεξαγομένης τακτικῆς ἐργασίας· κλπ.

*  *  *

Ἐν τῷ σημείῳ τούτῳ θὰ ἠδυνατο ὡσαύτως ν’ ἀναφερθῇ καὶ ἡ ἀπὸ τοῦ 1992 ὀργάνωσις Μητροπολιτικῆς Βιβλιοθήκης ἐκ τῶν κατὰ καιροὺς τιμητικῶς ἀποστελλομένων τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει ἢ καὶ σπανίως ἀγοραζομένων ὑπ’ αὐτῆς βιβλίων. Ἡ βιβλιοθήκη αὕτη ἀριθμεῖ σήμερον περὶ τοὺς ἑπτακοσίους (700) ἠλεκτρονικο-μηχανογραφικῶς κατακεχωρισμένους τόμους. Βεβαίως, ἡ μεγάλη πλειονότης τῶν καθ’ ἡμέραν πολλαπλασιαζομένων βιβλίων τούτων, ποικίλου οὖσα περιεχομένου, ἐλάχιστα χρησιμεύει κατὰ τάς ἐν τοῖς γραφείοις καθημερείας, διὸ καὶ καλλιεργεῖται ἤδη ἡ σκέψις ὅπως ἀποτελέσῃ αὕτη ἀντικείμενον δωρεᾶς πρὸς μόνην τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

9. ΛΟΙΠΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΕΝ ΙΤΑΛΙΑι

Καὶ κατὰ τὸ 1995 ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἠκολούθησε τὴν ἀρχῆθεν υἱοθετηθεῖσαν ἔναντι τῶν λοιπῶν ἐν Ἰταλίᾳ Ὀρθοδόξων τακτικὴν αὐτῆς.

*  *  *

Αἱ σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως πρὸς ἐκπροσώπους ἄλλων κανονικῶν ὀρθοδόξων παροικιῶν, ἤτοι ἓξ (6) ρουμανικῶν καὶ τῆς ἐν Τεργέστῃ σερβικῆς, δύνανται ἵνα χαρακτηρισθῶσιν ὡς κατὰ πάντα ἁρμονικαί.

Ἔναντι τῶν στερουμένων ἰδίων πιστῶν καὶ ἑλληνορθόδοξα ἐν πολλοῖς ποίμνια λυμαινομένων, πλὴν ἐκ κανονικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν (Ρωσσίας καὶ Πολωνίας) ἐξαρτωμένων ἰταλῶν κληρικῶν, ἐξηκολούθησεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις τηροῦσα ἁβρόφρονα μέν, πλὴν ἐπιφυλακτικὴν πάντοτε στάσιν, μηδαμῶς ἐνθαρρύνουσα τάς μεταξὺ τούτων καὶ τῶν κληρικῶν αὐτῆς ἐπαφὰς καὶ σχέσεις. Ἀπεδείχθη ὅτι διὰ τῆς τακτικῆς ταύτης ἀποφεύγονται αἱ ἀνωφελεῖς προστριβαί, ἀλλὰ καὶ δὲν δίδοται τοῖς ἰταλοῖς τούτοις κληρικοῖς ἡ εὐκαιρία ὅπως ἐκμεταλλευθῶσι τάς μετὰ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἔστω καὶ τυπικὰς μόνον σχέσεις αὐτῶν, ἐμφανισθῶσι δὲ τοῖς ἰδίοις ἀκολούθοις καὶ πρὸ παντὸς ταῖς ρωμαιοκαθολικαῖς καὶ κρατικαῖς Ἀρχαῖς ὡς κατὰ πάντα νόμιμοι καὶ κανονικοί.

Ὡς πρὸς τοὺς ἐξ ἀντικανονικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἤτοι τῶν Ἑλλαδικῶν Παλαιοημερολογιτικῶν Ὁμάδων καὶ τῆς Ὑπεροριου Ρωσσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐξαρτωμένους ἰταλοὺς κληρικούς, τούτους συνέχισεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις κρατοῦσα εἰς ἀπόστασιν, μηδ’ αὐτοῖς τὴν εὐκαιρίαν παρέχουσα ὅπως ἐκμεταλλευθῶσιν οἱανδήποτε πρὸς αὐτὴν ἐπαφὴν καὶ σχέσιν.

*  *  *

Ὡς κατὰ τὰ προηγούμενα ἔτη, οὕτω καὶ κατὰ τὸ 1995 συνέχισεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις καλλιεργοῦσα ἀνεπισήμως καὶ ὡς οἷόν τε μυστικώτερον τάς σχέσεις αὐτῆς πρὸς τοὺς σοβαρωτέρους τῶν ὀρθοδόξων ἐκείνων ἰταλῶν κληρικῶν, οἵτινες ἀπὸ ἐτῶν ὑπάγονται εἰς κανονικὰς Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας.

Οὕτω, κατὰ Δεκέμβριον τοῦ 1995, κατωρθώθη ὅπως ἡ πασίγνωστος ἐν Ἰταλίᾳ ὀρθόδοξος ἐνορία τοῦ Montaner, θεωρουμένη ὡς τὸ προπύργιον τῆς ἰταλικῆς Ὀρθοδοξίας καὶ τύποις ἐκ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Πολωνίας ἐξαρτωμένη, ἀχθῇ εἰς ὑποβολὴν γραπτῆς αἰτήσεως πρὸς κανονικὴν αὐτῆς ὑπαγωγὴν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Ἰταλίας. Αἱ πάραυτα ἀρξάμεναι σχετικαὶ συζητήσεις, ἀφορῶσαι κυρίως εἰς ἐκκρεμοῦντα οἰκονομικὰ τῆς ἐνορίας προβλήματα, θέλουσιν ὁσονούπω ἀχθῆ εἰς πέρας, ὁπότε καὶ ὑποβληθήσεται τῇ Μητρὶ Ἐκκλησίᾳ σχετικὴ ἔκθεσις.

Ὡς ἐν τοῖς ἀνωτέρω ἐλέχθη, συνεχίσθησαν καὶ αἰσίως ἔληξαν κατὰ τὸ 1995 αἱ συζητήσεις περὶ ὑπαγωγῆς τῆς ἐν Revello τοῦ Τορίνου κειμένης καὶ πέντε (5) ἰταλοὺς ὀρθοδόξους μοναχοὺς ἀριθμούσης Μονῆς τοῦ Ἁγίου Βασιλείου, περὶ ὧν ὑποβληθήσεται προσεχῶς ἰδιαιτέρα πρὸς τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν ἔκθεσις.

*  *  *

Ἐν συνεχείᾳ πρὸς τὰ ἀμέσως ὡς ἄνω, σημειωθήτωσαν ἐπεξηγηματικῶς καὶ τὰ ἑξῆς:

Ἐν Ἰταλίᾳ ὑπάρχουσιν ἀπὸ ἐτῶν δεκάδες κανονικῶν καὶ ἀντικανονικῶν ὀρθοδόξων κληρικῶν, τὴν πλειονότητα τῶν ὁποίων ἀποτελοῦσιν ἰταλοὶ τὸ γένος. Πολλοὶ τούτων, ἰδίως οἱ ἀντικανονικοῖς ἐκκλησιαστικοῖς σχήμασι τυπικῶς ἀνήκοντες, κατώρθωσαν ὀλίγον κατ’ ὀλίγον ὅπως ἐπιβληθῶσι, σχηματίσαντες ἰδίας κοινότητας ἀριθμούσας μέχρι καὶ διακοσίων πιστῶν ἑκάστη.

Κατὰ τὸ παρελθὸν πλείονας τῶν ἀντικανονικῶν τούτων κληρικῶν προσεταιρίσθησαν κυρίως τὸ Πατριαρχεῖον Μόσχας καὶ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Πολωνίας, τὸ μὲν πρῶτον πρὸς αὔξησιν τῆς ἐν τῇ Διασπορᾷ δυνάμεως αὐτοῦ, ἡ δὲ δευτέρα δι’ οἰκονομικοὺς ἀποκλειστικῶς λόγους. Πρὸς τούτοις ἐνέταξε καὶ ἡ Σερβικὴ Ἐκκλησία ἕνα τούτων εἰς τὸν Κλῆρον αὐτῆς πρὸ τριετίας, ἐσχάτως δὲ ἤρξατο ἐπιδεικνύουσα σχετικὸν ἐνδιαφέρον καὶ ἡ Ρουμανικὴ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία.

*  *  *

Διὰ τῆς τακτικῆς, ἣν ἀπὸ τῆς πρὸ τεσσάρων καὶ ἡμίσεος ἐτῶν συστάσεως αὐτῆς ἀκολουθεῖ ἐν προκειμένῳ ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις Ἰταλίας, δεχομένη εἰς τοὺς κόλπους αὐτῆς, τῇ συμφώνῳ πάντοτε γνώμῃ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, τοὺς σοβαρωτέρους τῶν κανονικῶν ἢ καὶ ἀντικανονικῶν τούτων ἰταλῶν κληρικῶν, ὁμοῦ μετὰ τῶν κοινοτήτων καὶ τῶν περιουσιακῶν αὐτῶν στοιχείων, κατωρθώθη ὅπως :

α) μειωθῇ ἡ ἐν Ἰταλίᾳ ὀρθόδοξος δικαιοδοσιακὴ σύγχυσις, ἐξ ἧς ἐπωφελεῖται κυρίως ἡ Ρωμαιοκαθολικη Ἐκκλησία, ἀλλὰ καὶ Ὀρθόδοξοί τινες Ἐκκλησίαι (Ρωσσίας καὶ Ρουμανίας κυρίως), ζημιοῦται δὲ μόνον καὶ ἀποκλειστικῶς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον·

β) περιορισθῇ πως ἡ κατ’ οὐσίαν ἀντικανονικὴ δρᾶσις τῶν λοιπῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἰδία δὲ τῆς Ρωσσίας, στερουμένης κατ’ οὐσίαν ἰδίων πιστῶν καὶ ἑλληνορθόδοξα ποίμνια λυμαινομένης·

γ) ἀναχαιτισθῇ ἡ σοβαρῶς ἐκθέτουσα τὴν Ἐκκλησίαν ἠμῶν ἀκατάπαυστος ἀπὸ δικαιοδοσίας εἰς δικαιοδοσίαν μεταπήδησις τῶν κανονικῶν ἡ ἀντικανονικῶν τούτων ὀρθοδόξων κληρικῶν·

δ) ἄρξηται διαμορφουμένη ποιά τις σοβαρὰ περὶ τῆς ἐνταύθα Ὀρθοδοξίας εἰκὼν παρὰ τοῖς ἑτεροδόξοις ἡμῶν ἀδελφοῖς, πολλῶν ρωμαιοκαθολικῶν Ἐπισκοπῶν καὶ Ἱδρυμάτων μὴ δεχομένων πλέον ν’ ἀναγνωρίσωσιν ὡς κανονικοὺς κληρικοὺς εἰμὴ τοὺς εἰς τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν ὑπαγομένους τοιούτους·

ε) αὐξηθῇ τὸ γόητρον αὐτῆς ταύτης τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως παρὰ τῇ ἀνὰ τὴν χώραν ρωμαιοκαθολικῇ Ἱεραρχίᾳ καὶ πρὸ παντὸς παρὰ ταῖς ἰταλικαῖς κρατικαῖς Ἀρχαῖς.

10. ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΥΠΟ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ

Μετὰ μακρὰς συνεννοήσεις μετὰ τῆς ἁρμοδίας ἐπὶ τῶν Μὴ Ρωμαιοκαθολικῶν Δογμάτων Διευθύνσεως τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν τῆς Ἰταλίας, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ὑπέβαλε κατ’ Ἰούνιον τοῦ 1995 καὶ διὰ τῆς Νομαρχίας Βενετίας αἴτησιν πρὸς ἀναγνώρισιν αὐτῆς ὡς Νομικοῦ Προσώπου Ἰταλικοῦ Δικαίου. Ἡ αἴτησις αὕτη συνωδεύετο ὑπὸ θετικωτάτης εἰσηγήσεως τοῦ Νομάρχου Βενετίας, συνηγοροῦντος ὑπὲρ τῆς ταχείας ἀναγνωρίσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Τὸ Ὑπουργεῖον τῶν Ἐσωτερικῶν ἀπήντησεν ἐν βραχεῖ σχετικῶς διαστήματι διατυποῦν, παρὰ τάς ὡς ἄνω συνεννοήσεις, δεκάδα περίπου νέων παρατηρήσεων ἐπὶ τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

*  *  *

Ἐκ τῶν παρατηρήσεων τούτων δέον ἵνα ὑπογραμμισθῶσι δύο κυρίως :

• ἡ σχετικὴ πρὸς τὸ ἄρθρον 7 (“Ὁ Μητροπολίτης δικαιοῦται, παρισταμένης ἀνάγκης, ἵνα εἰσηγηθῇ τῷ Οἰκουμενικῷ Πατριαρχείῳ τὴν τροποποίησιν ἢ συμπλήρωσιν τοῦ παρόντος Καταστατικοῦ Χάρτου, τοῦ τελευταίου δυναμένου, κατόπιν γνωμοδοτήσεως τοῦ Μητροπολίτου ἵνα προέλθῃ εἰς τροποποίησιν τοῦ Καταστατικοῦ τούτου Χάρτου ἐν τῷ συνόλῳ ἢ ἐν τοῖς ἐπὶ μέρους αὐτοῦ”), καθ’ ἣν οὐδὲν σῶμα, πλὴν τοῦ Κοινοβουλίου ἥ τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας, δύναται ἵνα τροποποιῇ ὑπάρχοντα ἤδη ἰταλικὸν νόμον, καὶ
  
  
• ἡ σχετικὴ πρὸς τὸ ἄρθρον 3, 1 (“Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἐξαρτῶνται αἱ εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἀνέκαθεν ὑπαγόμεναι καὶ ὡς ἰταλικὰ νομικὰ πρόσωπα ἀνεγνωρισμέναι ἑλληνορθόδοξοι Κοινότητες, Ἐκκλησίαι καὶ Ἀδελφότητες, μεταξὺ τῶν ὁποίων αἱ τῆς Βενετίας..., τῆς Νεαπόλεως..., τῆς Τεργέστης ...”), καθ’ ἣν θὰ ἔδει ἵνα αἱ ἀρχαῖαι ἡμῶν Ἀδελφότητες ἢ Κοινότητες (Βενετίας, Νεαπόλεως καὶ Τεργέστης), ὡς νομικὰ πρόσωπα ἰταλικοῦ δικαίου, συναινέσωσι προηγουμένως εἰς τὴν καὶ διὰ νόμου ὑπαγωγὴν αὐτῶν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει.

Τὴν μὲν πρώτην ἐκ τῶν παρατηρήσεων τούτων ἡ Ι. Μητρόπολις ἐθεώρησεν καὶ ὡς λογικὴν καὶ ὡς ἰσχυρἂν νομικὴν βάσιν ἔχουσαν, ἀλλὰ συγχρόνως καὶ ὡς οὐδὲν κατ’ οὐσίαν ἀφαιροῦσαν ἀπὸ τοῦ Καταστατικου τούτου Χάρτου, ἅτε δὴ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, συνῳδἂ τοῖς λοιποῖς ἐν τῷ Καταστατικῷ ἄρθροις, διατηρούσης πάντοτε τὸν πλήρη καὶ ἀπόλυτον ἐπὶ τοῦ Μητροπολίτου ἔλεγχον.

Ἡ δευτέρα δὲ παρατήρησις ἐθεωρήθη ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὡς θέτουσα ἐν ἀμφιβόλῳ τὴν ἥδη ἀσκουμένην ὑπ’ αὐτῆς κανονικὴν ἐπὶ τῶν ἐν λόγῳ ἀρχαίων Κοινοτήτων δικαιοδοσίαν, γενικώτερον δὲ ὡς ἀντίθετον πρὸς τοὺς Ἱεροὺς Κανόνας.

*  *  *

Κατόπιν τούτων ἦλθεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις εἰς νέας μακρὰς μετὰ τοῦ Ὑπουργείου Ἐσωτερικῶν συνεννοήσεις, ζητοῦσα ὅπως, βάσει νομικῶν καὶ κανονολογικῶν γνωμοδοτήσεων, ἐξηγήσῃ ὅτι, ἐν ἀντιθέσει πρὸς ὅσα συμβαίνουσιν ἐν τῷ προτεσταντικῷ κόσμῳ, αὐτὴ αὕτη ἡ γένεσις ὀρθοδόξου τινὸς κοινότητος ἀποτελεῖ πρᾶξιν ἐπισκοπικήν, ἑπομένως δέ, ἀφ’ ἧς ἱδρύεται ὀρθόδοξός τις κοινότης, θεωρεῖται δεδομένη καὶ ἡ ἐξ ἐπισκόπου κανονικὴ αὐτῆς ἐξάρτησις, οὐδὲ δύνανται ἵνα ὑπάρξωσιν ἐν τῇ Ὀρθοδοξιᾳ κοινότητες μὴ ὑπαγόμεναι ἐπισκόπῳ.

Γενομένης κατανοητῆς καὶ ἀποδεκτῆς τῆς ἐν προκειμένῳ δοθείσης ἐξηγήσεως, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἐπέφερεν εἰς τὸ Καταστατικὸν αὐτῆς πάσας τάς ἄλλας ζητηθείσας ἀσημάντους κατ’ οὐσίαν τροποποιήσεις συμφώνως ταῖς ὑποδείξεσι τοῦ Ὑπουργείου, παρ’ οὗ καὶ κατὰ Δεκέμβριον τοῦ παρελθόντος ἔτους ἀνέμενετο ἐπίσημός τις ἀπάντησις διὰ τὰ περαιτέρῳ.

11. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΕΙΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΤΙΚΑΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

Καὶ κατὰ τὸ 1995 κατέβαλεν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις πᾶσαν δυνατὴν προσπάθειαν ὅπως ἀνταποκριθῇ εἰς τάς ἀκαταπαύστως ἀπευθυνομένας αὐτῇ προσκλήσεις πρὸς συμμετοχὴν εἰς ἐκδηλώσεις διεκκλησιαστικοῦ ἢ καὶ διαθρησκειακοῦ συχνάκις χαρακτῆρος.

Τοῦτο βεβαίως πράττει αὕτη, συνειδυῖα ὅτι ἥκιστα προωθεῖται διὰ τῶν συγκεντρώσεων τούτων ἡ ἱερὰ τῆς ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν ὑπόθεσις, ἀλλὰ καὶ πεποιθυῖα ἅμα ὅτι διὰ παρομοίων εὐκαιριῶν ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις, προβαλλομένη καὶ καθισταμένη εὐρύτερον γνωστή, παγιοῦται ὁλονὲν καὶ περισσότερον ἐν τῇ συνειδήσει τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου τῆς χώρας.

Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ ὁ Μητροπολίτης, πλαισιούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κρατείας κ. Γενναδίου καὶ τοῦ Πρωτοσυγκέλλου τῆς Ι. Μητροπόλεως κ. Πολυκάρπου Σταυροπούλου, συμμετέσχεν εἰς τὴν ἀνὰ δεκαετίαν ὑπὸ τῆς Συνόδου τῶν Ἰταλῶν Ἐπισκόπων ὀργανουμένην καὶ κατὰ Νοέμβριον τοῦ 1995 τῇ συμμετοχῇ τῆς Αὐτοῦ Ἁγιότητος τοῦ Πάπα Ρώμης Ἰωάννου Παύλου Β΄ πραγματοποιηθεῖσαν ἐν Παλέρμῳ τῆς Σικελιας “Ἐθνικὴν Συνέλευσιν τῆς Ἰταλικῆς Ἐκκλησίας”, ἐκφωνήσας καὶ σύντομον λόγον περὶ τῆς συμμετοχῆς πάντων τῶν Χριστιανῶν, ἀνεξαρτήτως δόγματος, εἰς τὴν οἰκοδομὴν τῆς νέας ἰταλικῆς κοινωνίας. Ἐν ἄλλαις παρομοίαις περιστάσεσιν ἐξεπροσώπευσε προθύμως τὴν Ἱερὰν Μητρόπολιν ὁ ὡς ἄνω Θεοφιλέστατος Ἀδελφός, ἐν τοπικοῦ δὲ χαρακτῆρος ἐκδηλώσεσιν ἄλλοι κληρικοί αὐτῆς.

12. ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΡΩΜΑΙΟΚΑΘΟΛΙΚΑΣ ΑΡΧΑΣ

Αἱ πρὸς τάς κατὰ τόπους ρωμαιοκαθολικὰς Ἀρχὰς σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καθίστανται ὁλονὲν καὶ συχνότεραι, καλλιεργούμεναι συστηματικῶς δι’ ἐπισκέψεων τοῦ Μητροπολίτου πρὸς τοὺς ἐπιτοπίους ἐπισκόπους κατὰ τάς ποιμαντορικὰς αὐτοῦ περιοδείας· δι’ ἀλληλογραφίας ἐπὶ ταῖς ἑορταῖς· καὶ διὰ συχνοτάτης συμμετοχῆς τῶν κληρικῶν ἡμῶν εἰς τάς ἑκασταχοῦ ὑπὸ τῶν ρωμαιοκαθολικῶν ὀργανουμένας ἐκδηλώσεις οἰκουμενιστικοῦ χαρακτῆρος.

Αἱ ἐπαφαὶ αὗται ἔχουσιν ὡς συγκεκριμένον ἀποτέλεσμα τὴν διευκόλυνσιν τοῦ ἔργου τῶν κληρικῶν ἡμῶν ἐν πόλεσιν ἔνθα στερούμεθα ἰδίων λατρευτικῶν χώρων. Οὕτως, ἐν Πίζῃ αἱ ρωμαιοκαθολικαι Ἀρχαὶ παρεχώρησαν ἡμῖν τὴν ἀποκλειστικὴν χρῆσιν μικροῦ ναοῦ ἐν τῷ κέντρῳ τῆς πόλεως, ἐν Πάρμῃ τὴν μερικὴν χρῆσιν ἑτέρου ναοῦ κειμένου ἐν κεντρικῷ σημείῳ τῆς πόλεως καὶ ἔχοντος καὶ βοηθητικοὺς χώρους, ἐν ἄλλαις δὲ πόλεσι (Παδούῃ, Οὔντινε, Φερράρᾳ, Τορίνῳ, Περουτζίᾳ, Κατάνῃ) παρέχουσιν ἡμῖν προθύμως τὴν δυνατοτητα ἵνα χρησιμοποιῶμεν τοὺς ναοὺς αὐτῶν κατὰ τακτὰς ἡμέρας καὶ ὥρας.

Δέον ἵνα σημειωθῇ ἐνταῦθα, ὅτι δὲν παρατηρεῖται ἡ αὐτὴ εὐμενὴς διάθεσις καὶ ἐν Μεσσήνῃ τῆς Σικελιας, παρὰ τάς ὑπὸ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως διατηρουμένας ἀγαθὰς σχέσεις πρὸς τὴν ἐπιτόπιον ρωμαιοκαθολικὴν Ἀρχιεπισκοπήν. Τοῦτο ὀφείλεται μᾶλλον εἰς τὸ γέγονος, ὅτι ἐν τῇ πόλει ταύτῃ ὑπῆρχέ ποτε μεγάλη οὐνιτικὴ ἐνορία, ἀλλ’ ἴσως ἀποδοτέον καὶ εἰς λόγους σχετιζομένους πρὸς τὴν βαθμιαίαν καταπάτησιν τῆς ὑπολογισίμου περιουσίας τῆς πρὸ τοῦ 1908 ἀκμαζούσης αὐτόθι ἑλληνορθοδόξου Κοινότητος. Ὅπως ποτ’ ἂν ᾗ, ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ αὕτη καταβάλλει νῦν σοβαρὰς προσπαθείας πρὸς ἀνασύστασιν τῆς παλαιᾶς ἐκείνης ἑλληνορρύθμου ἐνορίας.

Δύναται πάντως νὰ λεχθῇ μετὰ βεβαιότητος, ὅτι αἱ ἄμεσοι αὗται ἐπαφαὶ πρὸς τάς κατὰ τόπους ρωμαιοκαθολικὰς Ἀρχὰς ἀποδεικνύονται ἀσυγκρίτως ἀποδοτικώτεραι τῶν διὰ μέσου τοῦ Βατικανοῦ καὶ εἰδικώτερον τοῦ Ποντιφικοῦ Συμβουλίου ἐπὶ τῆς Προωθήσεως τῆς Χριστιανικῆς Ἑνότητος ἐπιδιωκομένων ἐνίοτε τοιούτων, τῶν βατικανῶν ὑπηρεσιῶν ἀκολουθουσῶν ἐν τοῖς θέμασι τούτοις διάφορον συχνάκις καὶ δὴ ἀντιθέτον ἐν πολλοῖς γραμμήν. Παρετηρήθη μάλιστα, ὅτι ὁσάκις ὑπῆρξε μεσολάβησις ἢ ἀνάμιξις τῶν ὡς ἄνω ὑπηρεσιῶν εἰς τάς μεταξὺ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καὶ τῶν κατὰ τόπους ρωμαιοκαθολικῶν Ἱεραρχῶν σχέσεις κατέστη ἐν συνεχείᾳ δυσχερεστέρα ἡ μετὰ τούτων συνεννόησις.

13. ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΣ ΤΟΠΙΚΑΣ ΑΡΧΑΣ

Τόσῳ ἐν Βενετίᾳ ὅσῳ καὶ ἐν ἄλλαις πόλεσι τῆς Ἰταλίας ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις καταβάλλει προσπάθειαν πρὸς καλλιέργειαν ἐποικοδομητικῶν σχέσεων πρὸς τάς δημοτικὰς ἡ ἄλλας αὐτῶν Ἀρχάς. Οὕτω, κατὰ τάς ποιμαντορικὰς περιοδείας τοῦ Μητροπολίτου πραγματοποιοῦνται ὑπὸ τούτου πάντοτε καὶ ἐθιμοτυπικαὶ πρὸς τάς τοπικάς, δημοτικὰς καὶ ἄλλας Ἀρχάς, ἐπισκέψεις.

Ἰδιαιτέρως ἐγκάρδιοι τυγχάνουν αἱ σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως πρὸς δήμους τινὰς τῆς Καλαβρίας καὶ Σαρδηνίας, ἔνθα αἱ ἐπαφαὶ αὗται ἀπέδωκαν συγκεκριμένους καρπούς, περὶ ὧν ἀνωτέρω.

14. ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΕΝ ΙΤΑΛΙΑι ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΣ ΑΡΧΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Αἱ σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως πρὸς τάς ἐν Ἰταλίᾳ Διπλωματικὰς Ἀρχὰς τῆς Ἑλλάδος, ἐναντιωθείσας ἀρχικῶς πρὸς τὴν ἵδρυσιν τῆς Ι. Μητροπόλεως καὶ σφοδρὸν κατ’ αὐτῆς πόλεμον διεξαγαγούσας κατὰ τὰ πρῶτα αὐτῆς βήματα, δύνανται τό γε νῦν ἵνα χαρακτηρισθῶσιν ὡς ἄρισται. Ὡς εἰκός, ἡ νέα αὕτη κατάστασις, ὀφειλομένη κυρίως εἰς τὸν διορισμον νέου Πρέσβεως ἐν Ρώμῃ, διευκολύνει τὰ μέγιστα τὸ ἔργον τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, ἀφ’ ἑνὸς μὲν καθιστᾶσα τὰς σχέσεις αὐτῆς πρὸς τὸ ἴδιον ποίμνιον ὁμαλωτέρας καὶ ἀμοίρους ἰδιαιτέρων προβλημάτων, ἀφ’ ἑτέρου δὲ συμβαλλομένη ἀποφασιστικῶς εἰς τὴν ἐπίλυσιν τῶν ἑκασταχοῦ ἀναφυομένων ποικίλων προβλημάτων πρακτικῆς φύσεως.

Τοῦτο δὲν σημαίνει βεβαίως, ὅτι ἡ Ἱ. Μητρόπολις δύναται ἵνα θεωρήσῃ καὶ ὡς ἀπολύτως ἰκανοποιητικὴν τὴν στάσιν ἐνίων Προξένων τῆς Ἑλλάδος, ἐπιμενόντων ὅπως ἁγνοῶσιν, ἐν οἰκονομικοῖς ἰδίως θέμασι, τὴν περὶ ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων κειμένην ἑλληνικὴν νομοθεσίαν, ἐξακολουθούντων δὲ καὶ μετὰ τὴν ἵδρυσιν Μητροπόλεως ἐν Ἰταλίᾳ ὅπως διαχειρίζωνται αὐτοὶ οὗτοι τὰ εἰς ἐκκλησιαστικοὺς σκοποὺς προοριζόμενα κρατικὰ κονδύλια κατὰ τὸ δοκοῦν. Παραλλήλως πρὸς ταῦτα ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις θεωρεῖ ὡς ἀνησυχητικὴν καὶ τὴν ἐπίμονον προσπάθειαν τοῦ ἐν Νεαπόλει Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος κ. Μιλτιάδου Χισκάκη, ὅπως, δι’ ἐπανειλημμένων πρὸς τὸ Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν εἰσηγήσεων, προπαρασκευάσῃ τὸ ἔδαφος πρὸς παραχώρησιν τῆς περιουσίας τῆς αὐτόθι Ἐκκλησίας καὶ Ἀδελφότητος τῶν Ἁγίων Πέτρου καὶ Παύλου εἰς τὸ Ἑλληνικὸν Κράτος καὶ μετατροπὴν τοῦ κατέναντι τῆς ἐκκλησίας ἡμῶν κειμένου μεγάρου τῆς Ἀδελφότητος εἰς πολιτιστικὸν κέντρον κατὰ τὸ πρότυπον τῶν ἐν Βενετίᾳ πρὸ τεσσαρακονταπενταετίας που συμβεβηκότων. Ἀλλὰ κατὰ κανόνα ἀποφεύγει ἐπιμελῶς ἡ Ι. Μητρόπολις τὴν ἐπὶ πάντων τῶν προβλημάτων τούτων συζήτησιν μετὰ τῶν ἑκασταχοῦ Προξενείων, προσπαθοῦσα ὅπως εἰρηνικῶς ἐπιλύῃ ταῦτα τῇ ἀρωγῇ τῆς ἐν Ρώμῃ Πρεσβείας τῆς Ἑλλάδος.

Πρὸς τούτοις θὰ ἔδει ἵνα λεχθῇ ἐνταῦθα, ὅτι αἱ καλαὶ σήμερον καὶ ἁρμονικαὶ πρὸς τὴν ἐν Ρώμῃ Πρεσβείαν τῆς Ἑλλάδος σχέσεις δὲν συνεπάγονται κατ’ ἀνάγκην καὶ τὴν ἐπίλυσιν τῶν ἐν Ἰταλίᾳ χρονίων ἐκκλησιαστικῶν ἡμῶν προβλημάτων (ἐν οἷς π.χ. τὸ ὕψος καὶ ἡ διανομὴ τῶν εἰς τοὺς κληρικοὺς ἡμῶν παρεχομένων πενιχρῶν κρατικῶν ἐπιδομάτων· ὁ συνεχὴς διορισμὸς ἐκπαιδευτικῶν καὶ ἐν πόλεσιν ἔτι ἔνθα λειτουργοῦσιν ἐνοριακὰ σχολεῖα· ἡ διατήρησις τῆς ἑλληνορθοδόξου λατρείας ἐν Λιβόρνω, κλπ.). Καίτοι ἐφ’ ὅλων σχεδὸν τῶν προβλημάτων τούτων ἐγένοντο ὑπὸ τῆς ἐν Ρώμῃ Πρεσβείας θετικώταται κατὰ τὸ παρελθὸν ἔτος εἰσηγήσεις πρὸς τὸ Ὑπουργεῖον Ἐξωτερικῶν, ἐν τούτοις δὲν κατωρθώθη ὅπως σημειωθῇ ποιά τις ἐν προκειμένῳ πρόοδος. Προβλέπεται δὲ ὅπως ἡ κατάστασις αὕτη συνεχισθῇ μέχρι τέλους τοῦ ἐνεστῶτος ἔτους, ὁπότε καὶ θέλει ἀποχωρήσει τῆς ἐνεργοῦ ὑπηρεσίας ὁ ὑπὸ ἀντιεκκλησιαστικῶν ἰδεῶν ἐμφορούμενος Γενικὸς Γραμματεὺς τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν, ἐξοχώτατος Πρέσβυς κ. Κωνσταντῖνος Γεωργίου, ὅστις, διατελέσας κατὰ τὸ παρελθὸν Πρέσβυς ἐν Ἰταλίᾳ, ἔρχεται κατὰ μῆνα εἰς Ρώμην ἰδιωτικῶς καὶ παρακολουθεῖ ἐκ τοῦ σύνεγγυς τόσῳ τὰ τῆς ἐν Ρώμῃ Πρεσβείας τῆς Ἑλλάδος, ὅσῳ καὶ τάς ἐν τῇ Ἱερᾷ Μητροπόλει Ἰταλίας ἐξελίξεις.

Ὡς πρὸς τάς σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως πρὸς ἄλλας ἐν Ἰταλίᾳ Ἑλλαδικὰς Ἀρχὰς (οἷαι ἡ παρὰ τῷ Βατικανῷ Πρεσβεία, ὁ Ἑλληνικὸς Ὀργανισμὸς Τουρισμοῦ, τὸ παρὰ τῷ ΝΑΤΟ Ἑλληνικὸν Στρατιωτικὸν Κλιμάκιον κλπ.), καθὼς καὶ πρὸς τάς Κυπριακὰς τοιαύτας, δύνανται αὗται ἵνα χαρακτηρισθῶσιν ὡς κατὰ πάντα ὁμαλαί. Τοῦτο ὀφείλεται κυρίως εἰς τὸ γέγονος, ὅτι αἱ ἐν λόγῳ Ἀρχαὶ ἀφ’ ἐνὸς μὲν δὲν ἀποβλέπουσιν εἰς ἄσκησιν ἐλέγχου ἐπὶ τοῦ λεγομένου “ἀποδήμου ἑλληνισμοῦ”, ἀφ’ ἑτέρου δὲ δὲν διαχειρίζονται κρατικα κονδύλια προοριζόμενα εἰς ἐκκλησιαστικοὺς σκοπούς.

15. ΣΧΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΝ ΒΕΝΕΤΙΑι ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΝ

Αἱ πρὸς τὸ ἐν Βενετίᾳ Ἑλληνικὸν Ἰνστιτοῦτον σχέσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας δὲν δύνανται εἰμὴ να διέρχωνται πάντοτε ποιάν τινα κρίσιν, καθ’ ὅσον ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις ἀποτελεῖ μόνιμον μοχλὸν πιέσεως πρὸς ἐκπλήρωσιν τῶν ἔναντι τῶν ἐν Βενετίᾳ καὶ Λιβόρνῳ ἱστορικῶν Κοινοτήτων οἰκονομικῶν ὑποχρεώσεων τοῦ Ἰνστιτούτου, ἀλλὰ συνάμα καὶ σταθερὸν ἐμπόδιον εἰς τὴν ἐπιμόνως ἐπιδιωκομένην ἀπὸ καιροῦ μουσειοποίησιν τοῦ ἐν Βενετίᾳ ἱστορικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου τῶν Ἑλλήνων καὶ εἰς τὴν ἀπὸ δεκαετιῶν σχεδιαζομένην διάλυσιν τῆς αὐτόθι ἱστορικῆς Κοινότητος τῶν Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων, ἡ ὕπαρξις τῆς ὁποίας παρεμποδίζει νομικῶς τὴν α) ἀνεξέλεγκτον οἰκονομικὴν διαχείρισιν τῆς πρὸ τεσσαρακονταπενταετίας τῷ Ἰνστιτούτῳ περιελθούσης τεραστίας κοινοτικῆς περιουσίας, καὶ β) τὴν πραγματοποίησιν παλαιοῦ σχεδίου πρὸς ἐκποίησιν τοῦ μεγαλυτέρου τμήματος τῆς ὡς ἄνω ὑπὸ ὅρους παραχωρηθείσης κοινοτικῆς περιουσίας.

Ταῦτα ἐξηγοῦσιν ἐπαρκῶς τὸν λόγον, δι’ ὃν ἡ Διεύθυνσις τοῦ Ἰνστιτούτου κατεπολέμησε παντοιοτρόπως τὴν ἵδρυσιν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως· προσεπάθησεν ἐν συνεχείᾳ ἵνα καὶ δι’ ἀνορθοδόξων μέσων ματαιώσῃ τὴν ἐν Βενετίᾳ καὶ ἐν κοινοτικοῖς ἄλλοτε χώροις ἐγκατάστασιν τῆς ἕδρας αὐτῆς· ἐξακολουθεῖ δὲ μέχρι σήμερον ὑποστηρίζουσα ἐν ἐπισήμοις ἀναφοραῖς, ἀλλὰ καὶ δημοσίως, ὅτι ἡ Ι. Μητρόπολις ἀποτελεῖ ἐμπόδιον εἰς τὴν ὁμαλὴν λειτουργίαν τοῦ Ἰνστιτούτου καὶ ἀπειλὴν διὰ τὰ ἐν Βενετίᾳ συμφέροντα τοῦ Ἑλλαδικοῦ Κράτους.

Εἰς διάλυσιν τοῦ δυσμενεστάτου τούτου κλίματος δὲν συνέβαλεν οὔτε τὸ συμφωνητικὸν κείμενον (“Συναινετικαὶ προτάσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ τοῦ ἐν Βενετίᾳ Ἑλληνικοῦ Ἰνστιτούτου περὶ καθορισμοῦ τῶν τοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἰταλίας ἐν τῷ Campo dei Greci τῆς Βενετίας, ὡς καὶ περὶ τῶν ἐν Λιβόρνῳ ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων”), ὅπερ κατὰ Φεβρουάριον τοῦ 1993 ἡ Ι. Μητρόπολις, ἐπωφελουμένη τῶν πρὸς αὐτὴν εὐμενῶν διαθέσεων τοῦ τότε Προξένου τῆς Ἑλλάδος ἀειμνήστου Στυλιανοῦ Πούλου, κατήρτισε καί, συναινέσει τῆς ἐξ ἧς διοικητικῶς ἐξαρτᾶται τὸ Ἰνστιτοῦτον Μορφωτικῆς Διευθύνσεως τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν, συνυπέγραψεν ἐπισήμως μετὰ τοῦ διευθυντοῦ τοῦ ἐν λόγῳ Ἱδρύματος (βλ. συνημμένον ὑπ’ ἀριθ. 2), τῆς συμφωνίας ταύτης ἀθετουμένης μέχρι σήμερον ὑπὸ τῆς Διευθύνσεως τοῦ Ἰνστιτούτου, ἐνθαρρυνομένης ἐν τούτῳ καὶ ὑπὸ τῆς ἐν Ἀθήναις ἐδρευούσης Ἐποπτικῆς τοῦ ἐν λόγῳ ἱδρύματος Ἐπιτροπῆς, ὡς καὶ ἄλλων τινῶν ἁρμοδίων ὑπηρεσιῶν τοῦ ἀνωτέρω Ὑπουργείου.

*  *  *

Ἀποτιμῶν τις πάντα τὰ ἀνωτέρω, θὰ ἠδύνατο ἴσως να εἴπῃ, ὅτι παρὰ τὴν πληθώραν τῶν προβλημάτων, τῶν ἐπὶ δεκαετίας συσσωρευθέντων καὶ τῶν καθ’ ἡμέραν ἀναφυομένων νέων τοιούτων, παρὰ τάς τεραστίας οἰκονομικὰς δυσκολίας καὶ παρὰ τὴν μεγάλην ἔλλειψιν κληρικῶν, ἡ Ἱερὰ Μητρόπολις, βαίνουσα ὡς μέχρι τοῦδε ἔβη, δύναται ἵνα ὀργανωθῇ ἔτι ἀρτιώτερον, καλύψῃ ἔτι περισσοτέρας ἀνάγκας τοῦ ποιμνίου αὐτῆς καὶ αὐξήσῃ ἅμα τὸ γόητρον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς καθόλου Ὀρθοδοξίας ἐν τῷ χώρῳ, ἐν ᾧ μεθ’ ὑπομονῆς καὶ ἐπιμονῆς ἐπιτελεῖ τὸ ταπεινὸν αὐτῆς ἔργον.

*  *  *

Ταῦτα τῇ Ὑμετέρᾳ θεοτιμήτῳ Κορυφῇ εὐλαβῶς καθυποβάλλων, τὴν δὲ τιμίαν καὶ χαριτόβρυτον Αὐτῆς δεξιὰν κατασπαζόμενος, ὑποδιατελῶ,

ἐν Βενετίᾳ τῇ 28ῃ Μαΐου 1996,

[ χειρογράφως:

μετά βαθυτάτου σεβασμοῦ

καί υἱϊκῆς ἀφθίτου εὐγνωμοσύνης,   ]

[ ὑπογραφή ]

( †  ὁ Ἰταλίας Σπυρίδων )