top

ΕΣΕΙΣ - 28 Σεπτεμβρίου-11 Οκτωβρίου 1996

Οι ανάγκες της Ομογένειας και ο νέος Αρχιεπίσκοπος

Ο νέος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Σπυρίδωνας ανέλαβε καθήκοντα και ήδη τα σχόλια, οι φήμες και οι απαιτήσεις άρχισαν να επισκιάζουν τα σχέδιά του, πριν ακόμα αρχίσουν να εφαρμόζονται. Ο καθένας και η καθεμιά από εμάς θα περιμένει διαφορετικά πράγματα από τον Αρχιεπίσκοπο. Άλλωστε, ο ελληνοαμερικανικός χώρος είναι τόσο ιδιόμορφος, που οι ρόλοι και οι αρμοδιότητες του ηγέτη της ελληνορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική μπορούν να ερμηνευτούν και να προσδιοριστούν ανάλογα με το πώς αντιλαμβανόμαστε το ρόλο και την αποστολή της Εκκλησίας, όχι γενικά, αλλά στο συγκεκριμένο χώρο.

Ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος εδώ έχει σίγουρα σαν πρώτο στόχο την εκκλησιαστική αποστολή του, τόσο σε πνευματικό επίπεδο, όσο και σε διοικητικό. Καλείται να υπηρετήσει με σεμνότητα, αγάπη και υποδειγματική παρουσία τον ελληνορθόδοξο κλήρο. Παράλληλα, όμως, έχει υποχρέωση με σωστούς χειρισμούς να διαφυλάξει και να επεκτείνει το οικοδόμημα που ονομάζεται Ελληνική Ορθόδοξος Εκκλησία Βορείου και Νοτίου Αμερικής, αποτελούμενο από πεντακόσιες και πλέον κοινότητες.

Πρώτα απ' όλα θα πρέπει να αντιμετωπίσει από τη ρίζα του, δουλεύοντας πάνω σε όλες τις πτυχές, το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνοαμερικανικής κοινότητας. Και, ίσως, καλύτερα θα πρέπει να πούμε της αμερικανοελληνικής κοινότητας, για να κατονομάσουμε και την ουσία του προβλήματος.

Η διαφύλαξη της γλωσσικής και πολιτισμικής συνέχειας των ομογενών και των Αμερικανών ελληνικής καταγωγής, αποτελούν τον ομφάλιο λώρο για να αποφευχθεί μελλοντικά η αποκοπή της Ομογένειας από τα εθνικά και θρησκευτικά κέντρα του Ελληνισμού. Και βέβαια, δεν εννοούμε τον οποιονδήποτε διοικητικό ή παρεμβατικό ρόλο των κέντρων αυτών μέσα στην Ομογένεια, αλλά την ουσιώδη σχέση των κέντρων αυτών με τον εδώ Ελληνισμό.

Ο νέος Αρχιεπίσκοπος πρέπει να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα, με συγκεκριμένα έργα και όχι με λόγια - γιατί απ' αυτά έχουμε μπουχτίσει, τόσο από την Αθήνα, όσο και απ' εδώ - ότι άμεση προτεραιότητα αποτελεί η αντίσταση σε κάθε μορφή αφομοίωσης και ενσωμάτωσης της Ομογένειας μέσα στην αμερικανική κοινωνία. Φυσικά, όχι για τη δημιουργία ενός ελληνικού "γκέτο", που θα απομακρύνεται από τα δρώμενα της αμερικανικής κοινωνίας. Αντίθετα, για τη μετεξέλιξη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας σε μια πανίσχυρη εθνικότητα σε όλους τους τομείς, που με υπόβαθρο και ενωτικό κρίκο τη γλωσσική και πολιτισμική της ταυτότητα θα μπορεί να αρθρώσει ένα δυναμικό λόγο, έχοντας μια διαρκή παρουσία στην πολιτική και κοινωνική ζωή αυτής της χώρας.

Και ακριβώς γι' αυτή την αποστολή και γι' αυτό το στόχο, ο νέος Αρχιεπίσκοπος, με γνώση, εμπειρία, διορατικότητα και ενωτική προδιάθεση θα πρέπει να φροντίσει από την αρχή να αναζητήσει τρόπους που θα τον αφήσουν μακριά από τις πολιτικές διεργασίες μέσα στον ομογενειακό χώρο, τόσο για τα αμερικανικά πολιτικά πράγματα, όσο και για τα ελληνικά. Άλλο θρησκεία και άλλο πολιτική.

Αλλά, όπως επισημάναμε και από την αρχή, η ελληνοαμερικανική κοινότητα είναι μια εθνική ομάδα που καλείται να διαδραματίσει και ένα ευρύτερο ρόλο, που σχετίζεται με τη χώρα καταγωγής της και με το Έθνος που συνδέει το μισό προσδιορισμό της. Επομένως, ο ηγέτης της εδώ εκκλησίας από τη μια θα πρέπει να περιοριστεί στα εκκλησιαστικά του καθήκοντα και στην πνευματική του αποστολή και από την άλλη θα πρέπει να εμπνέει, να εμψυχώνει και να μπολιάζει με αληθινό πατριωτισμό, και όχι εθνικισμό, την Ομογένεια, για τα εθνικά προβλήματα του Ελληνισμού, χωρίς να παρεμβαίνει και να δημιουργεί προβλήματα σε διεργασίες που θα γίνονται από συλλόγους, ομοσπονδίες και οργανώσεις.

Ακόμα, η μεγάλη επιτυχία του Αρχιεπισκόπου κ. Σπυρίδωνα θα είναι αν δουλέψει προς την κατεύθυνση εκδημοκρατισμού της Εκκλησίας, ώστε και οι κοινότητες να φτάσουν στο σημείο που να διατηρούν ένα είδος αυτονομίας. Δηλαδή, τα μέλη της κάθε κοινότητας με δημοκρατικό τρόπο να αποφασίζουν για ο,τιδήποτε αφορά τον τρόπο λειτουργίας της κοινότητάς τους και να αποφεύγονται διάφορες "δεσποτικές παρεμβάσεις" από τα κεντρικά γραφεία της Αρχιεπισκοπής, με αποτέλεσμα αρκετές φορές να βλέπουμε κοινότητες να χωρίζονται στα δυο, με αιτία, π.χ., την απομάκρυνση ή το διορισμό ενός ιερέα.

Μια από τις μεγαλύτερες αδυναμίες της ελληνοαμερικανικής κοινότητας είναι και η έλλειψη μιας δημοκρατικής εκλεγμένης ηγεσίας, που θα αντιπροσωπεύει την Ομογένεια σε πολιτικό επίπεδο. Μερικοί επιρρίπτουν ευθύνες στον τέως Αρχιεπίσκοπο κ. Ιάκωβο, υποστηρίζοντας ότι όλα αυτά τα χρόνια φρόντισε ο ίδιος να ελέγχει ή να διαλύει κάθε προσπάθεια που στόχευε στη σωστή και αποτελεσματική οργάνωση του Ελληνισμού της Αμερικής. Άλλοι έχουν αντίθετη άποψη, σύμφωνα με την οποία τα διάφορα πολιτικοοικονομικά συμφέροντα διαφόρων ομογενών και οι προσωπικές φιλοδοξίες οδήγησαν και οδηγούν στο ναυάγιο κάθε τέτοιας προσπάθειας. Ίσως, και οι δυο απόψεις σ' ένα βαθμό να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Όσο για το έργο του Αρχιεπισκόπου Ιακώβου, με την πάροδο του χρόνου, θα το κρίνει η ιστορία που αποτελεί τον καλύτερο κριτή των πάντων σ' αυτό τον κόσμο.

Ο νέος Αρχιεπίσκοπος, που όσοι τον γνωρίζουν τον παρουσιάζουν ικανότατο, τολμηρό και συνετό στις κινήσεις του, ευχόμαστε να βρει τους δρόμους, ανοίγοντας ο ίδιος τους ορίζοντες εκδημοκρατισμού της Εκκλησίας και κατ' επέκταση της Ομογένειας. Και παράλληλα, με διακριτικές και μη προκλητικές ενέργειες να ενθαρρύνει τους ομογενείς για να αποχτήσουν επιτέλους, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, την πολιτική τους ηγεσία, η οποία θα στελεχώνεται και με ακαδημαϊκό και πνευματικό κόσμο και όχι μόνο απ' αυτούς που έχουν λεφτά.

Μια πολιτική ηγεσία, που δεν θα κηδεμονεύεται και ούτε θα ελέγχεται από κανένα κέντρο, ούτε και από κανένα εκατομμυριούχο, αλλά μόνο από την Ομογένεια. Μια πολιτική ηγεσία, που μαζί με την εκκλησιαστική θα μπορούν να συνεργάζονται για μια σειρά θεμάτων, με αποτέλεσμα να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν όλες τις προϋποθέσεις και όλο τον περίγυρο για να αναδείξουν την Ομογένεια σε μια πραγματική υπολογίσιμη δύναμη στην Αμερική. Μια δύναμη που θα μπορεί να διεκδικεί και όχι να επαιτεί, αλλά κυρίως για να δρομολογήσει αποτελεσματικές λύσεις για τα καυτά προβλήματα που καθορίζουν την επιβίωση της εθνικής, θρησκευτικής και γλωσσικής ταυτότητας όλων αυτών που συνθέτουν το μείγμα της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.

Και ο νέος Αρχιεπίσκοπος κ. Σπυρίδωνας μπορεί να καταφέρει πολλά. Τον καλωσορίζουμε και θα αναμένουμε πάντα καλοπροαίρετα το κάθε του έργο και την κάθε του ενέργεια.

[ ΕΣΕΙΣ - Τεύχ. 197 - 28 Σεπτεμβρίου-11 Οκτωβρίου 1996 - σσ. 14-15 ]