Ορθόδοξος Παρατηρητής - 20 Μαρτίου 1997

Αρχιεπισκοπική Εγκύκλιος Σαρακοστής *)

Προς τους ευλαβεστάτους Ιερατικώς Προϊσταμένους, τα εντιμότατα Διοικητικά Συμβούλια των Ιερών Ναών και Κοινοτήτων, των Φιλοπτώχων Αδελφοτήτων και της Νεολαίας και ολόκληρο το ευλαβές πλήρωμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής

Αγαπητοί μου χριστιανοί,

Η ευλογημένη περίοδος της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής βρίσκεται επί θύραις. Έρχεται και πάλι για να γίνει αφορμή πνευματικής ανατάσεως, ψυχικής κατανύξεως αλλά και ουσιαστικότερης προσωπικής μετοχής στα νάματα της πίστεως και της σωτηρίας.

Θα επιτευχθεί αυτό με πνευματική επιστροφή στο Κύριο της δόξης, ο Οποίος, ως αγαθός και φιλάνθρωπος δωρεοδότης, είναι έτοιμος να χορηγήσει τις πλούσιες και σωτήριες δωρεές Του σ' όσους θα προσέλθουν να τις λάβουν προετοιμασμένοι με την ελεύθερη προαίρεσή τους.

Οι θείες Λειτουργίες του Μεγάλου Βασιλείου και των Προηγιασμένων Δώρων, τα Τριώδια, τα Ψυχοσάββατα, τα Απόδειπνα, οι Χαιρετισμοί της Παναγίας, οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί, ο Μέγας Κανών και όλες οι άλλες ιδιαίτερες λειτουργικές ακολουθίες, τις οποίες θέτει στην διάθεσή μας η Εκκλησία κατά τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εγκαινιάζουν περίοδο μετάνοιας και επιστροφής στις τρίβους της σωτηρίας.

Η Αγία Εκκλησία, τονίζοντας την σπουδαιότητα της περιόδου αυτής των τεσσαράκοντα ημερών, όρισε να συνεορτάζονται ετησίως κατά την διάρκειά της ορισμένα εξαιρετικά γεγονότα της ιεράς ιστορίας της σωτηρίας, όπως και ορισμένες άγιες προσωπικότητες που καθορίζουν τα ορόσημα της πορείας και πολιτείας μας στον παρόντα βίο. Μας προετοιμάζει έτσι για την επιστροφή μας στον Κύριο της δόξης και για τη λήψη των θείων δωρεών.

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, που διαιρείται σε πέντε βδομάδες, αρχίζει με την ευλογημένη Κυριακή της Ορθοδοξίας. Ήδη, από τον όγδοο αιώνα και μετά, η νίκη της απεικονίσεως των ιερών προσώπων ενάντια στην ανεικόνιστη αίρεση των εικονοκλαστών ταυτίσθηκε με το όνομα της Ορθοδοξίας. Οι ιερές εικόνες υπενθυμίζουν και φανερώνουν το μυστήριο της Εκκλησίας, της ενανθρωπήσεως του Κυρίου και της σωτηρίας εν Χριστώ ολόκληρου του ανθρώπου, της ψυχής και του σώματός του. Σαν τέτοιες προσδιορίζουν την αληθινή όψη της ζωής μας.

Την δεύτερη Κυριακή εορτάζεται η κορυφαία προσωπικότητα του εν αγίοις Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος αντιστάθηκε στις αντι-ησυχαστικές αιρέσεις του δυτικού σχολαστικισμού και θεολόγησε για τον τρόπο ενώσεως του κτιστού ανθρώπου με τον άκτιστο δημιουργό του, με την οποία επιτυγχάνεται η θέωση, δηλαδή η εξομοίωση με τον Θεό. Η χάρις του Θεού είναι άκτιστη ενέργεια και δωρεά που χορηγείται σ' όσους μετανοούν αληθινά, στους άξιους.

Η τρίτη Κυριακή είναι αφιερωμένη στη Σταυροπροσκύνηση. Την ημέρα αυτή το μυστήριο του Τιμίου Σταυρού προβάλλεται ως το πρότυπο καθαγιαστικό μέσο, το οποίο καθαρίζει την ασθενούσα φύση της κτίσεώς μας και διανοίγει σ' αυτή τον ορίζοντα της χαράς και της αναστάσεως. Ο Σταυρός φανερώνει το πραγματικό πολίτευμά μας, την ταπείνωση, την συγχώρηση, τη θυσία, το θάνατο και την ανάσταση.

Η τέταρτη Κυριακή προβάλλει τον μεγάλο ηγούμενο της Μονής του θεοβάδιστου Σινά, τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, ο οποίος καταγράφει στο έργο του που αποτελεί ιδιαίτερο ανάγνωσμα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, την αποκεκαλυμμένη γνώση της ψυχής και την πορεία προς την κάθαρση και την αυτογνωσία. Ο άγιος τούτος της ερήμου μας εξηγεί το πως “η Βασιλεία των Ουρανών εντός ημών εστίν”, διότι καθορίζει την κλίμακα των αρετών της ψυχής, η οποία καταλήγει στη θέωση.

Η πέμπτη Κυριακή είναι αφιερωμένη στην αγία Μαρία την Αιγυπτία, η οποία διήλθε την παρούσα ζωή με τρόπο ασκητικό, δηλαδή με ολοκληρωτική αυταπάρνηση, μετάνοια και απόρριψη των πρόσκαιρων και κοσμικών απολαύσεων και προσήλωση στα μόνιμα και αιώνια. Υπόδειγμα απαράμιλλης πνευματικής συνέπειας και προσανατολισμού.

Έτσι, με τις ιερές αυτές εορτές, τα πρόσωπα και τα έργα τους οδηγούμαστε στην Κυριακή των Βαΐων για να υποδεχθούμε τον Κύριο της δόξης και να Τον ακολουθήσουμε στην οδό του μαρτυρίου Του, με το οποίο πλήρωσε την προσδοκία όλων των αιώνων και τον σκοπό της ιστορίας του κόσμου, δηλαδή την νίκη κατά του κακού, την απολύτρωση, την σωτηρία.

Προσεύχομαι θερμά στον Κύριο της δόξης να σας καταξιώσει όλους να προετοιμασθείτε με τον τρόπο που μας υποδεικνύει η Μητέρα Εκκλησία και να εορτάσετε επάξια την εορτή και πανήγυρη του Πάσχα. “Το στάδιον των αρετών ηνέωκται, οι βουλόμενοι αθλήσαι εισέλθετε”.

Με πολλή πατρική αγάπη,
ο Αρχιεπίσκοπος,

[ υπογραφή: † ὁ Ἀμερικῆς Σπυρίδων ]

[ Ορθόδοξος Παρατηρητής, Έτος 62 - Αρ. 1125, 20 Μαρτίου 1997, σ. 11 και 16 ]

_____________________________

*) Η εγκύκλιος φέρει αρ. πρωτ. 11/97