top

η Πρωϊνὴ - 23 Ιουλίου 1999

Η ώρα της κρίσεως για θεσμούς και ηγέτες της Εκκλησίας μας

Μεγάλες οι ευθύνες του Φαναρίου που μεθόδευσε την κρίση. Εκατό εκατομμύρια δολάρια αΦορά η οικονομική πτυχή. Ανάνκη διάλυσης των "παρακέντρων εξουσίας" στις ΗΠΑ. Τι θα πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση.

_______________________________________

ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ.- Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟλΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ

_______________________________________

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος

Η διήμερη επίσκεψη του Αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνα, στην έδρα του Οικουμενικού θρόνου, αν και δεν έδωσε λύση στο χρονίζον εκκλησιαστικό μας πρόβλημα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, συνέβαλε τουλάχιστον στο να "πεσουν οι μάσκες" και για πρώτη φορά μετά από 7 χρόνια, να αποκαλυφθούν τα γενεσιουργά αίτια των εδώ προβλημάτων μας και των τριβών στις σχέσεις της Μητρός Εκκλησίας με την θυγατέρα της στην Αμερική. Έτσι, "αν δεν υπάρχει ειρήνη", όπως υποστηρίζει ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος κι άλλοι ιεράρχες του θρόνου, αυτό οφείλεται -κι έχει πλέον αρχίσει να γίνεται αντιληπτό σ' όλους, με πρώτη την ελληνική κυβέρνηση, την Εκκλησία της Ελλάδας και σε μεγάλο βαθμό το πλήρωμα της Εκκλησίας μας στις ΗΠΑ- όχι στα υπαρκτά ή ανύπαρκτα λάθη του κ. Σπυρίδωνα, αλλά στην αντικανονική ύπαρξη εδώ και επτά χρόνια ενός παραεκκλησιαστικού κέντρου αποφάσεων, το οποίο λειτουργεί και δρά αναλόγως των βουλών του Φαναρίου. Άλλωστε, πέραν άλλης αποδείξεως, αυτός είναι κι λόγος που η κλιμάκωση της σημερινής κρίσης στην Αμερική είναι σχεδόν ταυτόσημη, τόσο σε πρόσωπα, όσο και μεθοδεύσεις, με αυτή κατά την τελευταία τριετία του Αρχιεπισκόπου πρώην Αμερικής κ. Ιακώβου.

Κάνοντας μία σύντομη απογραφή της κατάταξης των δυνάμεων στην "εκκλησιαστική σκακιέρα" στην Αμερική, βλέπουμε ότι αυτή τη στιγμή το Σπυρίδωνα αντιπαλεύουν, μία συνεχώς φθίνουσα GOAL (μαζί και η ηγετική ομάδα της 0CL), το κύκλωμα των καθηγητών της Θεολογικής στη Βοστόνη, μία ομογενειακή εφημερίδα, ορισμένοι από τους μητροπολίτες, και πάνω απ' όλα η ομάδα του π. Αλέξανδρου Καρλούτσου (μαζί με τον γιόν του Μιχάλη και το δικηγόρο Σίμο Δήμα) με τους επιχειρηματίες που επηρεάζει.

Από την άλλη, παρά το γεγονός ότι εδώ και δύο χρόνια το Οικουμενικό Πατριαρχείο (κι εδώ "άνθρωποί του") έχει καλλιεργήσει για το Σπυρίδωνα την εικόνα ενός "Αρχιεπισκόπου υπ' ατμόν", ο ίδιος με τις συνεχείς επισκέψεις γνωριμίας στις κοινότητες και τα ιδρύματα και την παρουσία του στις εκδηλώσεις της οργανωμένης Ομογένειας, έχει όχι μόνο διαλύσει τα επιχειρήματα των αντιπάλων του (περί "έλλειψης αγάπης", "αντικοινωνικότητα", "προσωπικά ελαττώματα" κλπ), αλλά η γνωριμία του κόσμου και των παραγόντων μαζί του προκαλούν πιο επιτακτικά το ερώτημα, προς την άλλη πλευρά (αντιπάλους και Φανάρι), να απαντήσει για τα πραγματικά αίτια της κρίσης και σε ποια σχέδια η παρουσία του Σπυρίδωνα αποτελεί εμπόδιο.

ΑΠΟ ΤΟ ΓΕΝΑΡΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Στις 12 Ιανουαρίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κι η Ιερά Σύνοδος, αφού συσκέφθηκαν από κοινού με τον Σπυρίδωνα και τους πέντε εξ Αμερικής μητροπολίτες, αποφασίζουν να τους ζητήσουν να συνεργασθουν για το καλό της Εκκλησίας. Στους τελευταίους ξεκαθάρισαν ότι "αυτός είναι ο Αρχιεπίσκοπός σας και θα παραμείνει για πολύ καιρό". Στην πραγματικότητα η απόφαση είχε ληφθεί σε συνεδρίαση της συνόδου το προηγούμενο Σάββατο, πριν ακόμη ο Σπυρίδων και μητροπολίτες αναχωρήσουν για την Κωνσταντινούπολη. Οι πέντε μητροπολίτες, αναμένοντες ότι η αποπομπή του αρχιεπισκόπου θα ήταν βέβαιη, θεώρησαν εαυτούς "προδοθέντας υπό της Μητρός Εκκλησίας", γιατί η γνωστή έκθεση την οποία συνυπέγραψαν, "συνετάχθη καθ' υπόδειξη τον Οικουμενικού Θρόνου".

Φωτογραφία: ΑΠΕ/ΕΡΑ

Αναμνηστική φωτογραφία από τη λήξη της συνεδρίας της Ιεράς Συνόδου, με τον Αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα και τους πέντε μητροπολίτες, στην Κωνσταντινούπολη. στις 12 Ιανουαρίου 1999.

Η επιστροφή της ιεραρχίας στην Αμερική συνοδεύτηκε με την συνεδρίαση της επαρχιακής Ιεράς Συνόδου, η οποία με τη σειρά της, αφ' ενός κατέγραψε τις διαφορές, προωθώντας (επιλύοντας) τα όσα θέματα συμφωνήθηκαν αναφορικά με τις σχέσεις Αρχιεπισκόπου-μητροπολιτών (πέραν των δέκα) κι αφ' ετέρου άνοιξε τη δρόμο για την εκλογή τριών νέων επισκόπων (ενθρονίσθηκαν το Μάιο). Χωρίς κανείς να μπορεί να μιλά για ιδανικές σχέσεις (η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρξε ποτέ πλήρης αποκατάσταση της μεταξύ τους εμπιστοσύνης, ουσιαστική επικοινωνία και αλληλοενημέρωση, ενώ παράλληλα παρέμεναν ανοιχτά αρκετά θέματα, όπως η Θεολογική Σχολή, ο πρωτοσύγκελος, η μητροπολιτοποίηση), τέθηκαν οι βάσεις για μια καλύτερη συνέχεια. Η οποία θα διδόταν, αν το Πατριαρχείο δεν παρενέβαινε για να δημιουργήσει την τελευταία κρίση, θέτοντας αυτή τη φορά ανοιχτά το θέμα της αντικατάστασης του Σπυρίδωνα.

Για αρκετούς δεν είναι τυχαίο γεγονός το ότι η επιτακτική και "βίαιη προσαγωγή" του αρχιεπισκόπου στο Φανάρι, έλαβε χώρα πέντε μόλις ημέρες προ της συσκέψεως της επαρχιακής Ιεράς Συνόδου (είχε προγραμματισθεί για τις 15 Ιουλίου στο Σικάγο), στη διάρκεια της οποίας θα συζητούντο θέματα όπως, ο αντικαταστάτης του (καθυστερημένα) απομακρυνθέντος π. Γεωργίου Πασσιά, η αλλαγή του προέδρου της Θεολογικής Σχολής και η φόρμουλα για την επιστροφή των καθηγητών, η συνεργασία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στις κοινότητες, καθώς και άλλα εκκρεμή ζητήματα, όπως το μοναστηριακό και η τροποποίηση τον καταστατικού.

ΑΙΤΙΕΣ, ΑΦΟΡΜΕΣ. ΠΡΟΦΑΣΕΙΣ

Για αρκετούς έξω από τα πράγματα, η υποτιθέμενη σταγόνα που έκανε το "πατριαρχικό ποτήρι της υπομονής" να ξεχειλίσει, ήταν η απόφαση της Κληρικολαϊκής Συνέλευσης της Βοστόνης, που με ψήφους 58-51 καταδίκασε τον Αρχιεπίσκοπο. Στην πραγματικότητα όμως το αποτέλεσμα της Βοστόνης απέδειξε ότι αν ο Σπυρίδων επίλυε νωρίτερα το θέμα της Σχολής, ή, αν του προσέφερε ελάχιστη κάλυψη ο μητροπολίτης Ανέων κ. Μεθόδιος, το αποτέλεσμα θα ήταν συντριπτικά υπέρ του. Όμως, για μεν τη Σχολή, οι κινήσεις δεν μπορούσαν πρακτικά να γίνουν προ του Ιουνίου (εκκρεμούσε και απόφαση ακαδημαϊκής επιτροπής), για δε τον κ. Μεθόδιο, δεν είχε κανένα λόγο να στηρίξει από μόνος του το Σπυρίδωνα. Τέλος η Βοστόνη απέδειξε ότι ουσιαστικά η GOAL είχε τεθεί εκτός μάχης, παραδίδοντας τη σκυτάλη στην ομάδα "Καρλούτσου-Δήμα" για τα περαιτέρω.

Για κάποιους άλλους, η "σταγόνα" ήταν τα πολλά παράπονα που άκουσε ο μητροπολίτης Χαλκηδόνος κ. Ιωακείμ, στην ιδιωτική του επίσκεψή στις αρχές Μαΐου, στις ΗΠΑ. Κι η αλήθεια είναι ότι ακούσθηκαν παράπονα από τους γνωστούς κύκλους του Οχάιο, όμως παράπονα έχουν και πολλοί άλλοι στους οποίους αποκόπηκε κάθε πρόσβαση προς τον κ. Ιωακείμ και δεν μπόρεσαν ποτέ να εκφράσουν την άποψη τους για την κρίση στην Αμερική. Όμως, ας μην ξεχνούμε ότι μία "ιδιωτική επίσκεψη', είναι ιδιωτική επίσκεψη, κι όχι αποστολή "εξαρχίας", ή, επίσημη επίσκεψη.

Το άλλο θέμα που ακούσθηκε κατά κόρον ως αιτία, προκαλώντας μάλιστα και συνοδική διάψευση, ήταν η υποτιθέμενη εξαγορά του Πατριαρχείου με τα 1,2 εκατομμύρια δολάρια που προσέφερε για πατριαρχική κατοικία ο πρώην πρόεδρος του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου, Αλεξ Σπανός και μετέφερε αυτοπροσώπως ο π. Αλέξανδρος Καρλούτσος. Η, κάποια άλλα μεγαλύτερα ποσά που υποτίθεται προσέφεραν άλλοι φίλοι του π. Καρλούτσου.

Αν και το οικονομικό αποτελεί μία από τις βασικές αιτίες της εκκλησιαστικής κρίσης στην Αμερική, είναι μάλλον αφελές να πιστεύει κανείς ότι 5-6 εκατομμύρια θα αρκούσαν για την αλλαγή Αρχιεπισκόπου. Όμως, έχοντας η Ομογένεια αρκετή εμπειρία από τα διάφορα "Πατριαρχικά Ταμεία", που λειτουργούσαν εξωεκκλησιαστικά και με πλήρη αδιαφάνεια, αλλά και τα σχέδια για τη δημιουργία ταμείων ενίσχυσης του Πατριαρχείου (κι εδώ τα προσδοκώμενα ποσά ξεπερνούσαν τα εκατό εκατομμύρια δολάρια), εγείρουν ευλόγως σοβαρά ερωτήματα, μήπως η παρούσα δομή της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής, σε συνδυασμό με την παρουσία του Σπυρίδωνα, είναι εμπόδια για τα σχέδια αυτά.

Στο σημείο αυτό να προσθέσουμε -και είναι ιδιαίτερα σημαντικό- ότι ανακοινώθηκαν πολλές μεγάλες προσφορές δωρεών, στη διάρκεια της πατριαρχικής επίσκεψης, εκ των οποίων, κάποιες δεν εκπληρώθηκαν με την πρόφαση ότι "δεν δίνουν λεφτά στο Φανάρι μέχρις ότου φύγει ο Σπυρίδων", κάποιες άλλες όμως "πάγωσαν" λόγω σοβαρών επιφυλάξεων των δωρητών για την μορφή που θα πρέπει να λάβει αυτό το ταμείο και τη σχέση που θα έχει με την Αρχιεπισκοπής Αμερικής.

ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΝΕΑ ΚΡΙΣΗ

Για την συντριπτική πλειοψηφία, η τελευταία φάση της κρίσης αποτέλεσε "κεραυνό εν αιθρία" και ήταν απρόβλεπτη. Λίγο προ της επίσημης επίσκεψης του κ.κ. Βαρθολομαίου στην Ελλάδα και κατά την ανασκόπηση της ημερήσιας διάταξης, ο Πατριάρχης έθεσε στο γενικό πρόξενο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη, κ. Ξύδα, θέμα "αντικατάστασης τον Σπυρίδωνα". Η μετάδοση του μηνύματος στο υπουργείο Εξωτερικών κι απ' εκεί στο Μαξίμου, προκάλεσε μεγάλη έκπληξη, αφ' ενός γιατί η αναταραχή στην Αμερική είχε σχετικά καταλαγιάσει, κι αφ' ετέρου γιατί από τις επαφές που είχε η κυβέρνηση Σημίτη με τον Σπυρίδωνα, πείσθηκαν το κυβερνητικά στελέχη ότι όχι μόνο μπορεί να συνεργάζονται μαζί του, αλλά ξεπερνώντας τους αρχικούς δισταγμούς του, ο αρχιεπίσκοπος έδειξε ότι μπορεί και να ηγείται του ελληνικού λόμπι και να το ενώνει και να το κατευθύνει θετικά στην προάσπιση των εθνικών δικαίων.

Είτε αυτά αφορούν στην διατήρηση και μετάδοση της εθνικής ταυτότητας των Ελλήνων της Αμερικής (παιδεία, γλώσσα, πολιτισμός, θρησκευτική εκπαίδευση), είτε στο κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά.

Σ' αυτό βοήθησε τα μέγιστα η επίσκεψη Σπυρίδωνα στην Ελλάδα, η οποία αν μη τι άλλο ξεκαθάρισε στους Έλληνες πολιτικούς ότι παρά τις αδυναμίες του, ο Σπυρίδων με λίγη βοήθεια και στήριξη, μπορεί να ανταποκριθεί επάξια στις προσδοκίες του εθνικού κέντρου. Παρά το πέπλο σιωπής που κάλυπτε τις κινήσεις του Φαναρίου, η πληροφορία διέρρευσε στον Τύπο. Ένα πολύ μικρό παραπολιτικό του "Έθνους" έκανε γνωστά τα σχέδια του Πατριαρχείου για την Αμερική κι αφύπνισε το πλήρωμα της εδώ Εκκλησίας και την ηγεσία της ελληνοαμερικανικής κοινότητας. Το μικρό αυτό σχόλιο ακολούθησε ένα πραγματικό μπαράζ παραπληροφόρησης, η οποία -όπως και στην περίπτωση του Αρχιεπισκόπου Ιακώβου- εκπορεύτηκε από το Φανάρι. Αρχίζοντας με την διαρρέουσα διαδοχολογία και φτάνοντας μέχρι και την ευτελέστερη και ποταπότερη φήμη που θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς για κληρικό, κάποιοι από τους ιεράρχες του Πατριαρχείου επιχείρησαν να δημιουργηθεί νέα αναταραχή στην Αμερική. η οποία, θα τον εξανάγκαζε σε παραίτηση. Όπως αναμενόταν, αυτές οι κινήσεις σκανδάλισαν και τους μητροπολίτες και τους υποχρέωσαν να εμπλακούν εκ νέου στο "παιγνίδι" της διαδοχής, αφήνοντας θεωρητικά τον Αρχιεπίσκοπο μόνο του.

Χάνοντας το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, οι χειρισμοί του κ. Βαρθολομαίου προσέκρουσαν σε πολλά εμπόδια που δεν είχε υπολογίσει, ίσως λόγω κακής ενημέρωσης, ίσως λόγω κακής εκτίμησης. Το πρώτο, ότι παρά το θόρυβο και τη λάσπη και τη διαρκή αναταραχή, η συντριπτική πλειοψηφία της Ομογένειας συσπειρώθηκε στο πλευρό του Αρχιεπισκόπου. ΑΧΕΠΑ, ΣΑΕ Αμερικής, Εθνικό Συμβούλιο, μεγάλες ομοσπονδίες, απέδειξαν ότι η σιωπηρά πλειοψηφία, όποτε το θέλει γίνεται και ηχηρά, αλλά και οχληρά, καθώς δεν αρκείται στις φτηνές δικαιολογίες κάποιων εξ ίσου ευτελών διαρροέων, αλλά αναζητεί αίτια κι αιτιατά κι όταν βρεί την άκρη τον νήματος, δεν διστάζει να δακτυλοδείξει τον υπεύθυνο. Κι επί του προκειμένου, το νήμα που άρχιζε από το Νιου Ροσέλ και περνούσε το Σαουθχάμπτον, διασταύρωνε τον Ατλαντικό Ωκεανό και κατέληγε στις ακτές του Κερατίου Κόλπου.

Την ίδια στιγμή απεδείχθη ότι οι "διαμαρτυρόμενες" κοινότητες ήταν λίγες, συνέβαιναν επιλεκτικά σε τρεις επισκοπές (ιδίως στη Βοστόνη) κι οι αποφάσεις, κατακράτησης της λογίας, λαμβάνονταν με συμμετοχή λιγότερου του 1/10 των μελών.

ΜΗΝΙΑΙΑ ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ

Κατά τις τρεις ημέρες που παρέμεινα στην Κωνσταντινούπολη, υπήρξα και αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας κάποιων χαμηλού επιπέδου διαρροών και πιέσεων, οι οποίες δυστυχώς πλήττουν το κύρος της Μητρός Εκκλησίας. Από τις πιέσεις αυτές δεν εξαιρεθήκαμε κι ως εφημερίδα καθώς μας ερρίφθη λάσπη ότι τα κείμενα μας τα γράφει ο ίδιος ο Σπυρίδων, ότι γράφουμε καθ' υπόδειξη, ότι τελικά εμείς θα φταίμε που θα φύγει. Για μας, το θέμα είναι πολύ απλό. Παρά τα λάθη και τις αδυναμίες του, ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων έδειξε ότι διαθέτει όλα εκείνα τα χαρίσματα που απαιτεί η υψηλή θέση που κατέχει. Παρ' ότι του επιβλήθηκαν οι συνεργάτες του -από το Φανάρι- και επέλεξαν οι ίδιοι το μηχανισμό της Αρχιεπισκοπής (αργότερα ο ίδιος ο μηχανισμός υπονόμευσε τον Σπυρίδωνα, ενώ οι άνθρωποι που του έδωσε ο Πατριάρχης φρόντισαν να τον ξεκόψουν από τον Ιάκωβο, τους μητροπολίτες και το ποίμνιό του), και τέλος, παρ' ότι "ήχθη ως πρόβατο επί σφαγής", κατόρθωσε να πράξει πολλά θετικά.

* Πρώτον, να νοικοκυρέψει τα οικονομικά της Αρχιεπισκοπής.

* Δεύτερον, να ξαναζωντανέψει την καταρρέουσα Ακαδημία του Αγίου Βασιλείου.

* Τρίτον, να αφυπνίσει την Ομογένεια για τα σοβαρά προβλήματα της σοβαρής διαρροής κόσμου και για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία στην Αμερική. Και να κινηθεί σοβαρά στους τομείς της ελληνικής και θρησκευτικής εκπαίδευσης και των μικτών γάμων.

* Αναπτέρωσε την αισιοδοξία του κόσμου μας ότι μπορούμε να διατηρήσουμε την εθνική μας ταυτότητα και τις πλούσιες ελληνορθόδοξες παραδόσεις μας στην Αμερική. Μήνυμα που έδωσε σε κάθε περίπτωση, στις περισσότερες από τις μισές κοινότητες της Ιεράς Αρχιεπισκοπής που επισκέφτηκε στα τρία σχεδόν χρόνια της ποιμαντορίας του.

* Εδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στα εθνικά θέματα, ιδίως τον τελευταίο χρόνο κι αντιλαμβανόμενος τις σοβαρές ελλείψεις της ενιαίας παρουσίας της κοινότητάς μας, συνέβαλε αποφασιστικά στην δημιουργία της ΗΑLΟ.

* Γιατί οι ιεράρχες μας στην Κωνσταντινούπολη παραγνωρίζουν όλα αυτά τα επιτεύγματα και υποσκάπτουν την τεράστια προσπάθεια για ενότητα του ελληνισμού της Αμερικής, στοιχείο που αποτελεί το μοναδικό μας όπλο για επιβίωση; Η κινητοποίηση των ομογενειακών οργανώσεων, σε συνδυασμό με την έντονη αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης σταμάτησαν κατ' αρχήν την απόπειρα απομάκρυνσης του Αρχιεπισκόπου, ο οποίος επέστρεψε από την Πόλη με προθεσμία ενός περίπου μήνα για να εκπληρώσει σειρά όρων. Κάποιοι μπορούν κι επιβάλλεται να εκπληρωθούν, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι και η Μητέρα Εκκλησία επιθυμεί να δεί γαλήνη στις ΗΠΑ

* Γιατί, δεν μπορείς να ζητάς να συνεργασθεί η εδώ ιεραρχία κι από την άλλη να υποθάλπεις (να μην πούμε μεθοδεύεις) "ανταρσίες".

* Δεν μπορείς να λες αποκατάσταση της κανονικής λειτουργίας", κι από την άλλη να την υπονομεύεις θέτοντας ως όρο την ύπαρξη των παρακέντρων εξουσίας.

* Το πρόβλημα πλέον στην Αμερική δεν είναι αν θα μείνει, ή, αν θα φύγει ο Σπυρίδων, αλλά ποιες θα είναι οι σχέσεις Αρχιεπισκοπής Αμερικής-Πατριαρχείου. Όπως είπε στον Παναγιότατο μητροπολίτης, μέλος της επαρχιακής συνόδου, το Νοέμβριο τον 1997, δεν μπορούν να υπάρχουν δύο αρχιεπίσκοποι στην Αμερική. Κι αν ακόμη φύγει ο Σπυρίδων, όποιος τον αντικαταστήσει, θα αντιμετωπίσει το ίδιο πρόβλημα, αν διαθέτει αξιοπρέπεια.

* Την ίδια στιγμή, θα πρέπει η Μητέρα Εκκλησία να ξεκαθαρίσει τα σχέδιά της για την Αμερική. Γιατί επιδιώκει την αποδυνάμωση του ρόλου του Αρχιεπισκόπου (του όποιου Αρχιεπισκόπου) και την κατάτμηση της Αρχιεπισκοπής σε μητροπόλεις, απευθείας ελεγχόμενες από το Φανάρι; Δεν βλέπει ότι θα χαθεί κάθε δυνατότητα παρέμβασης στα κέντρα αποφάσεων;

* Τι μεθοδεύει στα πλαίσια της Πανορθόδοξης Συνόδου για το καυτό θέμα της διασποράς πως θα διαφυλαχθεί η εθνική και πολιτιστική ταυτότητα των Ελλήνων της Αμερικής;

* Τέλος, γιατί ενοχλείται από την ανάμειξη της εδώ Εκκλησίας στα εθνικά θέματα; 'Οπως επανειλημμένα επισημάναμε στην αρθρογραφία των τελευταίων ημερών, από τις αποφάσεις που θα ληφθούν στην Πόλη, αλλά και τη σοφία που θα επιδείξουν οι εδώ ιεράρχες μας -συμπεριλαμβανομένου και του Αρχιεπισκόπου- θα κριθεί, όχι μόνο το μέλλον της Εκκλησίας μας, αλλά και το μέλλον του Ελληνισμού της Αμερικής. Έστω και υπό τα συνθήκες που δόθηκε αυτή η παράταση, όλοι έχουν την ευκαιρία να κάνουν δεύτερες σκέψεις και να προτιμήσουν αντί της σύγκρουσης που θα έλθει αναπόφευκτα και θα είναι μακροχρόνια κι επίπονη (αν η χιονοστιβάδα συνεχίσει να κατρακυλά στην πλαγιά), την συνεργασία και την ηπιότητα.

Παρά τις πικρίες που μας έχει προκαλέσει το Πατριαρχείο, εμείς ως Ελληνοαμερικανική Κοινότητα πάντοτε θα το αγαπούμε, θα το συνδράμουμε και 8α λειτουργούμε ως ασπίδα προστασίας του από τις επιβουλές. Όμως, είμαστε υποχρεωμένοι να κρούσομε τον κώδωνα τον κινδύνου και να επισημαίνουμε τα τραγικά λάθη που επαπειλούνται και τις ακόμη πιο τραγικές καταστάσεις που θα ακολουθήσουv, με τις λανθασμένες μεθοδεύσεις. Ήδη, έχουν γίνει πολλοί και άκαιροι χειρισμοί από μέρους του Πατριαρχείου με πολλές άλλες αδελφές Εκκλησίες, με την κυβέρνηση της Ελλάδας και δύο φορές στην Αμερική, που ρίxνουν στις ψυχές όλων μας τον σπόρο της αμφιβoλίας. Ελπίζουμε ότι τελικά θα πρυτανεύσει η λογική κι όχι οι βεντέτες. Ελπίζουμε, τέλος, ότι η ελληνική πολιτεία θα αναλάβει επί τέλους τις ευθύνες της και θα συζητήσει σοβαρά κι επί της ουσίας με το Πατριαρχείο τα σχέδια του τελευταίου για τη διασπορά και κυρίως για την Αμερική. Γιατί δεν έχει η γενέτειρα την πολυτέλεια να χάσει τον πλέον πολύτιμο αρωγό και σύμμαχό της, τον Ελληνισμό της Αμερικής.

[ η Πρωϊνὴ - 23 Ιουλίου 1999 - σσ. 1 και 5 ]