top

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία - 10 Δεκεμβρίου 2000

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

Το παρασκήνιο εκθρόνισης του Σπυρίδωνα

Τα διαπλεκόμενα συμφέροντα για τον αρχιεπισκοπικό θρόνο της Αμερικής, οι κόντρες ανάμεσα στο εκκλησιαστικό κατεστημένο του Φαναρίου και του Νέου Κόσμου, τα παιχνίδια εξουσίας μεταξύ κλήρου και λαϊκών, τα πρόσωπα που ανέτρεψαν δύο αρχιεπισκόπους (Ιάκωβο και Σπυρίδωνα), καθώς και όλο το πλέγμα της τρίχρονης κρίσης στην ομογένεια, έρχονται στο φως, μέσα από το αποκαλυπτικό βιογραφικό βιβλίο για τον πρώην αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα το οποίο, με τίτλο «Η μοναξιά ενός Ασυμβίβαστου», κυκλοφορεί εντός των ημερών από τις εκδόσεις «Εξάντας».

*  Η «Κ.Ε.» προδημοσιεύει, σήμερα, επιλεκτικά κεφάλαια από το υπό έκδοση βιβλίο το οποίο, γραμμένο από τη δημοσιοyράφο Ιουστίνη Φραγκούλη-Αργύρη, περιέχει αποκαλυπτικά στοιχεία για την προσωπικότητα του ιεράρχη αλλά και για την τριετία που χαρακτηρίστηκε από πρωτοφανή σενάρια διαπλοκής, με απώτερο στόχο τη νομή της εξουσίας και τη διαχείριση των οικονομικών συμφερόντων της μεγαλύτερης και κραταιότερης επαρχίας του Οικουμενικού θρόνου.

*  Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε για την έξωσή του είναι πρωτοφανής, αφού το Φανάρι δεν φαίνεται να υποκύπτει στην πίεση των εξελίξεων αλλά να πρωτοστατεί στην υποκίνησή τους. Η τακτική αυτή, που μοίρασε την ομογένεια σε φατρίες και μέτωπα, εκθέτει το Πατριαρχείο για συμπεριφορά νεοπαπισμού και δυσχεραίνει την επικοινωνία και επαφή της ελληνόφωνης Ορθοδοξίας με τους λοιπούς Ορθοδόξους που, μέσα από τέτοια φαινόμενα, διακρίνουν οίηση και αδιαλλαξία.

*  Κατά την τρικυμιώδη τριετία της ποιμαντορίας του αρχιεπισκόπου Σπυρίδωνος, η ιστορία γράφτηκε από τα παράκεντρα εξουσίας που κινήθηκαν μέσα στον ιστό μιας ίντριγκας, κα8όλα βυζαντινής.

*  Καθοριστικό ρόλο στη δημιουργία και τη διακίνηση της κρίσης στην Εκκλησία της Αμερικής έπαιξαν οι εντεταλμένοι τον πατριαρχικού περιβάλλοντος, ενώ στο παιχνίδι μπήκε αργότερα, με δικούς της άσους, και η ελληνική κυβέρνηση.

Ετσι, το παιχνίδι πού πήρε φανερά το χρώμα του χρήματος και της εξουσίας διαπλέχθηκε σε πολλά επίπεδα σχέσεων της Εκκλησίας της Αμερικής, τουτέστιν με το Πατριαρχείο, με το ελληνικό κράτος, με το αμερικανικό ιερατείο, με τους επώνυμους παράγοντες της ομογένειας αλλά και με την ίδια την .οντότητα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.

_____________________

Της ΙΟΥΣΤΙΝΗΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ

_____________________

Τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν στην εκπαραθύρωση του Σπυρίδωνος ήταν οι θύτες του προκατόχου του, Ιακώβου.

Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ, ΜΕ ΤΟ ΖΕΥΓΟΣ ΑΛΕΞ ΚΑΡΛΟΥΤΣΟΥ

Φως στην τρικυμιώδη τριετία ποιμαντορίας του πρώην Αμερικής. Διαπλοκή που δένει το Φανάρι με παράγοντες της ομογένειας και την ΑΘήνα...

Ο νυν αντιπρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου Μάικ Τζαχάρης και ο δικτυωμένος στην ομογένεια πατήρ Αλεξ Καρλούτσος υπήρξαν οι άξονες του παιχνιδιού στο οποίο προστέθηκαν, για τους δικούς τους λόγους, οι μητροπολίτες της Αμερικής και το κατεστημένο της Θεολογικής Σχολής Bοστώνης, υποκινώντας τη δημιουργία της παρεκκλησιαστικής οργάνωσης Greek Orthodox American Leaders = Ελληνορθόδοξοι Αμερικανοί Ηγέτες.

Κυρίαρχο του παιχνιδιού στην εκτελεστική, ο αρχιεπίσκοπος όρισε τον Αλεξ Σπανό, λόγω του εκτοπίσματός του στην αμερικανική πραγματικότητα αλλά και της στενής φιλίας του με τον Αλεξ Καρλούτσο.

Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα κύλησαν οι πρώτες συνεδριάσεις της εκτελεστικής επιτροπής, παρότι διαφάνηκε από την αρχή η άκαμπτη στάση του Μάικλ Τζαχάρη (φίλου και συνεργάτη του π. Καρλούτσου) ο οποίος δεν υπαναχωρούσε ποτέ από τις θέσεις του, συμπαρασύροντας και τα υπόλοιπα μέλη που δεν ήθελαν να έρθουν σε ρήξη μαζί του.

Σε κατ' ιδίαν συνομιλίες με τον Σπυρίδωνα, προσπαθούσε να τον πείσει να περιοριστεί στο ρόλο του πνευματικού ηγέτη που θα μετέφερε το «νέο όραμα», ανά τις κοινότητες των ΗΠΑ. Εκείνος θα φρόντιζε τα της έδρας, καθησύχαζε τον αρχιεπίσκοπο! (...)

(...) Διωγμένος οριστικά, το 1992, από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής, ο πατήρ Αλεξ Καρλούτσος υπέσκαπτε τον Ιάκωβο απροκάλυπτα. Η μισθοδοσία του, μέχρι την ημέρα της εκλογής του Σπυρίδωνος, προερχόταν από το Φανάρι, όπου προσκόμιζε παχυλές επιταγές από τους ελληνοαμερικανούς (...)

Ο Καρλούτσος, ο οποίος επισκέφθηκε κι άλλες φορές τη Βενετία για να συσφίξει τις σχέσεις του με το διάδοχο του Ιακώβου, οργάνωσε τις χορηγίες για την πατριαρχική επίσκεψη. Σε ένα από τα ταξίδια του, ρώτησε τον Σπυρίδωνα αν θα τον ενοχλούσε η στενή σχέση του με τον πατριάρχη, σε περίπτωση που θα γινόταν αρχιεπίσκοπος, γεγονός που ενέβαλε το μητροπολίτη σε σκέψη...

Μετά την εκλογή του Σπυρίδωνος, ο Καρλούτσος, που διορίστηκε «βικάριος» επανήλθε στο αρχιεπισκοπικό μέγαρο δριμύτερος, δημιουργώντας κλίμα εκφοβισμού στο υπαλληλικό προσωπικό. Ο φάδερ Αλεξ άφηνε αιχμές για ρεβάνς σε όσους ο ίδιος έβαζε στη λίστα των αντιπατριαρχικών προγραφών. Στο μεταξύ, προετοίμασε τη φιέστα της ενθρόνισης, διαδίδοντας ότι ο αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων ήταν υπό δοκιμήν.

Χορός δολαρίων

Οι σχέσεις μεταξύ των δύο ανδρών επιδεινώθηκαν με την πατριαρχική επίσκεψη στην Αμερική (Οκτώβριος 1997) της οποίας η οργάνωση ανατέθηκε, εν λευκώ, στον πολυπράγμονα Καρλούτσο. Ενώ ο προϋπολογισμός των εξόδων έφθανε τα περίπου 2,5 εκατομμύρια δολάρια, τελικά παρουσίασε λογαριασμούς ύψους 4 εκατομ. (...)

Οι επίσκοποι, οι οποίοι δεν απέδωσαν και οι ίδιοι τις προσυμφωνημένες οικονομικές συμβολές των επισκοπών τους, έριξαν τα βέλη στον π. Καρλούτσο, υπαινισσόμενοι ατασθαλίες στο χειρισμό της πατριαρχικής επίσκεψης. Αποφάσισαν, μάλιστα, τη σύσταση ανακριτικής επιτροπής για την υπόθεση(...)

Ο Σπυρίδων, μετά την πατριαρχική επίσκεψη, άρχισε σιγά-σιγά να απομονώνει τον π. Καρλούτσο τον οποίο, πλέον, δεν καλούσε στα επιτελικά συμβούλια για αποφάσεις σε καίρια θέματα τη αρχιεπισκοπής. Ο «πατριαρχικός φίλος», κινούμενος συστηματικά, μετέτρεψε το γραφείο του σε δούρειο ίππο απ' όπου διοχέτευε απόρρητα έγγραφα, με φαξ στα γραφεία των διωκτών του Σπυρίδωνος και στα μέσα ενημέρωσης (...)

Ο αρχιεπίσκοπος, εκείνη την άνοιξη του 1999, όδευε προς διευθέτηση πολλών εκκρεμοτήτων, έχοντας κλείσει διάφορα μέτωπα, και καθώς το κλίμα στην ομογένεια διαγραφόταν ήπιο, κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής και του Πάσχα, ο πατριάρχης κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα, περί το τέλος Μαΐου, αποφάσισε να εγείρει ο ίδιος θέμα Σπυρίδωνος.

Ετσι, στη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κώστα Σημίτη, συζήτησε το θέμα του Αμερικής, λέγοντας ότι ανησυχεί για το διχασμό της ομογένειας.

Ο πρωθυπουργός φέρεται ότι απάντησε στον Πατριάρχη «χειριστείτε το εσείς το ζήτημα».

Την επόμενη μέρα, διέρρευσε η συνομιλία στον ελληνικό τύπο (...)

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δ. Pέππας, στο καθιερωμένο μπρίφινγκ την επόμενη μέρα, αρνήθηκε οποιαδήποτε ανάμειξη.

Την ίδια μέρα, ο αρχιεπίσκοπος δέχθηκε εμπιστευτικό τηλεφώνημα από πρόσωπο του στενού περιβάλλοντος του τότε υπουργού Παιδείας Γεράσιμου Αρσένη. Ο πατριάρχης, σύμφωνα με το τηλεφώνημα, έθεσε και στον Γεράσιμο Αρσένη θέμα Σπυρίδωνος για να λάβει από τον υπουργό Παιδείας την απάντηση ότι προβλήματα μπορεί να υπήρχαν στην Αμερική, μετά από ένα καθεστώς 38 χρόνων, αλλά εκείνος δεν έβλεπε ανησυχητική την κατάσταση (...)

Είχε, βεβαίως, προηγηθεί ένα ταξίδι του μητροπολίτη Χαλκηδόνος Ιωακείμ, το Μάιο, στην Αμερική, όπου συγχρωτιζόταν με τον π. Αλεξ Καρλούτσο και τον κύκλο των εκατομμυριούχων φίλων του οι οποίοι του μετέφεραν ότι ο Σπυρίδων ήταν απομονωμένος από τα μεγάλα συμφέροντα (...)

Η επιταγή του ενός εκατομμυρίου δολαρίων από τον μεγιστάνα Αλεξ Σπανό, για την αγορά πατριαρχικής κατοικίας στην Πόλη, η οποία παραδόθηκε στον πατριάρχη στις αρχές Μαΐου από τον χρηματοκομιστή π. Καρλούτσο, φαίνεται ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην απόφαση του Bαρθολομαίου να τελειώνει με το Σπυρίδωνα(...)

Οι αλλεπάλληλες επαφές του Bαρθολομαίου με τον π. Αλεξ Καρλούτσο, τον οποίο επισκέφθηκε ιδιωτικά στο σπίτι του, στη Nέα Yόρκη, καθώς και το ταξίδι-αστραπή του πολυμήχανου ιερέα στο Τορόντο, εκείνο το Μάιο του 1998, φαίνεται ότι σηματοδότησαν νέες, μοιραίες (...)

Εχθρότητα

Στις 2 Ιουνίου, οι δύο άντρες συναντήθηκαν στην αίθουσα των επισήμων της αεροπορικής εταιρείας «Χαβά Γιολαρί», κατά την αναχώρηση του Bαρθολομαίου για την Κωνσταντινούπολη από το αεροδρόμιο Κένεντι της Nέας Yόρκης. Το μέχρι τότε αγαπημένο παιδί του Φαναρίου διαπίστωσε μια φανερή εχθρότητα και απόσταση... Τα λόγια του πατριάρχη ήταν σκέτη ψυχρολουσία:

«Οι φίλοι σου λένε ότι δεν τολμώ. Nα τους πεις ότι ο Βαρθολομαίος τολμά... Και μη νομίζεις ότι αυτό έχει να κάνει με χρήματα» είπε ο πατριάρχης σιβυλλικά στο Σπυρίδωνα που έμεινε εμβρόντητος, ζητώντας κάποια εξήγηση χωρίς ποτέ να τη λάβει...

Την πλήρη απομόνωση ένιωσε ο αρχιεπίσκοπος το Σεπτέμβριο του '98, όταν βρέθηκε στο Πατριαρχείο για τη σύναξη της ιεραρχίας του Θρόνου. Εκεί, μπροστά στην επιτροπή των επαρχιών, ακούγοντας στωικά ένα κατάλογο παραπόνων από τα χείλη του Βαρθολομαίου, πρότεινε παραίτηση (...)

Ακολούθησε το πλέγμα των επιθέσεων, εκείνο το χαλεπό φθινόπωρο του '98.

Κι ενώ φαινόταν ότι ο Πατριάρχης στήριζε τον αρχιεπίσκοπο απέναντι στους μητροπολίτες, σε κατ' ιδίαν συνομιλία, ενώπιον του μητροπολίτη Χαλκηδόνος, του ζήτησε την παραίτηση που είχε προτείνει, από μόνος του, τον περασμένο Σεπτέμβριο για να την έχει στη διάθεσή του:

Ο Σπυρίδων στα νεανικά του χρόνια: Με τον αδελφό του στη Ρόδο, και στη Χάλκη παίζοντας πινγκ πονγκ, 1964.

«Nα την έχω, για κάθε ενδεχόμενο, εδώ στο συρτάρι μου, για να μην ξυπνήσεις πρώην Αμερικής ένα πρωί...» είπε προειδοποιητικά.

Σε μια προσπάθεια να εκτονώσει τις εντυπώσεις, ο συνταξιώτης του από τη Χάλκη, μητροπολίτης Χαλκηδόνος Ιωακείμ, πνευματικό παιδί κι αυτός του Χαλκηδόνος Μελίτωνος, συμβούλευσε το Σπυρίδωνα να μην αποστείλει παραίτηση, αναμένοντας εξελίξεις(...)

Δύο μήνες αργότερα, ο Ιωακείμ τηλεφωνεί στο Σπυρίδωνα, ζητώντας του αυτή τη φορά του να στείλει άμεσα την παραίτηση που εκκρεμούσε...

«Φωνή βοώντος εν τη ερήμω», όμως, για τον αρχιεπίσκοπο, που είχε αποφασίσει ότι η μόνη αξιοπρεπής στάση απέναντι στο Φανάρι, στο εξής, θα ήταν το «μολών λαβέ». Εκτιμώντας τα γεγονότα και τις μεθοδεύσεις όλου του προηγούμενου χρόνου, είχε πια πεισθεί ότι το κονκλάβιο των διακινητών του πολέμου εξ ανατολών θα έπρεπε να χρεωθεί, εξ ολοκλήρου, την έξωσή του από το θρόνο.

Εκείνος θα έπραττε το καθήκον του μέχρις εσχάτων και ας ξυπνούσε ένα πρωί «πρώην Αμερικής», όπως τον απείλησαν...

[ Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία - ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ - 10 Δεκεμβρίου 2000 - σσ. 68-69 ]
[ Ε-ONLINE | www.enet.gr/on-line/keimena/greece/greece5.htm | 10 Δεκεμβρίου 2000 ]