top

23 Φεβρουαρίου 2001
Άγνωστου σχολιαστή 

Απ' το παρατηρήριο ενός θεατή

Ο απόηχος για τη συνέντευξη υπήρξε γενικά θετικότατος και ενθουσιώδης.

Οι έλληνες μετανάστες, ακόμη και εκείνοι οι έλληνες που είναι γεννημένοι στην Αμερική αλλά πάντα παραμένουν πιστοί στις παραδόσεις και τοποθετούνται υπέρ της διατηρήσεως στενών δεσμών με την Ελλάδα και επομένως και της ελληνικής γλώσσης, εκφράζονται ενθουσιωδώς υπέρ των θέσεων της συνέντευξης. Λυπούνται που έχουν χαθεί τόσες ευκαιρίες στο παρελθόν με αποτέλεσμα σήμερα “να μή μπορεί ν' ακούσει κανείς το Ευαγγέλιο σε σωστά ελληνικά” στους ναούς της Αρχιεπισκοπής, καθότι η μεγάλη πλειοψηφία των ιερέων μόνο ελληνικές λέξεις και εκφράσεις γνωρίζουν.

Άλλοι, οι δυσαρεστημένοι με το θέμα της απαγόρευσης να μεταβεί ο Χριστόδουλος στην Αμερική για τους εορτασμούς της 25ης Μαρτίου (κι αυτοί δεν είναι μόνο όσοι αποτελούν τον σχετικά μικρό κύκλο των υποστηρικτών της προσάρτησης της Αρχιεπισκοπής Αμερικής στην Εκκλησία της Ελλάδας και είναι συγκεντρωμένοι στη Νέα Υόρκη), δεν αποκρύπτουν την ικανοποίησή τους για τη συνέντευξη. Γενική είναι η αίσθηση, ότι ο τρόπος της απαγορεύσεως ήταν άκομψος. Αλλά και επί της ουσίας, δεν καταλαβαίνουν πως γίνεται να απαγορευθεί η επίσκεψη ενός προκαθημένου Εκκλησίας και μάλιστα για εθνικό εορτασμό;

Αλλοι ακόμη, δυσαρεστημένοι γενικά με την πορεία που χαράσσει τα τελευταία χρόνια το Πατριαρχείο στην Αμερική, νομίζουν ότι χρειαζόταν ν' ακουσθεί δημόσια κάποια κριτική φωνή. Η κριτική αυτών δεν εστιάζεται συνήθως σε κάτι συγκεκριμένο, αλλά θεωρούν υπεύθυνο το Πατριαρχείο για την έλλειψη ισχυρής ηγεσίας και για τη γενική αβελτηρία που χαρακτηρίζει σήμερα τους ποικίλους τομείς δραστηριοτήτων της Αρχιεπισκοπής.

Οι λεγόμενοι “Πατριαρχικοί φίλοι” που είναι ένας μικρός πυρήνας 2-3 προσώπων με επιρροή σε ομάδα 10 περίπου δισεκατομμυριούχων, δείχνουν δυσαρεστημένοι βέβαια για τη κριτική στάση της συνέντευξης έναντι του Πατριαρχείου και της σημερινής γενικής απραξίας, την οποία βέβαια, ως υπεύθυνοι, δεν παραδέχονται. Η ομάδα αυτή επιμένει να εστιάζει το όλο πρόβλημα της Εκκλησίας της Αμερικής στο συζητήσιμο “οικονομικό έλλειμμα της Αρχιεπισκοπής”.

Για την ευρύτερη ελληνο-αμερικανική ομογένεια, τους έλληνες πρώτης, δεύτερης, τρίτης κ.λ. γενηάς, για την ‘μεγάλη άχρωμη μάζα’, η συνέντευξη υπήρξε αφορμή βαθμιαίας αφυπνίσεως. Βλέπουν επιτέλους, ότι το θέμα της Αμερικής δεν είναι στενά εκκλησιαστικό, εστιαζόμενο μόνο σε προσωπικές διαμάχες, αλλά ότι υπάρχουν μείζονα προβλήματα που από δεκαετίες έχουν μπει στο χρονοντούλαπο.

*  *  *

Όσο για τους λόγους της υποχρεωτικής παραίτησης του Σπυρίδωνος, το βιβλίο της συναδέλφου σας Ιουστίνης Φραγκούλη αναφέρει τους εξής λόγους:

• Το Πατριαρχείο θέλει αποδυναμωμένη τη θέση του Αρχιεπισκόπου Αμερικής (όπως χαρακτηριστικά λέγεται: ”το Πατριαρχείο δεν χρειάζεται δεύτερο Ιάκωβο ή Σπυρίδωνα”). Σύμφωνα με το Πατριαρχείο, η θέση του Αρχιεπίσκοπου δεν μπορεί να αποτελεί αντίβαρο στην εξουσία του Πατριάρχη. Η θέση του Αρχιεπισκόπου, όπως είναι, ακόμη σήμερα, αποτελεί εν δυνάμει απειλή για το Πατριαρχείο.

  Η αποδυνάμωση θα γινόταν: α) με τον δικαιοδοσιακό περιορισμό του Αρχιεπισκόπου Αμερικής στη Νέα Υόρκη και Νέα Ιερσέη, και β) με την αποψίλωση του από εκτελεστικές αρμοδιότητες παναμερικανικού χαρακτήρα. Θα παρέμενε “Αρχιεπίσκοπος Αμερικής” μόνο ως πρόεδρος της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου.

  Σήμερα οι σχετικές προσπάθειες του Πατριαρχείου παίρνουν βέβαια μια κάποια διαφορετική τροπή. Υπό την πίεση ελληνοαμερικανικών δυνάμεων, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε για την ανατροπή του Σπυρίδωνος, το Πατριαρχείο φαίνεται να άλλαξε πορεία προς στιγμή. Βλέπει δηλ. ότι το παραπάνω σχέδιο αποδυναμώσεως του Αρχιεπισκόπου ευνοεί περισσότερο τις φυγόκεντρες (διασπαστικές, είτε αυτονομιστικές είτε πλήρως αυτοκεφαλιστικές) δυνάμεις και λιγότερο το Πατριαρχείο.

• Επί Σπυρίδωνος απομακρύνθηκαν από τη διοίκηση της Αρχιεπισκοπής οι λεγόμενοι “πατριαρχικοί φίλοι”, προσωπικοί φίλοι του Πατριάρχη. Αυτοί, οι οποίοι ενίσχυαν επί τακτικής βάσεως τον Πατριάρχη με επιταγές, είχαν εκδηλώσει τη τάση να κατευθύνουν τα πράγματα της Αρχιεπισκοπής απ' τα παρασκήνια. Η απομάκρυνσή τους υπήρξε αφορμή για διακοπή, ως μέσο “εκβιασμού” του Πατριάρχη, της αποστολής επιταγών. Επανελήφθη η αποστολή λίγο πριν την παραίτηση του Αρχιεπισκόπου ….
• Άλλος λόγος υπήρξε η ολοένα και μεγαλύτερη κινητικότητα του Σπυρίδωνα για την προώθηση των εθνικών θεμάτων στην Ουάσιγκτον. Αυτή η κινητικότητα ενοχλούσε το Φανάρι για τους γνωστούς λόγους. Ενοχλούσε παράλληλα και τον τότε (και τώρα) ΥΦΥΠΕΞ Γρηγόρη Νιώτη, ο οποίος είναι της άποψης ότι δεν είναι δεν αποτελεί ευθύνη του Αρχιεπισκόπου να ηγείται του ελληνοαμερικανικού Λόμπι κάνοντας εθνικούς αγώνες, αλλά του ΣΑΕ, στο οποίο θα έπρεπε να ανατεθεί αυτός ο ρόλος.

[ Άγνωστης προέλευσης - 23 Φεβρουαρίου 2001 ]