top
TGA News - 14 Δεκεμβρίου 2001
Πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. ΣΠΥΡΙΔΩΝ:
Να διατηρηθεί ζωντανός και ακμαίος ο Ελληνισμός της διασποράς
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ στο ΣΤΑΥΡΟ ΜΕΣΣΗΝΗ
« ... Η επικείμενη θεσμική κατάτμηση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής θα επιφέρει μοιραία την απομόνωση και σταδιακή κατάργηση των ποικίλων δεσμών»
EΡΓΟ και ευθύνη τόσο της Εκκλησίας όσο και της Ελληνικής Πολιτείας είναι να διατηρήσουν τον Ελληνισμό της διασποράς "ζωντανό και ακμαίο", τονίζει σε αποκλειστική συνέντευξή του στο TGA NEWS, ο πρώην Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ.κ. Σπυρίδων. Μεταξύ άλλων, μιλά για τη στάση της Εκκλησίας και της Αρχιεπισκοπής Αυστραλίας έναντι του ΣΑΕ, για το "εκκλησιαστικό ζήτημα" της Αυστραλίας, για το ρόλο της Εκκλησίας έναντι της Ομογένειας, για τα "παράκεντρα εξουσίας" και το ρόλο τους στη διοίκηση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, για το νέο καταστατικό της Αρχιεπισκοπής Αμερικής, για το ελληνικό λόμπι στις ΗΠΑ, για την κρίση που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, για τα προβλήματα στις σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος με το Φανάρι, για τις τριβές στις σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου με άλλα ορθόδοξα πατριαρχεία, και για την αναγραφή του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Ο πρώην Προκαθήμενος της Αμερικής ανοίγει τους ασκούς του αιόλου προτείνοντας την κανονική επαναλειτουργία του συνοδικού θεσμού στο Φανάρι, ενώ προτείνει τη λαϊκή ετυμηγορία ως μέσον επίλυσης του θέματος των Μητροπόλεων των Νέων Χωρών.
Εικόνα σύγχυσης και προβληματισμό προκαλεί η στάση της Εκκλησίας για το ΣΑΕ
TGA NEWS: Σεβασμιώτατε, υπό το φως των εξελίξεων της 4ης Παγκόσμιας Συνέλευσης των Ελλήνων και μετά τη συμμετοχή του Οικουμενικού Πατριάρχη σ αυτή, πώς κρίνετε το γεγονός ότι η Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας εξακολουθεί να καταδικάζει το ΣΑΕ; Η κατάσταση αυτή έχει προκαλέσει σύγχυση στην Ομογένεια. Θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να υπάρξει συνεργασία ΣΑΕ-Εκκλησίας και ποιες είναι οι ιδανικές συνθήκες μιας τέτοιας συνεργασίας;
Η διαφορετική στάση που διάφοροι εκκλησιαστικοί φορείς τηρούν έναντι στο ΣΑΕ, δίδει πράγματι εικόνα σύγχυσης, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στην Ομογένεια. Γι αυτό πριν υπάρξει ουσιαστική συνεργασία μεταξύ Εκκλησίας και ΣΑΕ, θα έπρεπε να είχε επιτευχθεί κάποιος βαθμός συνεννόησης και συνεργασίας μεταξύ των ίδιων των εκκλησιαστικών φορέων, ιδίως όταν απροσδόκητα αποφασίζει η Μητέρα Εκκλησία να αλλάξει γραμμή πλεύσης. Όσο για την Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας συγκεκριμένα, πρέπει να λεχθεί ότι υπήρξε πάντα συνεπής και ακόλουθη στή στάση που απαρχής είχε υιοθετήσει και που τηρεί απαρέγκλιτα μέχρι σήμερα, εφόσο μάλιστα δεν έχει επιφερθεί στο μεταξύ καμμιά απ' τις ζητηθείσες θεσμικές αλλαγές στο ΣΑΕ.
TGA NEWS: Η Ομογένεια της Αυστραλίας παρακολουθεί με ενδιαφέρον, αλλά και αγωνία, τα τεκταινόμενα στην Αμερική. Εκφράζονται φόβοι πως τα προβλήματα της Αμερικής θα μεταφερθούν και στην Αυστραλία.
Η διαφορετική στάση που διά- φοροι εκκλη- σιαστικοί φορείς τηρούν έναντι στο ΣΑΕ, δίδει πρά- γματι εικόνα σύγχυ- σης, προκαλώντας έν- τονο προβληματισμό στην Ομογένεια
Αν και τα προβλήματα Αμερικής και Αυστραλίας εμφανίζονται συχνά ως διαφορετικά, καθότι ο Ελληνισμός της Αμερικής διανύει ένα κάπως διαφορετικό στάδιο από εκείνο της Αυστραλίας, τα ζητήματα εντούτοις παραμένουν τα ίδια, από το σύστημα άσκησης της εκκλησιαστικής εξουσίας μέχρι το ζωτικό θέμα της διατήρησης της Ελληνικής γλώσσας.
Η κατά καιρούς διάσταση ή σύγκλιση απόψεων της Ελληνικής κυβέρνησης και του Πατριαρχείου είναι εκείνη που σηματοδοτεί τις εξελίξεις στην Εκκλησία και την Ομογένεια των δύο μακρινών ηπείρων.
Τα σενάρια, πανομοιότυπα και μονότονα, επαναλαμβάνονται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης.
TGA NEWS: Όπως αναφέρετε στη συνέντευξή σας στη Ροδιακή εφημερίδα "Γνώμη", κάποτε η Ι. Αρχιεπισκοπή Αμερικής ήταν ενοποιός φορέας της Ομογένειας των ΗΠΑ. Οσον αφορά γενικά στην Ομογένεια, ποιος πρέπει να είναι ο ρόλος της Εκκλησίας και πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό;
Το θέμα της Ομογένειας, της διατήρησης δηλ. της ελληνικής μας οντότητας στη διασπορά, είναι τόσο ζωτικό, που θάταν ίσως προτιμότερο να μη προσεγγίζεται απ' την άποψη της κατανομής ρόλων και αρμοδιοτήτων και δικαιοδοσιών. Οι σχετικές στατιστικές είναι τόσο αποκαρδιωτικές που δεν υπάρχει πλέον χρόνος για ατέρμονες συζητήσεις σχετικά με το ποιός θα πρωτοκαθεδρεύει και ποιός θα δευτερεύει. Είναι έργο και ευθύνη τόσο της Εκκλησίας όσο και της Πολιτείας να διατηρήσουν τον Ελληνισμό της διασποράς ζωντανό και ακμαίο. Η διάσπαση και η διαίρεση είναι ο μόνος εχθρός αυτού του δύσκολου αγώνα.
TGA NEWS: Όπως θα γνωρίζετε, στην Αυστραλία υφίσταται ένα σοβαρό πρόβλημα στις σχέσεις ενός αριθμού Ελληνικών Ορθοδόξων Κοινοτήτων και της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, με τους ιερούς ναούς που έχουν ιδρύσει κοινότητες και αρνούνται να αποδεχθούν την ένταξή τους στον οργανισμό (Τραστ) της Ι. Αρχιεπισκοπής. Αυτό έχει προκαλέσει πολλά προβλήματα στον Ελληνισμό, καθώς δεν απουσιάζουν οι συχνοί δημόσιοι διαξιφισμοί και τα ακραία μέτρα, όπως καθαιρέσεις κληρικών, αφορισμοί, απαγόρευση σε ιερείς να λειτουργούν σε συγκεκριμένες κοινοτικές εκκλησίες, άκυρα μυστήρια κ.λπ. Πώς κατά τη γνώμη σας μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά τέτοιες καταστάσεις;
Δεν είμαι ειδικός επί του θέματος και δεν τυγχάνω γνώστης των ειδικών προβλημάτων της Εκκλησίας μας στην Αυστραλία. Γνωρίζω όμως, ότι σύμφωνα με τη μακραίωνη εκκλησιαστική μας παράδοση σε κάθε τόπο υπάρχει μόνο μια εκκλησιαστική αρχή. Αυτό καθορίζουν οι Ιεροί Κανόνες της Εκκλησίας. Αν τώρα αυτό δεν γίνεται κατανοητό ή δεν συμφέρει στους έξωθεν ή έσωθεν και ποικίλων επιπέδων διασπαστές της εκκλησιαστικής ενότητας, είναι άλλο ζήτημα...
H εύθραυστη σχέση Αρχιεπισκοπής Αμερικής
και Πατριαρχείου στην επικαιρότητα μέσα από ένα βιβλίο
TGA NEWS: Το βιβλίο της επίσημης βιογραφίας σας ("Η μοναξιά ενός Ασυμβίβαστου") ένα χρόνο μετά την κυκλοφορία του και εν όψει της αγγλικής του έκδοσης διατηρεί αμείωτη την επικαιρότητά του. Πού αποδίδετε αυτή την επικαιρότητα εσείς;
Η επικαιρότητα του βιβλίου ο- φείλεται στο γε- γονός, ότι πραγ- ματεύεται το πο- λύπλευρο και πολύ- πτυχο θέμα της Εκ- κλησίας της Αμερικής και της εύθραυστης σχέσης της με τη Μη- τέρα Εκκλησία. Επι- πλέον, πρόκειται για ένα βιβλίο που απευ- θύνεται στο ευρύ κοι- νό, ξεφεύγοντας από το περιθώριο της συν- ήθους βιογραφίας ε- νός εκκλησιαστικού η- γέτη
Η επικαιρότητα του βιβλίου οφείλεται στο γεγονός, ότι πραγματεύεται το πολύπλευρο και πολύπτυχο θέμα της Εκκλησίας της Αμερικής και της εύθραυστης σχέσης της με τη Μητέρα Εκκλησία.
Επιπλέον, πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό, ξεφεύγοντας από το περιθώριο της συνήθους βιογραφίας ενός εκκλησιαστικού ηγέτη.
Προσφέρει πλούσιο υλικό για πολλά θέματα που αντιμετωπίζει η Ορθοδοξία και ο Ελληνισμός στη Διασπορά, διεισδύοντας συγχρόνως στα μείζονα ζητήματα της Ελληνικής Παιδείας και της προώθησης των εθνικών μας θεμάτων.
Η συγγραφέας επέλεξε να εμπλουτίσει την αγγλική έκδοση με δύο επίσημες αναφορές μου προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο που αφορούν την Ορθοδοξία και τον Ελληνισμό στην Ιταλία και την Αμερική.
Πιστεύω ότι τα νέα στοιχεία θα προσφέρουν υλικό για κάθε μελετητή, αλλά και για την ίδια την Ελληνική Πολιτεία και την Εκκλησία στον προσανατολισμό τους για διάσωση του ελληνορθόδοξου στοιχείου στη Διασπορά.
TGA NEWS: Με ποιά κριτήρια επιλέξατε ως συγγραφέα της επίσημης βιογραφίας σας τη δημοσιογράφο Ιουστίνη Φραγκούλη και όχι κάποιον δημοσιογράφο από τη Νέα Υόρκη, όπου υπήρξατε Αρχιεπίσκοπος επί τρία χρόνια;
Συγκατένευσα να παραδώσω σπουδαιότατο μέρος των αρχείων μου στη δημοσιογράφο Ιουστίνη Φραγκούλη που είχε εκδηλώσει την πρόθεση να συγγράψει σχετικό βιβλίο, διότι παρείχε ορισμένα απαραίτητα εχέγγυα. Ήταν δημοσιογράφος καταξιωμένη, γνωστή για την αντικειμενικότητα των ανταποκρίσεων και συνεντεύξεών της. Παράλληλα, γνώριζε καλά τα της Αμερικής, τόσο τα γεγονότα όσο και τα παρασκήνιά τους. Επιπλέον ήταν και έμπειρη χειρίστρια της πέννας.
Στην επιλογή μου βάρυνε υπεράνω όλων το γεγονός, ότι δεν προήρχετο από τη Νέα Υόρκη ούτε απ' τον ευρύτερο χώρο των ΗΠΑ. Τούτο το τελευταίο παρείχε τη μεγαλύτερη δυνατή εγγύηση, ότι θα παρέμεινε ανεπηρέαστη στην καταγραφή των ιστορικών δεδομένων αλλά και στην διατύπωση των σχετικών της κρίσεων και συμπερασμάτων.
|
|
|
Ο κ. Σπυρίδων με τον πρωθυπουργό κ. Κ. Σημίτη και την υπουργό κ. Β. Παπανδρέου
|
Λιμνάζουσα κατάσταση στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής
TGA NEWS: Σεβασμιώτατε, πώς κρίνετε τις εξελίξεις στην Αρχιεπισκοπή της Αμερικής δύο χρόνια μετά την παραίτησή σας από τον αρχιεπισκοπικό θώκο.
Φοβούμαι ότι δεν υπάρχουν εξελίξεις, αρνητικές ή θετικές, στην προώθηση των μειζόνων θεμάτων της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού στην Αμερική. Ισως η πολιτική της «ειρηνικής συνύπαρξης» με τα παράκεντρα της εξουσίας να έχει επιφέρει αυτή τη λιμνάζουσα κατάσταση σε έναν οργανισμό που θα έπρεπε να σφύζει από ζωή. Πάντως, έστω και τώρα θα πρέπει να αναληφθούν ευθύνες και πρωτοβουλίες για μια δράση που η Ομογένεια θεωρεί επιβεβλημένη. Ποτέ δεν είναι αργά!
TGA NEWS: Πώς έχει διαγραφεί η πορεία του διαδόχου σας κ. Δημητρίου επί δύο χρόνια στο πηδάλιο της Αρχιεπισκοπής Αμερικής;
Θα μπορούσε ίσως να μιλήσει κανείς περί πορείας, αν η εκκλησιαστική διοίκηση στην Αμερική δεν ησκείτο από τα γνωστά παράκεντρα εξουσίας, όπως διαπιστώνει καθημερινά και πιστοποιεί η Ομογένεια. Επομένως, κύριο έργο του διαδόχου μου θεωρώ την στοίχηση στους Ιερούς Κανόνες της Εκκλησίας που καθορίζουν επακριβώς το ρόλο και την ιερή ευθύνη του επισκόπου. Μόνο υπ' αυτές τις προϋποθέσεις θα μπορούσε να χαραχθεί μια πορεία και να επιτελεσθεί έργο με παραμόνιμους καρπούς.
TGA NEWS: Στο βιβλίο φωτογραφίζονται οι λεγόμενοι «πατριαρχικοί φίλοι», οι εντεταλμένοι του Πατριαρχείου στην Αμερική, που αφού απέτυχαν επί των ημερών σας να πάρουν τη διοίκηση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής στα χέρια τους, μετά την απομάκρυνσή σας επανήλθαν δριμύτεροι στον αρχιεπισκοπικό μέγαρο και διοικούν σήμερα ανενόχλητοι παραθεωρώντας θεσμούς και εκκλησιαστική τάξη. Πώς κρίνετε εσείς αυτή την κατάσταση;
Είναι οπωσδήποτε μια κατάσταση έκρυθμη που η επίμονη συνέχισή της ξενίζει και θέτει πολλά ερωτηματικά. Ο λαός της Εκκλησίας γνωρίζει καλά, ότι η εκκλησιαστική διοίκηση είναι έργο της κανονικής εκκλησιαστικής αρχής, ενός επισκόπου (ή μητροπολίτη ή αρχιεπισκόπου) δηλαδή. Γιατί γίνεται όχι απλώς ανεκτή, αλλά και ενθαρρύνεται η σημερινή πρακτική, είναι θέμα που πρέπει να απασχολήσει σοβαρά την Ομογένεια, αλλά και τη Μητέρα Εκκλησία εφόσο είναι ο θεματοφύλαξ της κανονικής τάξης.
TGA NEWS: Αγωνισθήκατε προσωπικά για την συνένωση όλων των φορέων του ελληνικού λόμπι κάτω από τη δυναμική ενός συντονιστικού οργάνου το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Το εγχείρημά σας υπό την επωνυμία HALO (Hellenic American Leaders and Organizations) εξακολουθεί να ισχύει μέχρι σήμερα;
Το όραμα του HALO, μιας οργάνωσης ομπρέλλας όλων των δυνάμεων του οργανωμένου Ελληνισμού στις ΗΠΑ, έχει, όπως φαίνεται, οριστικά εγκαταλειφθεί. Όπως και να αποτιμηθεί η επιλογή αυτή, γεγονός είναι ότι περιορίζεται πλέον αποφασιστικά η αποτελεσματικότητα οποιασδήποτε πρωτοβουλίας ή δραστηριότητας των μεμονωμένων φορέων της Ομογένειας για την προώθηση των εκκρεμούντων εθνικών μας θεμάτων στα αμερικανικά κέντρα λήψεως αποφάσεων.
|
|
|
Ο κ. Σπυρίδων με τον καθ. Ρασσιά και τον πρόεδρο της Ν.Δ. κ. Κ. Καραμανλή
|
TGA NEWS: Επίσης επί των ημερών σας είδε το φως της δημοσιότητας η έρευνα της επιτροπής Ρασσιά , η οποία έδινε αναλυτικά τα προβλήματα και τις προτεινόμενες λύσεις για την Ελληνική παιδεία στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής. Δρομολογήθηκαν έκτοτε εξελίξεις για το θέμα της Ελληνικής παιδείας;
Το ρεαλιστικό πόρισμα της Επιτροπής Ρασσιά που απέβλεπε στη ριζική αναβάθμιση και διάσωση της Ελληνικής Παιδείας στις ΗΠΑ έχει, όπως όλα δείχνουν, περιθωριοποιηθεί κι αυτό. Πολλοί θεωρούν όχι μόνο αποθαρρυντική αλλά και μοιραία την περιθωριοποίηση αυτή, καθώς η επιτροπή έκρουε τότε τον κώδωνα για τυχόν νέα αναβολή στην από πολλού αναμενόμενη αντιμετώπιση του προβλήματος της Ελληνικής Παιδείας.
Ακόμη και πρόσφατα ο καθηγητής Ρασσιάς μιλούσε για τελευταία ευκαιρία να διασωθεί η ελληνική συνείδηση των μεταναστών της Αμερικής που αναπόφευκτα μεταλλάσσονται καθώς οι γενιές διαδέχονται η μια την άλλη. Φοβάμαι, όμως, ότι η μείωση του ήδη ισχνότατου προϋπολογισμού της Αρχιεπισκοπής για την Ελληνική Εκπαίδευση είναι αρκετά ενδεικτική των σημερινών διαθέσεων και προθέσεων...
Το νέο καταστατικό της Αρχιεπισκοπής Αμερικής
θα επιφέρει απομόνωση και κατάργηση των ποικίλων δεσμών
TGA NEWS: Το θέμα του νέου καταστατικού στην Αρχιεπισκοπή Αμερικής με την προτεινόμενη μητροπολιτοποίηση των επισκοπών ποιες ακριβώς επιπτώσεις θα έχει για την Εκκλησία και την Ομογένεια; Εσείς υπήρξατε αντίθετος με αυτή την προοπτική. Ισχύουν οι αντιρρήσεις σας και γιατί;
'Ισως η πολιτική της «ειρηνικής συνύπαρξης» με τα παράκεντρα της εξουσίας να έχει επιφέρει αυτή τη λιμνάζουσα κατάσταση στην Αρχιεπισκοπή Α- μερικής που θα έπρεπε να σφύζει από ζωή. Πάντως, έστω και τώρα θα πρέπει να αναλη- φθούν ευθύνες και πρωτοβουλίες για μια δράση που η Ομογέ- νεια θεωρεί επιβεβλη- μένη. Ποτέ δεν είναι αργά!'
Αδυνατώ να θεωρήσω την κατάτμηση της Αρχιεπισκοπής Αμερικής σε Μητροπόλεις ως ενισχυτική της ενότητας της Εκκλησίας και της Ομογένειάς μας στις ΗΠΑ. Αν επεβίωσε, έστω και μερικώς, η Ομογένειά μας στην Αμερική μέχρι σήμερα, αυτό εν πολλοίς οφείλεται στην εκκλησιαστική ενότητα του ελληνορθόδοξου στοιχείου απ' άκρου σ' άκρο των ΗΠΑ.
Η ενότητα αυτή, περισσότερο από κάθε άλλη πραγματικότητα, ευνόησε την διαρκή επικοινωνία μεταξύ των Ομογενών και συνέβαλε στη συνοχή και στη συνακόλουθη επιβίωσή της Ομογένειας. Η επικείμενη θεσμική κατάτμηση της Αρχιεπισκοπής θα επιφέρει μοιραία την απομόνωση και σταδιακή κατάργηση των ποικίλων δεσμών.
Απ' την άλλη πλευρά αντιλαμβάνομαι την ευαισθησία του Πατριαρχείου να διατηρήσει τις ΗΠΑ υπό την κανονική του δικαιοδοσία, ιδίως τη στιγμή αυτή που εκδηλώνονται όλο και περισσότερες φυγόκεντρες τάσεις.
Φρονώ, όμως, ότι θα έπρεπε να εξευρεθεί άλλος τρόπος προς επίτευξη αυτού του θεμιτού στόχου, χωρίς να διακυβευθεί η ενότητα της Ομογένειας.
Τόνωση του συνοδικού θεσμού στο Φανάρι
Στη λαϊκή ετυμηγορία το θέμα των Μητροπόλεων των νέων χωρών
TGA NEWS: Το Πατριαρχείο διέρχεται εδώ και δεκαετίες μια σοβαρή κρίση που εκδηλώνεται έμμεσα ή και άμεσα πολλές φορές σε διορθόδοξο επίπεδο αλλά και στον ίδιο τον εσωτερικό του χώρο. Βλέπετε να παίρνει τέλος η κρίση αυτή;
'Πιστεύω πως μια γενναία πρωτοβουλία αναδόμησης της Πατριαρχικής Συνόδου θα συμβάλει στη περιθωριοποίηση της μικροπολιτικής και στη δημιουργία νέων οραμάτων, χωρίς τα ο- ποία φθίνουν οι θε- σμοί. Σίγουρα θα προσδώσει νέα πνοή στο Οικουμενικό Πα- τριαρχείο και θα αυξή- σει το γόητρό του πανορθόδοξα.'
Πιστεύω, ότι η κρίση οφείλεται κατά κύριο λόγο στη σημερινή μορφή και λειτουργία του συνοδικού θεσμού στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Ήρθε, φρονώ, ο καιρός η Σύνοδος του Πατριαρχείου να συμπεριλάβει πάλι όλους τους επαρχιούχους μητροπολίτες και αρχιεπισκόπους του, ξαναποκτώντας την παλιά της παραδοσιακή μορφή.
Οι λόγοι που αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή επέβαλαν τον περιορισμό της πατριαρχικής Συνόδου μόνο στους μητροπολίτες της Τουρκίας, δεν φαίνονται να ισχύουν πλέον σήμερα.
Το Πατριαρχείο δεν μπορεί να συνεχίζει να στερείται την πολύτιμη συνδιοίκηση των επαρχιούχων αρχιεπισκόπων και μητροπολιτών του.
Άλλωστε δεν νοείται να υπάρχουν ποιμένες της Εκκλησίας χωρίς συνοδική διακονία, εφόσο το συνοδικό λειτούργημα αποτελεί συστατικό στοιχείο της ποιμεναρχικής ιδιότητας.
TGA NEWS: Πρόσφατα η κοινή γνώμη ταλανίσθηκε με την ιστορία της αναγραφής του θρησκεύματος στις νέες ταυτότητες. Εσείς πώς κρίνετε την έκβαση αυτής της ιστορίας;
Θα περίμενε κανείς, μετά από τόσες θορυβώδεις εξαγγελίες και κοπιώδεις προσπάθειες, το θέμα της αναγραφής του θρησκεύματος στις νέες ταυτότητες να μην είχε καταλήξει στο σημείο που κατέληξε. Θεωρώ ότι τελικά χρησιμοποιήθηκε η Εκκλησία για πολιτική εκτόνωση της εσωτερικής κρίσης του κυβερνώντος κόμματος.
Το ζήτημα, κεφαλαιώδους σημασίας για τον προσδιορισμό της ιστορικής ταυτότητας του Έλληνα, θα μπορούσε να είχε γίνει αντικείμενο διαφορετικού χειρισμού απ' τους αρμόδιους εκκλησιαστικούς παράγοντες, ώστε να κρατηθεί αμείωτο κι αβλαβές το γόητρο της Εκκλησίας.
Από την άλλη πλευρά εκπλήττει η επιμονή της Πολιτείας όχι μόνο να μην λάβει υπόψη εν προκειμένω την τοποθέτηση εκατομμυρίων θρησκευομένων πολιτών της, αλλά και να αρνηθεί οποιαδήποτε δημοκρατική συζήτηση επι του θέματος.
TGA NEWS: Πώς είδατε την κρίση που δημιουργήθηκε μεταξύ της Εκκλησίας της Ελλάδας και του Πατριαρχείου για θέματα δικαιοδοσίας, μνημοσύνου κλπ στις Μητροπόλεις των Νέων χωρών;. Υπάρχει μια ένταση ανάμεσα στις δύο Εκκλησίες. Πού την αποδίδετε και πού θα μπορούσε να οδηγήσει αυτή;
Πιστεύω, ότι η εκκλησιαστική αντιπαράθεση και οι διαξιφισμοί αμαυρώνουν την εικόνα της Εκκλησίας. Ο λαός προσβλέπει στην εκκλησιαστική ηγεσία για έμπνευση και καθοδήγηση. Ενστικτωδώς απορρίπτει τις διαμάχες που έχουν σχέση με την κατανομή της εξουσίας. Τα θεωρεί, έτσι απλά και απερίστροφα, ως αντιβαίνοντα προς το μήνυμα της ειρήνης και αγάπης που πρέπει σταθερά να εκπέμπει η Εκκλησία.
TGA NEWS: Το θέμα των μητροπόλεων των Νέων Χωρών αποτελεί πάντοτε ένα αγκάθι στις σχέσεις Εκκλησίας της Ελλάδας και Πατριαρχείου. Πώς μπορεί να λυθεί αυτό;
'Εφόσο οι σχετι- κές συνεννοή- σεις φαίνονται να έχουν ουσια- στικά αποτελμα- τωθεί και δεν εξευρί- σκεται λύση ικανοποι- ητική και για τις δύο πλευρές, το θέμα θα μπορούσε να παρα- πεμφθεί στη λαϊκή εκ- κλησιαστική ετυμηγο- ρία'
Το θέμα χρονολογείται από τότε που το Πατριαρχείο παραχώρησε προσωρινά (άχρι καιρού) στην Ελλαδική Εκκλησία τη διοίκηση των Μητροπόλεων του στις Νέες Χώρες (Βόρεια Ελλάδα). Την παραχώρηση αυτή την προκάλεσαν οι ίδιοι οι μητροπολίτες των Νέων Χωρών που λόγω των τότε συνθηκών είχαν στερηθεί της δυνατότητας να ασκήσουν τα συνοδικά τους καθήκοντα -συστατικό στοιχείο της επισκοπικής τους ιδιότητας- στα πλαίσια της Συνόδου του Πατριαρχείου. Τότε έγινε και η επίσημη διαρρυθμιστική συμφωνία, η γνωστή Πατριαρχική Πράξη του 1928, που προέβλεπε οι μητροπολίτες των Νέων Χωρών να συμμετέχουν στη Σύνοδο της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Το επιχείρημα πολλών ελλαδιτών κληρικών, ότι οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στις Νέες Χώρες έχουν αλλάξει έκτοτε και επομένως επιβάλλεται επανεξέταση του όλου θέματος, δεν φαίνεται να βρίσκει απήχηση στους πατριαρχικούς κύκλους. Εφόσο οι σχετικές συνεννοήσεις φαίνονται να έχουν ουσιαστικά αποτελματωθεί και δεν εξευρίσκεται λύση ικανοποιητική και για τις δύο πλευρές, το θέμα θα μπορούσε να παραπεμφθεί στη λαϊκή εκκλησιαστική ετυμηγορία.
Το σώμα της Εκκλησίας θα μπορούσε να κληθεί να αποφανθεί για την εκκλησιαστική του υπαγωγή. Η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι κάτι καινούργιο στην ιστορία της Εκκλησίας και ειδικά του Πατριαρχείου που το 1937, όταν οι ιταλικές κατοχικές δυνάμεις επεδίωκαν να καταστήσουν αυτοκέφαλη την Εκκλησία της Δωδεκανήσου, ζήτησε να διεξαχθεί λαϊκό δημοψήφισμα.
Μια κάποια λύση πρέπει πάντως να βρεθεί στο θέμα αυτό που δηλητηριάζει τις σχέσεις Πατριαρχείου και Ελλαδικής Εκκλησίας με απρόβλεπτες συνέπειες για τον Ελληνισμό.
Η διάσπαση του Ορθόδοξου μετώπου προκαλεί ανησυχίες
TGA NEWS: Το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξακολουθεί να έχει προβλήματα στις σχέσεις του με άλλες ορθόδοξες εκκλησιαστικές δικαιοδοσίες, (Πατριαρχείο Ρωσίας κλπ). Ποιές επιπτώσεις έχουν αυτές οι συνεχείς τριβές και που οφείλονται ;
Οι συνεχείς τριβές που έχουν ως αντικείμενο διάφορα ζητήματα εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας, αποτελούν φαινόμενα λυπηρά για κάθε ορθόδοξο πιστό. Σ' εποχή που επιδιώκεται ο διάλογος και η καταλλαγή σόλα τα επίπεδα -οικουμενιστικά, πολιτιστικά και πολιτικά-, η συνεχιζόμενη διάσπαση του ορθοδόξου μετώπου δεν μπορεί παρά να προκαλεί έντονες ανησυχίες. Οι αψιμαχίες δεν προμηνύουν τίποτε το καλό.
Αν πρόκειται ο διάλογος με τον Ρωμαιοκαθολικισμό να σημειώσει κάποια μικρή ή μεγάλη επιτυχία και αν η Ορθοδοξία πρόκειται να διαδραματίσει κάποιο βαρύνοντα ρόλο στο χώρο της ενωμένης Ευρώπης, θα το επιτύχει μόνο έχοντας μέτωπο ενιαίο και αρραγές.
TGA NEWS: Πολύς κόσμος πιστεύει ότι δεν τελείωσε η διακονία σας στην Εκκλησία. Μεγάλο μέρος της Ομογένειας τρέφει την ελπίδα ότι θα επανέλθετε κάποια μέρα στην Εκκλησία της Αμερικής. Πως τοποθετείσθε απέναντι στο θέμα αυτό;
Ο καθείς μας πρέπει να διακρίνει τη στιγμή που πρέπει να κατέβει απ' τη σκηνή. Νομίζω πως πρόσφερα ό,τι καλύτερο είχα να προσφέρω. Απεχώρησα με τη συνείδηση ήσυχη ότι επετέλεσα το καθήκον μου στο ακέραιο και έναντι της Μητέρας μου Εκκλησίας και έναντι της αγαπημένης ελληνοαμερικανικής Ομογένειας.
[ TGA News - www.tganews.com/2001/interview/Spyridon.html - 14 Δεκεμβρίου 2001 ]
TGANews - Επιστολές
( www.tganews.com/2001/letters/index.html )
[...]
Aγαπητοί φίλοι,
Τα θερμά μου συγχαρητήρια που βρέθηκαν, επι τέλους, μερικοί συμπατριώτες μας να υψώσουν το ανάστημά τους σε θέματα που αφορούν την ύπαρξη του ελληνισμού της διασποράς. Ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμησιν και για τους δικούς μας αγώνες, τη στήριξη της ορθοδοξίας, την κιβωτό του ελληνισμού, και τη συμπαράσταση στην αποστολή των εκπαιδευτικών μας για την ευόδωση του εθνικού τους έργο.
Είναι, καιρός πια, να ξεχάσουμε τους "νοικοκυραίους... "
Με εκτίμηση,
Α. Κοτίνης
[...]
|