top

Spyridon.ws - 1η Φεβρουαρίου 2003

ΟΜΙΛΙΑ

στα επίσημα εγκαίνια του "Ιδρύματος Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων
για την Ελληνική Παιδεία και τον Πολιτισμό"

( Νέα Υόρκη - 1η Φεβρουαρίου 2003 )

Φίλοι εν Χριστώ αγαπητοί,

Σας ευχαριστώ όλους ολόψυχα για την αποψινή σας παρουσία στον φιλόξενο αυτό χώρο. Προ πάντων ευχαριστώ το Θεό που οικονόμησε τα πράγματα έτσι ώστε να ξαναβρεθούμε πάλι, μετά τριάμισυ ολόκληρα χρόνια. Η χαρά μου είναι σήμερα πεπληρωμένη, βλέποντας τόσα φιλικά πρόσωπα επί το αυτό, οικεία πρόσωπα από όλα τα μήκη και πλάτη της Αμερικής, ανθρώπους που γνώρισα από κοντά στο Μόντρεαλ. Και η συγκίνησή μου είναι -πιστέψτε με- βαθύτατη. Ιδιαίτερες όλως ευχαριστίες απευθύνω στους φίλους Γιάννη Κατσιματίδη, Ευανθία Κοντάκη, Ιουστίνη Φραγκούλη, Ιωάννη Ρασσιά και Γεωργία Καλοειδή, καθώς βέβαια και σ' όλα τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής της αποψινής εκδήλωσης. Η πιστότητα, η καλωσύνη και προπαντός η αγάπη σας αξίζουν κάθε εξάρσεως.

Απόψε στέκομαι μπροστά σας με μεγάλες ελπίδες και προσδοκίες καθώς παρουσιάζω στην αγάπη σας ένα νέοΙδρυμα για την Ελληνική Παιδεία και τον Πολιτισμό που φίλοι θέλησαν να φέρει το όνομά μου. Πηγή έμπνευσης του Ιδρύματος αποτέλεσε η περυσινή επίσκεψη στα ελληνόφωνα σχολεία «Σωκράτης» της Ελληνικής Κοινότητας Μόντρεαλ, που αποτελούν εκπαιδευτικό πρότυπο για όλο τον Ελληνισμό της Διασποράς. Η πρόταση του Γιάννη Κατσιματίδη να δημιουργήσουμε μια νέα βάση προώθησης του πολιτισμικού μας πλούτου βρήκε πρόσφορο έδαφος στις καρδιές όλων μας. Κι είναι πράγματι συγκινητικό πράγματι που τόσοι άνθρωποι, συντόνισαν τις προσπάθειές τους για να γίνει μια όσο το δυνατό δυναμικότερη παρέμβαση στη διατήρηση και ενίσχυση της Ελληνικής Παιδείας, της κληρονομιάς της πλούσιας Ελληνορθόδοξης Παράδοσής μας.

Καλοί μου φίλοι, δεν είμασθε απλώς Ελληνες, είμασθε Ορθόδοξοι Έλληνες. Ανήκω δηλ. σ' αυτούς που πιστεύουν ότι το «Έλληνας» δεν αποσπάται απ' το «Ελληνορθόδοξος». Δεν πρόκειται εδώ για κάποιο νέο εθνικισμό ή σωβινισμό. Απλώς αναγνωρίζεται ότι η πίστη στο Ευαγγέλιο της σωτηρίας μεταδόθηκε όχι μόνο στην Ελληνική Γλώσσα, αλλά και σε κόσμο που μιλούσε την ελληνική και -κάτι που είναι ακόμη σπουδαιότερο- σκεπτόταν ελληνικά.

Ο αρχέγονος, αυθεντικός και γνήσιος -και για να το πούμε μονολεκτικά- ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός γεννήθηκε, αναπτύχθηκε και τελικά ωρίμασε στο πλαίσιο του Ελληνικού Πνεύματος, του Ελληνικού ΦΡΟΝΗΜΑΤΟΣ, αν θέλετε.

Αυτή η αλήθεια όμως δεν συνεπάγεται τον αποκλεισμό άλλων. Αντιθέτως, το Ελληνικό Πνεύμα για την ικανότητά του να περιπτύσσει ολόκληρη την ανθρωπότητα, όπως το διατύπωσε άλλωστε μια για πάντα ο Ισοκράτης που, απαντώντας στο ερώτημα: ποιος είναι έλληνας; είπε: «Έλληνας καλούμεν τους της ημετέρας παιδείας μετέχοντας» - Αποκαλούμε Έλληνες όσους μετέχουν της Παιδείας μας, του Πολιτισμού μας.

Γι' αυτό, όποιος μετέχει του Ελληνικού Πολιτισμού, είναι Έλληνας! Πράγματι, πολύ πριν εφαρμοσθούν οι σύγχρονες έννοιες περί έθνους και κράτους, λαοί ολόκληροι ποικίλης προελεύσεως -ιδίως από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου και εξής- ταυτίζονταν και ήταν γνωστοί ως Ελληνες, λόγω του πολιτισμικής και γλωσσικής καταγωγής τους.

Πρέπει να τονισθεί εδώ ότι ο πολιτισμός και η γλώσσα συμπορεύονται. Γι' αυτό και προ τετραετίας η Επιτροπή Ρασσιά ανέλαβε να ερευνήσει εις βάθος το θέμα της διατήρησης της ελληνικής μας γλώσσας και του πολιτισμού εδώ στο νέο κόσμο. Θα θυμάσθε ίσως πως ένα από τα πιο βαθυστόχαστα συμπεράσματα του Πορίσματος Ρασσιά ήταν ότι η Ελληνική Πολιτιστική Παιδεία πρέπει να καλλιεργείται κι όταν ακόμη η για οποιονδήποτε λόγο δυνατότητα διδασκαλίας της Ελληνικής γλώσσας δεν υπάρχει. Το συμπέρασμα αυτό δεν συνεπάγεται το διαχωρισμό μεταξύ γλώσσας και πολιτισμού. Αντιθέτως, επιβεβαιώνει το αδιάσπαστό τους! Εκφράζει όμως και κάτι άλλο: ότι δεν είναι ανάγκη να γίνουμε τέλειοι κάτοχοι της ελληνικής για να μυηθούμε και στον Ελληνικό Πολιτισμό!

Φίλτατοι, δεν υπάρχει χώρος για παρωπίδες και μικροψυχίες στον αγώνα μας να διατηρήσουμε τον πολιτισμό μας. Ιστορικά η Ελλάδα είναι η μήτηρ σύμπαντος του δυτικού πολιτισμού. Η Ελλάδα είναι ο κρουνός του διανοητικού και αισθητικού πλούτου του Δυτικού κόσμου. Εμείς οι Έλληνες Ορθόδοξοι συχνά νιώθουμε ξένοι προς τον δυτικό πολιτισμό, είτε είναι αυτός αμερικανικής είτε ευρωπαϊκής υφής, λόγω της Ορθοδοξίας μας. Όντως, δεν αποτελούμε μέρος της συντριπτικής καθολικο-προτεσταντικής πλεινότητας. Αλλά πάντα να θυμάσθε, ότι η Ορθόδοξή μας πίστη βρίσκεται στη βάση αυτών των θρησκευτικών παραδόσεων, αδιάφορο αν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι όλων των πλευρών, που αγνοούν ή παραγνωρίζουν το γεγονός αυτό. Παραμένουμε αναμφισβήτητα ο βασικός άξονας πίστης του Χριστιανισμού, που στηρίζει και νοημαδοτεί και τη σημερινή ακόμη οικουμενική κίνηση των Εκκλησιών.

Και εάν η ελληνορθόδοξη πίστη μας βρίσκεται στη βάση όλων των εκφάνσεων του Χριστιανισμού, άλλο τόσο και ο Ελληνικός μας Πολιτισμός και η Γλώσσα διατηρούν την κεντρική τους θέση στην ιστορία του δυτικού πολιτισμού. Σκεφθείτε μόνο πού θα βρισκόταν σήμερα η κοινωνία, ο σύγχρονος πολιτισμός, οι τέχνες, οι επιστήμες και τα πολιτικά συστήματα χωρίς τον Σωκράτη, τον Πλάτωνα, και τον Αριστοτέλη, χωρίς τον Σοφοκλή ή τον Θουκυδίδη ή τον Φειδία... Και εάν κατορθώθηκε το όραμα των νεωτέρων γενεών να επεκταθεί προς νέους ορίζοντες, είναι διότι βασίσθηκαν, όπως είπε ο Ισαάκ Νιούτον, πάνω στους ώμους εκείνων των γιγάντων. Πράγματι, κάθε σχεδόν πλευρά του σύγχρονου πολιτισμού μας θα ήταν αδιανόητη χωρίς τους θεμελιώδεις λίθους της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ.

Και κάτι άλλο. Η δόξα της Χρυσής Εποχής της Ελλάδας συμβλήθηκε με την αλήθεια του Ευαγγελίου και έφθασε στον κολοφώνα αυτού τού πνευματικού κάλλους, γνωστού ως Βυζάντιου. Η πνευματική αυτή δόξα εξακολουθεί να ζει σήμερα στις εκφάνσεις του Ελληνορθόδοξου λαού ανά τον κόσμο. Σ' αυτά, αν θέλετε, προσθέστε και τη φιλολογία, τη μουσική, το πνεύμα της αναγεννημένης νεωτέρας Ελλάδας και θα δείτε πως οι Ελληνικοί μας θησαυροί είναι τόσοι όσοι και οι μακροί αιώνες της ιστορίας.

Καλοί μου φίλοι, σας μιλώ με τόσο ενθουσιασμό όχι διότι πιστεύω πως χρειάζεται να πισθείτε για την αξία της γλώσσας και του πολιτισμού μας, αλλά διότι στο πλαίσιο του δραστηριοτήτων του νέου Ιδρύματος "θεώμεθα ήδη τας χώρας ότι λευκαί εισι προς θερισμόν". Ήλθα εδώ για να σας αναγγείλω ότι το νέο Ίδρυμα εγκαινιάζεται απόψε και ήδη θέτουμε "την χείρα επί το άροτρον".

Το Ίδρυμα που σήμερα εγκαινιάζεται, αποτελεί ακόμη μια προσπάθεια να ενθαρρύνουμε την προώθηση ιδεών και την κατάρτιση και υποστήριξη προγραμμάτων που θα συμβάλουν στη διάσωση τουλαμπρού μας πολιτισμού, ενός πολιτισμού -και μη το ξεχνάτε αυτό- που κινδυνεύει ήδη να χαθεί στην αμερικανική κι άλλη διασπορά αν δεν σπεύσουμε να ενώσουμε όλοι τα χέρια.

Θέλω πάλι να σας ευχαριστήσω για την αποψινή παρουσία σας και για τη θερμότατη υποδοχή που μου επιφυλάξατε. Σας ευχαριστώ επίσης για όλες τις αυθόρμητες εκδηλώσεις της αγάπης και του σεβασμού σας. Αλλά προπαντός ευχαριστώ το Θεό που σας αξιώνει να παραμένετε όχι μόνο πιστοί στο Ευαγγέλιο της σωτηρίας αλλά και αφοσιωμένοι στο μέγα έργο της διάσωσης και διάδοσης του λαμπρού ελληνικού μας Πολιτισμού.

Ο Θεός να σας αξιώσει να'σθε πάντα αντάξιοι αυτών των πλούσιων δωρεών Του και να ευλογεί δαψιλέστατα σάς και τους τίμιους κόπους σας.

[ Spyridon.ws
  www.spyridon.ws/GR/spyr_sim/sps_om3.html
  1η Φεβρουαρίου 2003 ]