top

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 8 Μαΐου 2005

Ανατροπή με το κλειδί στο χέρι

Της Βασιλικής Σιούτη

Στην τελευταία πράξη του θρίλερ που παίχτηκε το απόγευμα της Παρασκευής στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων πρωταγωνιστικό ρόλο -πλην του αρμόδιου υφυπουργού, Παναγιώτη Σκανδαλάκη- έπαιξαν δύο ακόμη πρόσωπα: ο διευθυντής του διπλωματικού του γραφείου, πρέσβης Κ. Κοψίδης, και η ελληνίδα πρόξενος στην Ιερουσαλήμ, Ε. Σουρανή.

Ο πρώτος έκανε τον δίαυλο της κυβέρνησης με την Αγιοταφική Αδελφότητα και η πρόξενος, με την οποία ήταν σε συνεχή επαφή, τούς πληροφορούσε σχεδόν κάθε μία ώρα, και ακόμα συχνότερα, όταν ένα μέλος της συνόδου προσετίθετο διά της υπογραφής του στους αντιφρονούντες.

«Αλλοι δύο ακόμα, πριν προλάβει ο Ειρηναίος να αλλάξει τη σύνοδο, και όλα θα τελειώσουν» ήταν η χαρακτηριστική φράση που όλο αγωνία έβγαινε από τα χείλη τους την Παρασκευή το μεσημέρι.

«Τι έγινε με τον Ησύχιο; Υπέγραψε;» ρωτούσαν την πρόξενο. Την καταφατική απάντηση για τον ιεράρχη, η οποία έπαιξε καταλυτικό ρόλο, την πήραν λίγα λεπτά μετά τις πέντε το απόγευμα.

| Μοντέλο Σπυρίδωνα

| Λίγο μετά, πληροφορήθηκαν ότι «ο Ειρηναίος εγκατέλειψε το πατριαρχείο». Η Αθήνα είχε φροντίσει νωρίτερα να τον διαβεβαιώσει ότι, σε περίπτωση που διευκολύνει την κατάσταση, η κυβέρνηση δεν πρόκειται να του δημιουργήσει προβλήματα. «Βέβαια δεν έχουμε προηγούμενο παράδειγμα εκθρόνισης πατριάρχη, θα ακολουθήσουμε όμως το μοντέλο της περίπτωσης του αρχιεπίσκοπου της Αμερικής Σπυρίδωνα».

«Κίνηση υψηλού ρίσκου, που όμως του βγήκε». Με αυτή τη φράση χαρακτηρίζουν οι συνεργάτες του Π. Σκανδαλάκη τις πρωτοβουλίες που πήρε για να βγάλει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων από την κρίση. Οταν ο υφυπουργός άρχισε να κινείται προς την κατεύθυνση της στήριξης των αντιφρονούντων», πολλοί στην κυβέρνηση -και όχι μόνο- είχαν τις επιφυλάξεις τους. Ηταν μια «καυτή πατάτα» και υπήρχε περίπτωση η κυβέρνηση να καεί.

«Εάν δεν επεμβαίναμε, μπορεί να είχαμε εκτεθεί ως χώρα». «Μπορεί, επίσης, να διακυβευόταν η ελληνικότητα του πατριαρχείου Ιεροσολύμων, την οποία διασφαλίσαμε» υποστηρίζουν έλληνες διπλωμάτες.

Είναι γεγονός, πάντως, ότι οι κινήσεις από το υπουργείο Εξωτερικών αντιμετωπίσθηκαν θετικά, τόσο στην Παλαιστίνη και την Ιορδανία, όσο και στο Ισραήλ. Μέσα από μία τόσο έντονη κρίση, όπου το παιχνίδι παίζεται στη σκακιέρα του μεσανατολικού, προς το παρόν η Ελλάδα βγαίνει αλώβητη και εξασφαλίζει τα συμφέροντά της, αλλά και τις καλές διπλωματικές σχέσεις με τις εμπλεκόμενες χώρες.

Το παράδοξο είναι ότι, παρά τους επιτυχείς χειρισμούς του και τα ευνοϊκά σχόλια στο Αμάν και στα Ιεροσόλυμα, στην κυβέρνηση , κάποια στιγμή κινδύνευσε να μείνει μόνος. Ο ίδιος, σε σχετική ερώτηση της «Κ.Ε.», το αρνείται, αλλά οι «παροικούντες την Ιερουσαλήμ» γνωρίζουν ότι, τόσο ο πρωθυπουργός όσο και ο Π. Μολυβιάτης, ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί. Την επιφυλακτικότητά τους επιχείρησαν να ενισχύσουν και διάφορα κέντρα.

Εσχάτη προδοσία

Στην κατεύθυνση μιας «σχετικά ήπιας» εναλλαγής του Ειρηναίου, ρόλο διαδραμάτισε και η Παλαιστινιακή Αρχή, που κατάφερε να χαμηλώσει τους τόνους των διαμαρτυρόμενων, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα κατά τον εορτασμό του Πάσχα. Παλαιστίνιος αξιωματούχος δεν δίσταζε να υπενθυμίζει με νόημα τον νόμο που ψήφισε η Βουλή των Παλαιστινίων το 1997. Σύμφωνα με αυτόν η πώληση Παλαιστινιακής γης σε Ισραηλινούς χαρακτηρίζεται εσχάτη προδοσία και επισύρει τη θανατική ποινή».

Οι ισραηλινοί διπλωμάτες είχαν αναφέρει στην κυβέρνηση ότι δεν είχαν κανένα πρόβλημα -εκεί όπου έφτασαν τα πράγματα- να φύγει ο Ειρηναίος. Επίσης, είναι οι μόνοι που με διακριτικότητα έχουν αποφύγει να εκφραστούν υπέρ κάποιου ιεράρχη για να διαδεχθεί τον Ειρηναίο, αν και δείχνουν προτίμηση για τον Θεόφιλο.

Οι εκπρόσωποι των αράβων ορθοδόξων θα ήθελαν ως πατριάρχη τον Αρίσταρχο Κωνσταντίνης, τον οποίον θεωρούν συνεργάσιμο.

Δεύτερη Ανάσταση

Ο οικουμενικός πατριάρχης, που θα επηρεάσει τις εξελίξεις διαδοχής, δεν έδειξε την προθυμία την οποία ήλπιζαν, τόσο η κυβέρνηση όσο και η αγιοταφίτικη κοινότητα, που, όταν είδε τη διστακτικότητά του, πήρε την τύχη της στα χέρια της.

«Η Ανάσταση για τους Παλαιστίνιους ήρθε με πέντε μέρες καθυστέρηση» σχολίαζε όλο χαρά και ο παλαιστινιακής καταγωγής (χριστιανός ορθόδοξος) και στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Καρίμ Χιλάλ. «Δυστυχώς, όμως, υπάρχει ο κίνδυνος η πώληση γης να φορτωθεί στον "προδότη" πατριάρχη και εμείς κινδυνεύουμε να τη χάσουμε. Η υπεράσπιση των εδαφών μας· αυτό είναι το κρίσιμο τώρα».

«Ο σκοπός που προσπάθησαν να υλοποιήσουν οι Ισραηλινοί, χρησιμοποιώντας τον Ειρηναίο, δεν ήταν άλλος από το να πάρουν παλαιστινιακά εδάφη και να αποτρέψουν τους Παλαιστίνιους να κηρύξουν την Ιερουσαλήμ πρωτεύουσά τους» εξηγεί έλληνας διπλωμάτης. «Γι' αυτό και προκάλεσε τόση οργή η συγκεκριμένη πώληση από τον Ειρηναίο στη Γιάφα. Πρόκειται για στρατηγικής σημασίας σημείο, που τους δίνει τον έλεγχο της πόλης». Μαζί του συμφωνεί και παλαιστίνιος αξιωματούχος: «Με την αγορά αυτή, οι Ισραηλινοί αποκόπτουν τον διάδρομο της ανατολικής Ιερουσαλήμ από το τέμενος του Αλ Ακσά. Με αυτό τον τρόπο θα ελέγχουν ποιοι Παλαιστίνιοι μπαινοβγαίνουν στην πόλη. Αυτό πρέπει να αποτραπεί. Θα απευθυνθούμε στον ΟΗΕ, στα δικαστήρια, και όπου αλλού χρειαστεί».

[ Ελευθεροτυπία - Πολιτική - 8 Μαΐου 2005 ]
[ Ε-ONLINE - www.enet.gr/online/online_text?c=110&id=52607456,59051872,
  75338976,81066592,89080800 - 8 Μαΐου 2005 ]