top

GreekNews - 2 Ιανουαρίου 2006

Ανασκόπηση εκκλησιαστικών γεγονότων 2005
Του πρώην Αρχιεπισκόπου Αμερικής Σπυρίδωνος

Έτος μεστό από σημαντικά εκκλησιαστικά γεγονότα υπήρξε το 2005. Περισσότερα δυστυχώς τα δυσάρεστα και λιγότερα τα κάπως ελπιδοφόρα. Γενικά ήταν έτος κατά το οποίο τα συμβάντα στο χώρο της Εκκλησίας προβλημάτισαν βαθιά το πιστό λαό του Θεού, ιδίως τον ελληνορθόδοξο.

*  *  *  *  *

Θέμα που συγκλόνισε κυριολεκτικά τον ελληνορθόδοξο κόσμο ήταν η θλιβερή αλλαξοπατριαρχεία που μεσολάβησε στον Πανάγιο Τάφο. Ο λυσσαλέος αγώνας να εκθρονισθεί με κάθε θεμιτό κι αθέμιτο τρόπο ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Ειρηναίος στέφθηκε με επιτυχία μεν, αλλ' εδημιούργησε ταυτόχρονα αρνητικότατα ιστορικά προηγούμενα που ασφαλώς θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις για το μέλλον του Πατριαρχείου. Στην υπόθεση αναμίχθηκαν οι κυβερνήσεις του Ισραήλ, της Ιορδανίας και για πρώτη φορά και οι Παλαιστινιακές Αρχές. Τον έλεγχο των εξελίξεων είχε απροκάλυπτα η Ελληνική Πολιτεία που στηριζόμενη σε μικρή αρχικά φατριαστική ομάδα ιεροσολυμιτών κληρικών και στην καταλυτική συνδρομή των ελληνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, διεδραμάτισε πρωταρχικό και αποφασιστικότατο ρόλο στη διαμόρφωση του τελικού αποτελέσματος. Στο παιχνίδι μπήκαν αργότερα και Ορθόδοξες Εκκλησίες που υπό την προφανή πίεση της Ελληνικής κυβέρνησης έσπευσαν να υποστηρίξουν επισήμως τους ιεροσολυμίτες φατριαστές και να εγκαταλείψουν ανυπεράσπιστο τον πατριάρχη Ειρηναίο. Όπως και να εξηγηθούν τα θλιβερά συμβάντα, βέβαιο είναι ότι οι αδέξιοι χειρισμοί των πρωταιτίων αυτής της «επιχείρησης» διάνοιξαν ορθόπλατα τις θύρες σε ξένες κι αλλόθρησκες κυβερνήσεις να αναμιγνύονται πλέον φανερά και δικαιωματικά στα πράγματα του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων. Από την άλλη πλευρά, οι αντεγκλήσεις και οι διαξιφισμοί, η κατάληψη του Πατριαρχείου από τους φατριαστές και άλλες απρέπειες ακόμη και κατά τις άγιες μέρες του Πάσχα, απασχόλησαν αναπόφευκτα και τα ξένα μέσα ενημέρωσης και εξέθεσαν την Ορθοδοξία, για μια ακόμη φορά, διεθνώς.

*  *  *  *  *

Άλλο θέμα που συνετάραξε το σώμα των ελληνορθόξων πιστών ήταν τα σκάνδαλα που εν αιθρία ανέκυψαν στο χώρο της Ελλαδικής Εκκλησίας και πιο συγκεκριμένα οι παντοειδείς επιθέσεις κατά του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστοδούλου και του αμέσου περιβάλλοντος του. Κι ενώ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης συναγωνίζονταν στην προβολή αντιχριστοδουλικών ειδήσεων σε μια απέλπιδα προσπάθεια να εμπλέξουν τον αρχιεπίσκοπο σε κάθε είδος ατασθαλιών και παρανομιών, στη Βουλή των Ελλήνων άρχισαν να πληθαίνουν αίφνης οι φωνές για χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας -χωρισμό επιδιωκόμενο από πολλού από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα. Από τις επιθέσεις βγήκε σοβαρά εξασθενημένος ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος και αναπόφευκτα μειωμένος και ο όλος θεσμός της Ελλαδικής Εκκλησίας. Η επί μήνες επίθεση των μέσων ενημέρωσης κατά της κεφαλής της Ελλαδικής Εκκλησίας υπήρξε τόσο ενορχηστρωμένη που εύκολα έπειθε πως στόχος των επιθέσεων δεν ήταν η διατυμπανιζόμενη κάθαρση αλλά η πλήρης εξάντληση ή και αντικατάσταση ενός αρχιεπισκόπου που αντιδρούσε στο χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας. Τα «σκάνδαλα» αποτέλεσαν φυσικά αντικείμενο προβολής από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Έτσι για μια ακόμη φορά πλήγηκε το κύρος της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στη παγκόσμια ειδησεογραφική σκηνή.

*  *  *  *  *

Η εκλογή νέου Πάπα Ρώμης, του βαυαρού Βενέδικτου ις΄, αναπτέρωσε τις ελπίδες πολλών ότι θα υπερπηδηθεί τελικά η στασιμότητα που σημειώθηκε στον ορθοδοξο-ρωμαιοκαθολικό θεολογικό διάλογο και γενικότερα στις σχέσεις Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών με την αναβίωση, της Ουνίας στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης μετά την πτώση του κομμουνιστικού συστήματος. Πολλοί ορθόδοξοι θυμούνται τον Πάπα Βενέδικτο, ως νέο ακαδημαϊκό διδάσκαλο, συμπαθώς διακείμενο προς την Ορθοδοξία και επιδεικνύοντα μεγάλο ενδιαφέρον για την ορθόδοξη θεολογία, αλλά και κατόπιν, ως Καρδινάλιο Μονάχου και συγχρόνως μέλος της Μικτής Επιτροπής για το Θεολογικό Διάλογο μεταξύ των Εκκλησιών Ορθοδόξου και Ρωμαιοκαθολικής. Βέβαια, στις απόπειρες αποτιμήσεως του βαυαρού κληρικού δεν πρέπει να παραθεωρείται η πρόσφατη ιδιότητά του ως προέδρου της Επιτροπής του Βατικανού για την Διδασκαλία της Πίστεως, αλλ' ούτε και να αγνοείται ο αμφιλεγόμενος ρόλος που διεδραμάτισε το τμήμα τούτο στα θέματα του παραπάνω διαλόγου. Όπως και νάναι, ο νέος πάπας εγκαινίασε την ποιμαντορία του με δηλώσεις οικουμενικού ανοίγματος, που χαιρετίσθηκαν από ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο με ενθουσιασμό. Μένει να δούμε αν οι παπικές δηλώσεις ήταν απλώς λόγοι οικουμενικής αβροφροσύνης ή αν θάχουν προεκτάσεις και στη μελλοντική πορεία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας στο χώρο των διαλόγων και διεκκλησιαστικών σχέσεων.

*  *  *  *  *

Στον χώρο του Οικουμενικού Πατριαρχείου παρατηρούνται

• σημαντικές παρεμβάσεις του Πατριαρχείου προς κάθε κατεύθυνση υπέρ της έναρξης των συνομιλιών για την ένταξη της Τουρκίας ως πλήρους μέλους της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, που έφτασαν το κρεσέντο της υπερβολής με την δήλωση του Οικουμενικού Πατριάρχη πως «Η Τουρκία με την κοινωνικήν και θρησκευτικήν δομήν της θα εμπλουτίσει την Ευρωπαϊκήν Ένωσιν». Οι παρεμβάσεις δεν απέδωκαν τους αναμενόμενους ίσως απ' το Φανάρι καρπούς: καμιά χαλάρωση στους τουρκικούς περιορισμούς κατά του Πατριαρχείου αλλ' ούτε και την παραμικρή βελτίωση της κατάστασης της ελληνικής μειονότητας στην Τουρκία. Απεναντίας οι τουρκικές Αρχές όξυναν τα πράγματα, διαμφισβητώντας για πολλοστή φορά και κατά τον πιο προκλητικό τρόπο την οικουμενικότητα, τον οικουμενικό δηλ. χαρακτήρα και ρόλο, του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
• έντονες προσπάθειες του Φαναρίου για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Όμως, οι προσπάθειες αυτές, η παρέμβαση του Τάγματος των Αρχόντων Οφφικιάλιων του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αμερική, αλλά και οι «πιέσεις» των ΗΠΑ προς την Τουρκία, για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης έπεσαν κι εφέτος στο κενό. Η Τουρκία καθιστά σαφές πως θα επιτρέψει την επαναλειτουργία της Σχολής μόνο ως τμήματος του κρατικού Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Δώρο άδωρο για το Πατριαρχείο που δικαίως επιμένει να έχει τον έλεγχο επί της Σχολής των μελλόντων στελεχών και αξιωματούχων του.
• στασιμότητα στο θέμα της αποκατάστασης της παραδοσιακής δομής της συνόδου του Πατριαρχείου. Υπό την πίεση των εξελίξεων στο θέμα των Νέων Χωρών έγινε πέρυσι κάποιο διστακτικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή. Ωστόσο, το νέο συνοδικό σχήμα με έξι αρχιερείς από την Τουρκία και έξι απ' το εξωτερικό, διοριζόμενους χωρίς σταθερά κριτήρια απ' τον πατριάρχη, αποτελεί καινοτομία στην κανονική πράξη της Εκκλησίας και όχι λύση οριστική του προβλήματος. Προς το παρόν οι ισχύοντες εν Φαναρίω δεν φαίνονται διατεθειμένοι να επαναφέρουν το προ του 1922 παραδοσιακό συνοδικό καθεστώς, σύμφωνα με το οποίο όλοι οι επαρχιούχοι αρχιεπίσκοποι και μητροπολίτες, ακολουθώντας κάποια σειρά (συνταγμάτιο), καλούνται να υπηρετήσουν ως μέλη της συνόδου και συνδιοικητές της Εκκλησίας.

[ GreekNews
  www.greeknewsonline.com/modules.php?name=News&file=article&sid=4272
  2 Ιανουαρίου 2006 ]